AFAD, İstanbul için 2021 yılı boyunca üzerinde çalıştığı İstanbul İl Afet Risk Azaltma Plan (İRAP) çalışmasını 2022 yılının başında tamamlayarak yayımladı. 394 sayfalık planı inceleyen İBB Meclisi İYİ Parti Grup Sözcüsü Dr. Suat Sarı, İRAP'ın birçok maddesinin uygulanmadığına dikkat çekti. Sarı “İRAP'ta herkesin ne yapacağı belli ama hiçbir şey yapılmıyor. Hiç kimse sorumluluk almıyor” dedi.
YIKILMASI ÖNERİLEN BİNA SAYISI 517 BİN
Sarı, İRAP raporu göre 2022 yılından başlamak üzere her yıl ilçelerdeki riskli binalarının yüzde 10'unun kentsel dönüşüme sokulması gerektiğini, raporda 37 ilçede belirlenen 517 adet binanın acilen yıkılması önerisinin bulunduğunu söyledi. Plana göre geçmiş afetlerde orta hasarlı olarak tespit edilen binaların da yıkılması öneriliyor.
FIRINLARA VE PASTANELERE DİKKAT
İstanbul genelinde binaların alt katlarında bulunan 4 bin fırın ve pastane imalat esnasında ürettikleri ısı sebebi ile tüm binanın demir ve betonunu etkilediğine dikkat çeken Sarı, “Ruhsatsız çalışan tüm işletmeler denetlenmeli ve ilçe belediyeleri tarafından uygunsuz olanlar kapatılmalıydı” dedi.
Sarı, ilçe belediyelerinin kentsel dönüşüm strateji belgelerini 2023 yılına kadar hazırlayıp kentsel dönüşüm ofislerini kurma zorunluluğu bulunduğunu da hatırlattı.
HAVARAY VE TÜNELİN AKIBETİ
İRAP'ta belirtilen, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yapılması gereken Haliç-Küçükçekmece arası TEM ve E-5 arası karayolu tünelinin yapım durumu ile TEM otoyolu orta refüj üzerinde havaray yapımının akıbetini de sordu.
İMAR PLANI TADİLATLARI
Sarı, “AFAD, İRAP raporunda İstanbul'da yapı artışına dayalı tüm plan tadilatlarının durdurulması talimatı veriliyor. 2022'den itibaren ne yaptık? Bu talimata uyuldu mu? İRAP raporuna göre 2022 yılından itibaren boş veya yapılaşma olmayan parsellerde ruhsat verilmesi işleminin 5 yıl durdurulması gerekiyor. Bürokrasi bu karara uydu mu?” sorularını yöneltti.
YOLLAR KAPANIRSA NE İNSANİ NE LOJİSTİK DESTEK GİDER
Sarı, “İstanbul'da riskli 190 bin binanın yeniden yapılması yıllar alacağından, afetin etkilerini azaltmak için deprem sonrası önlemleri acilen almalıyız. O yollar kapandığında ne ambulans geçer, ne lojistik destek yapılır, ne de kurtarma ekipleri enkazlara ulaşabilir” dedi. Sarı, şu önerilerde bulundu:
DEPREM VERGİLERİ VURGUSU
“İlçe belediyelerimizde afet ve deprem şefliklerinin kurulması, acil yollarda lojistik ve ilk yardım için; belediyelerimizde asgari miktarda motosiklet ve bisiklet temini ile ilk yardım ekipleri teşkil edilmeli. Enkazların altında günlerce yardım bekleyen insanların feryatlarını bir daha duymak istemiyorsak, bu önerilerimi acilen hayata geçirmeliyiz. İstanbul'da halk hangi toplanma ve barınma alanlarına nasıl ulaşacağını biliyor mu? Yol yapacağım diye milletten kesilen 38 milyar dolar deprem vergisi kentsel dönüşüm için harcansaydı bugün İstanbul'da deprem korkusu ile yaşamayacaktık.”
BİNALARA KİMLİK KARTI KONULMADI
Sarı İRAP raporunun hayata geçirilemeyen afet önlemlerini şöyle özetledi:
“İRAP'ta 20’den fazla çalışanı olan işyerlerinde acil ilk yardım eğitimi verilmesini şart koşuluyor. AFAD, ilçe belediyelerine bina girişlerine binaların risk seviyesini gösteren kimlik kartı konulması için talimat gönderip 2023'e kadar bu işlemi tamamlamasını da istedi.
İlçelerde Afet Şube Müdürlüklerinin ve elemanlarının istihdamının da 2022 yılında bitirilmesi gerekiyordu. İlçeler afet sonrası kurulacak çadır yeri alanlarında altyapı tesislerini 2023 yılında bitirmek zorundalar. Afet anında kullanılmak üzere belirlenmiş acil tahliye yollarının otoparklardan arındırılması da gerekiyor.”
TOPLANMA VE ÇADIR ALANLARI NASIL İMARA AÇILDI?
Dr. Suat Sarı, İstanbul'da deprem toplanma ve çadır alanlarının nasıl imara açıldığını da örnekleri ile anlattı.
* Abide-i Hürriyet Parkı: Şişli için çadır kent alanı olarak ayrılmıştı. Üstüne Çağlayan İstanbul Adalet Sarayı yapıldı.
* Kartal Adliyesi: Arazi deprem için toplanma alanı ve barınma olarak görünürken imara açıldı.
* Levent İETT Garajı: Bölgenin tek toplama alanıydı. Plan değişiklikleri ile yüksek yoğunluklu kuleler dikildi. Safir gökdeleni inşa edildi.
* Şişli Trump Tower: Çadır kent alanıydı, rezidans ve AVM oldu.
* Bomonti Anthill: Şişli'deki bu arazi de çadır kent olarak değerlendiriliyordu. Deprem olunca helikopterlerin inebileceği pist alanıydı. 30 katlı rezidans yapıldı.
* Basın Ekspress AVM-ofis binaları: Yenibosna’da Basın Ekspress yolu üzerindeki bu alan, çadır alanı olarak ayrılmıştı. İmara açıldı üstüne Starcity outlet ve Ağaoğlu ofis blokları dikildi.
* Zorlu Center: Beşiktaş'taki arazi üzerinde Karayolları Genel Müdürlüğü binası vardı. Deprem olursa toplanma alanı olacaktı. Ankara’da imar planı yapılıp satışa çıkarıldı. 232 bin metrekare inşaat yapma hakkı olmasına rağmen 615 bin metrekare bina dikildi.
* 16/9 Kuleleri: Zeytinburnu Kazlıçeşme'deki deri fabrikaları taşınınca bu alanın çadır kent olarak ayrılması planlandı. Ancak imara açıldı.
* Koru Florya: Hastane alanı olarak görünen bu araziye önceki dönemde İBB tarafından ticaret imarı verildi. 84 bin 490 metrekare inşaat yapılması gerekirken 280 bin metrekare inşaat dikildi.