Valday Uluslararası Tartışma Kulübü uzmanları, Filistin'deki durumun trajik olduğunu ve Filistin devletinin kurulmasını içeren kapsamlı çözüme ihtiyaç bulunduğu görüşünü paylaştı.
Rus uzmanlar, İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki saldırılarını, Batılı ülkelerin kayıtsızlığını ve UAD'nin soykırımla suçlanan İsrail hakkındaki kararlarını AA muhabirine değerlendirdi.
Valday Uluslararası Tartışma Kulübü Geliştirme ve Destekleme Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Andrey Bıstritskiy, Gazze Şeridi'nde insanların İsrail ordusunun saldırılarında ölmesinin "üzücü" olduğunu belirterek, şu ifadeleri kullandı:
"Durumun son derece trajik olduğunu, çıkmaza girdiğini ve kimsenin bunu nasıl durduracağını bilmediğini düşünüyorum. Bu mesele, ölçekli ve geniş bir yaklaşım sergilenmeden ve kapsamlı çözüm bulunmadan çözülmeyecek. Bu, Türkiye, Rusya, İran, Batı Avrupa, ABD ve birçok ülkenin girişimlerini gerektiriyor. Filistin sorununun çözülmesi gerekiyor. Kimse bunun ne şekilde çözüleceğini bilmiyor. İki parçada tek devlet nasıl oluşturulabilir ve yaşatılabilir kimse bilmiyor."
Bıstritskiy, ABD başta olmak üzere Batı'nın Orta Doğu ve Filistin üzerindeki siyasetini eleştirerek, "Batılı ülkeler, bu konuda çok mantıksız, organize olmayan ve yüzeysel şekilde davranış sergiliyor. Batı'nın yaklaşımı çok bencil ve yüzeysel. Orta Doğu'daki durum her ne kadar kökten değişmiş olsa da Batı, bölge üzerindeki hakimiyetini, gücünü ve etkisini sürdürmek istiyor." değerlendirmesinde bulundu.
- "Orta Doğu'da gerilimin artma riski çok yüksek"
Orta Doğu'da gerilimin artma riskine dikkati çeken Bıstritskiy, Filistin meselesinin çözülme ihtimaline ilişkin, "Bu, bölgede elit ve bölge dışındaki ülkelerin koordineli eylemlerini gerektiriyor. Kökten çözüm, İsrail'de büyük bir krize ve çevre ülkelerde de büyük zorluklara yol açabilir." şeklinde konuştu.
İsrail ordusunun eylemlerinin ülkedeki iç süreçlerle bağlantılı olduğunu belirten Bıstritskiy, "Elbette her şey birbirine bağlı. Bütün ülkelerde dış politika, iç siyasetin yansımasıdır. ABD ve İsrail'de de durum farklı değil. Bu ülkelerde dış siyaset, iç siyasetin devamıdır. Dış siyaset, seçkinlerin iç siyasetteki başarısını ve etkinliğini gösteriyor." dedi.
Güney Afrika'nın "soykırım" suçlamasıyla İsrail aleyhine UAD'ye başvurduğunu anımsatan Bıstritskiy, UAD'nin İsrail'den ihtiyati tedbir talep etme yönünde karar aldığını hatırlattı ve "UAD, çift anlamlı bir pozisyon sergiledi. UAD, sadece çağrı yaptı ancak kınamadı." değerlendirmesinde bulundu.
Rus uzman Bıstritskiy, Rusya ile Türkiye'nin Gazze Şeridi'ndeki durumun iyileştirilmesi için girişimlerde bulunduğuna dikkati çekerek, "Rusya ve Türkiye, şimdiye kadar zorluklara rağmen hem bölgedeki durum hem de birbirleri için eş zamanlı ve faydalı şekilde hareket edebildi." ifadesini kullandı.
- "İsrail, belirlediği askeri ve siyasi hedeflerine ulaşmayacak"
Valday Uluslararası Tartışma Kulübü Geliştirme ve Destekleme Vakfı Bilimsel Çalışma Müdürü Fyodor Lukyanov da Orta Doğu'daki gerginliğe değinerek, "Hamas'ın saldırısı ve İsrail'in buna yanıt vermesi, bölgede geniş çapta istikrasızlığı kışkırttı." ifadesini kullandı.
Oluşan durumdan çıkış yolu görünmediğine dikkati çeken Lukyanov, şöyle devam etti:
"Paradokslardan biri de bu durumdan çıkış yolunun görülmemesi. Büyük sivil kayıpları ve yıkımlara rağmen başladığımız noktaya geleceğiz yani İsrail, belirlediği askeri ve siyasi hedeflerine ulaşmayacak. Tüm bunları kışkırtan Hamas, bir şey kazansa da birçok şey kaybetti. Bu nedenle, beklenen siyasi çözümde çıkış görülmüyor. Filistin devletinin oluşturulması sorunu çözülmeyebilir. Bu da en büyük sorun. Korkunç insan kayıpları yaşanıyor ancak en kötüsü, tüm bu kayıplar boşa olabilir."
Lukyanov, uluslararası toplumun, İsrail'in Gazze'deki saldırılarını durdurma ve durumu iyileştirme yönündeki girişimlerinin yeterli olmadığını vurguladı.
- "Dış güçler, Orta Doğu'da istikrarsızlaştırıcı rol oynuyor"
Bölge ülkelerinin Orta Doğu siyasetinde daha güçlü rol oynamaya başladığına işaret eden Lukyanov, buna dış güçlerin imkanlarının sınırlı olmasının yol açtığını söyledi.
Lukyanov, "ABD bile İsrail'i etkileyecek araçlara sahip değil. Amerikalılar bile bu trajediyi sonlandırmak istiyor ancak İsrail yönetimi farklı düşünüyor. Çin, bir kenardan durumu izliyor. Rusya'nın bile önümüzdeki yıllar için farklı öncelikleri var." dedi.
Orta Doğu'nun izole edildiğini ve bunun gittikçe arttığını belirten Lukyanov, şu değerlendirmede bulundu:
"Bu, olumlu değişimlere yol açabilir. Bölge ülkeleri ne kadar çok sorumluluk üstlenirse dış güçlere başvurmadan ve birbirini bastırmadan o kadar hızlı kendi sorunlarını çözebilir. Şimdilik ise Orta Doğu bölgesinin imkanları azalan dış güçlerden zorlu ve sancılı kurtuluşunu izleyeceğiz. Burada ABD söz konusu. Dış güçler, bugün istikrarsızlaştırıcı rol oynuyor. Onlar olmasaydı durum daha iyi olurdu."
- "İsrail’in kaynakları sınırlı"
Uzman Lukyanov, Gazze'deki saldırıların er ya da geç biteceğini dile getirerek, "İsrail, kendi başına duracak. Bu, bir süre sonra olabilir çünkü İsrail'in de kaynakları sınırlı ancak meselenin kapsamlı çözümü için herhangi bir koşul göremiyorum." şeklinde konuştu.
İsrail ordusunun saldırılara devam etmesinin ülkedeki iç süreçlerle de bağlantılı olduğunu söyleyen Lukyanov, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun siyasi hayatının savaşın akıbetine bağlı olduğunu kaydetti.
Lukyanov, "Netanyahu, savaş sürdükçe iktidarda kalmaya devam edecek. Savaş biter bitmez, İsrail vatandaşları Netanyahu’ya olayların başlamasından ve yaşananların sonuçlarına kadar birçok konuda soru soracak. Savaş sona erdiğinde Netanyahu'nun siyasi hayatının da sona ereceğini düşünüyorum ama şimdilik her şey devam ediyor." dedi.
- "UAD'nin İsrail ile ilgili kararları yumuşak"
UAD'nin İsrail'den ihtiyati tedbir talep etme yönündeki kararlarını değerlendiren Lukyanov, "Bu kararlar yumuşak, daha sert olabilirdi. Her şey basit şekilde formüle edildi ancak buna rağmen UAD'nin, İsrail'e baskı kurma ve bu kararların uygulanmasını sağlama imkanı yok. Uluslararası toplumun büyük kısmı bu kararları desteklese ve İsrail'i kınasa da maalesef ahlaki boyutun çok küçük bir rol oynadığı bir dünyada yaşıyoruz." ifadelerini kullandı.
Fyodor Lukyanov, İsrail'in ABD tarafından desteklendiğini, bu nedenle tüm uluslararası açıklamaların retorik haline dönüştüğünü sözlerine ekledi.
