Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek, partisinin İstanbul İl Başkanlığı'nda düzenlediği basın toplantısında, eski ABD Başkanı Donald Trump ve ABD'nin Ankara Büyükelçisi Tom Barrack'ın Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın meşruiyetine dair sözlerine çok sert tepki gösterdi. Perinçek, Barrack'ın derhal "persona non grata" (istenmeyen adam) ilan edilerek sınır dışı edilmesini talep etti.
Trump’ın Küstahlığı ve Meşruiyet Tartışması
Perinçek, Trump'ın Cumhurbaşkanı Erdoğan’a "çok ihtiyaç duyduğu meşruiyeti verdiğini" söylemesini ve bu küstahlığın Barrack tarafından dünya kamuoyuna açıklanmasını kabul edilemez bulduğunu belirtti. Trump'ın, Türkiye yönetimini "otokratik" olarak nitelendirdiğini ve ABD'nin bu gayrimeşru durumu kurtarma kibrine kapıldığını ileri sürdü.
Perinçek, Barrack'ın daha sonra "meşruiyet" sözcüğünü "saygı" anlamında kullandığı yönündeki düzeltmesini ise "tevil zırva götürmez" sözüyle reddetti:
-
"Düzeltme yapılacaksa, Trump’ın yapması gerekir."
-
"ABD Başkanı, Türkiye Cumhurbaşkanı’na 'saygınlık' da veremez. Türkiye Cumhurbaşkanı’nın saygınlığı, ABD kaynaklı olamaz."
-
Trump'ın, meşruiyet verdiğini söylerken Türkiye'yi önce "otokratik" olarak nitelemesi nedeniyle, verilen payenin saygınlık değil, meşruiyet olduğu açıktır.
Perinçek, ABD derin devletinin raporlarının (Rand Corporation'ın "Türkiye’nin Milliyetçi Rotası" başlıklı raporu) Erdoğan'ı diktatör ilan edip devrilmesini anlatırken, şimdi sözde meşruiyet vermesinin haysiyet kırıcı olduğunu vurguladı.
Onur ve Milli İrade Vurgusu: "Sessiz Kalanlar Gayri Millî Boyun Eğmeyi Temsil Eder"
Perinçek, Türkiye Cumhurbaşkanı’nın onurunun bütün milletin onuru olduğunu belirterek bu hakaretler karşısında sessiz kalınamayacağını söyledi.
"Türkiye Cumhurbaşkanı, meşruiyetini ABD Başkanı'ndan değil, Türk milletinden alır. Türkiye Cumhuriyeti hükümetinin ve Cumhurbaşkanı'nın biricik meşruluk kaynağı, Türk milletidir."
Milli egemenliğin İstiklâl Savaşı ile kazanıldığını ve ABD ile paylaşılamayacağını ifade eden Perinçek, bu haddini bilmezliğe sessiz kalanların "millî iradeyi değil, gayri millî boyun eğmeyi temsil ettiklerini" savundu.
Acil Talep: Nota ve Sınır Dışı Kararı
Vatan Partisi lideri, bu duruma karşı atılması gereken acil adımları sıraladı:
-
"Türkiye Cumhuriyeti Devleti, ABD devletine derhal nota vererek Trump’ın bu haddini bilmezliğini şiddetle kınamalıdır."
-
"Trump’ın Cumhurbaşkanımız Tayyip Erdoğan’a 'meşruiyet verdiği' biçimindeki küstahlığını dünya kamuoyuna açıklayan ABD’nin Ankara Büyükelçisi Barrack, bu terbiyesizliği ve saygısızlığı nedeniyle derhal persona non grata (istenmeyen adam) ilan edilmeli ve sınır dışı edilmelidir."
Perinçek, bu hakaretlere katlanarak F-35/F-16 gibi konuları tartışmanın utanç verici olduğunu sözlerine ekledi.
"Persona Non Grata" Nedir ve Türkiye'de Nasıl Uygulanır?
Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek’in ABD’nin Ankara Büyükelçisi Tom Barrack için talep ettiği "Persona Non Grata" (İstenmeyen Adam) ilanının uluslararası hukukta ve Türkiye'deki uygulamada ne anlama geldiği merak konusu oldu.
Persona Non Grata (İstenmeyen Adam) Tanımı
"Persona Non Grata" (Latince'de "istenmeyen kişi" anlamına gelir), bir devletin, diplomatik dokunulmazlığa sahip olmasına rağmen, yabancı bir diplomatı veya herhangi bir resmi temsilcisini artık kendi ülkesinde kabul etmeyeceğini ilan etmesidir.
-
Bu karar, diplomatik ilişkiler hukukunun temelini oluşturan Viyana Konvansiyonu (Diplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Sözleşmesi) tarafından güvence altına alınmış bir yetkidir.
-
Ev sahibi ülkenin, bir diplomatın istenmeyen kişi ilan edilmesi için herhangi bir gerekçe gösterme zorunluluğu yoktur.
Türkiye'de Uygulanması ve Sonuçları
Türkiye Cumhuriyeti, Viyana Sözleşmesi'nin bir parçası olarak bu hakkı kullanabilir. Uygulama süreci şöyledir:
-
İlan: Dışişleri Bakanlığı, diplomatın bağlı olduğu ülkeye resmi bir nota göndererek ilgili diplomatın "Persona Non Grata" ilan edildiğini bildirir.
-
Geri Çağrılma: İstenmeyen adam ilan edilen kişinin gönderen ülke tarafından makul bir süre içinde geri çağrılması veya görevinin sonlandırılması istenir. Bu süre genellikle 24 ila 48 saat arasında değişebilir.
-
Sınır Dışı Edilme: Eğer diplomat gönderen ülke tarafından geri çağrılmaz veya ülkeyi terk etmezse, ev sahibi ülke (Türkiye) diplomatın dokunulmazlığını kaldırabilir ve kendisini sınır dışı edebilir.
Türkiye, yakın geçmişte ABD ile yaşanan farklı krizlerde bu yetkisini kullanma seçeneğini gündeme getirmişti.