TMMOB İMO’dan yapılan açıklamada, İnşaat Mühendisleri Odası’nın şantiyeler konusunda yetkilileri uyarmak, toplumu bilgilendirmek ve bu alanda çalışan inşaat mühendislerinin haklarını savunmak amacıyla “her şantiyeye bir şef” sloganıyla bir kampanya düzenlediği hatırlatıldı ve “Kampanyamızın gerekçesi yürürlükteki mevzuatın yetersizlikleri ve uygulanmasındaki denetim eksiklikleri nedeniyle şantiye şefliğinin layıkıyla yapılmasına olanak vermemesiydi” denildi.

Açılamada, ”şantiye şefliği” şöyle tanımlandı: “Bir yapının, veya mühendislik-mimarlık hizmeti gerektiren herhangi bir işin, plan, proje ve hesaplarına, slgili fen ve sanat kurallarına, teknik mevzuata uygun olarak yürütülmesi ve denetlenmesi işidir.” “Herhangi bir inşaat mühendisinin veya mimarın toplamı 30.000 m2’yi geçmeyen 5 farklı yapım işinin sorumluluğunu şantiye şefi olarak aynı anda üstlenebildiği” ifade edilen açıklamada, meslek alanlarında eğitim almamış pek çok kişinin şantiye şefliği yapmasına göz yumulduğu hatırlatıldı.

“GÜVENLİ VE NİTELİKLİ YAPI SORUNU”

İnşaat Mühendisleri Odası olarak hazırlanan raporun ve çözüm önerilerini içeren yönetmelik taslağının ilgili bakanlık birimlerine sunulduğu kaydedilen açıklamada, şu noktalara vurgu yapıldı: “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelik taslağı şantiye şefliği konusunu yeniden tartışma gündemine taşımıştır. Ancak taslağın, nitelikli ve güvenli yapı üretim sürecinde zafiyet yaratan mevcut yönetmelikte de var olan sorunları gidermekten çok uzak olduğunu ifade etmemiz gerekir. Maalesef bazı şekli değişikliklerle yetinilmiş, esasa ilişkin “her şantiyeye bir şantiye şefi” başlıklı kampanyamızın ve kampanya çerçevesinde oluşturulan görüş ve önerilerimizin dikkate alınmadığı anlaşılmıştır. Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelik taslağına ilişkin tartışmalar sıradan bir yönetmelik tartışması değildir. Güvenli ve nitelikli yapı üretiminin sağlanmasıyla ilgilidir ve vatandaşlarımızın can ve mâl güvenliğini doğrudan etkileyecek bir içeriğe sahiptir.”

İMO’DAN “ÜÇ TEMEL GEREKÇE”

Bizim her şantiyede bir şantiye şefi bulunması ve şantiye şeflerinin tam zamanlı çalışması yönündeki ısrarımızın üç temel gerekçesi bulunmaktadır.

“İlki şantiye şefinin tam zamanlı çalışmasının doğuracağı faydadır. Böylelikle şantiye şefi sorumlu olduğu inşaatın tüm aşamalarında işin başına olacak, projenin doğru uygulanmasını sağlayacak, hatalı uygulamalara izin vermeyecektir. Bu doğrudan güvenli yapı üretimiyle ilgilidir.

İkincisi şantiye şefinin tam zamanlı çalışması, iş kazalarında gözle görülür düşüşü sağlayacaktır. İnşaat işkolu iş kazaları sıralamasında listenin üzerinde yer almaktadır. Bunun nedenlerinden biri de şantiye şeflerinin işin başında olmaması ve işini hakkıyla yapacak zaman bulamamasıdır.

Üçüncü olarak da inşaat mühendislerinin karşı karşıya bulunduğu işsizlik ve düşük ücretler yer almaktadır. Her şantiyede bir şantiye şefinin çalıştırılması, inşaat mühendisi ihtiyacını artıracak, böylelikle yüzde 25’ler bandında bulunan işsizlik aşağı çekilecektir. Varlığı imza ile sınırlandırılmayan, tam zamanlı çalışan mühendisler emeğinin karşılığını alacaktır.”

"BİR CERRAH AYNI ANDA BİRDEN FAZLA AMELİYATA GİREBİLİR Mİ?"

Tüm bu sorunların teknik ve sektöre özel sorunlar gibi anlaşılmaması gerektiği ifade edilen İMO açıklamasında, şöyle denildi: “Madde 7’de bir şantiye şefinin 1.500 metrekareyi geçmeyen beş işi, 4.500 metrekareyi geçmeyen üç işi, 7.500 metrekareyi geçmeyen iki işi üstlenebilmesi öngörülmektedir. Yönetmeliğin bu şartlarla mevcut olumsuzlukların üstesinden gelebilmesinin, yapım sürecinde olası hataları engelleyebilmesinin mümkün olmadığı açıktır. Hangi işkolunda ya da hangi meslekte bir meslek erbabı aynı anda birden çok işten sorumlu tutulabilir? Bir cerrah aynı anda birden çok ameliyata girebilir mi? Şantiye şefi, şantiyenin başındaki cerrahtır. Bütün dikkatini, enerjisini, bilgisini aynı işe odaklanmak durumundadır ki yüksek oranda deprem hasarlarına yol açan hatalı uygulamalarla karşı karşıya kalınmasın. İstanbul’da bir yandan güçlendirme çalışmalarının tamamlanması gerekirken diğer yandan sağlıklı, güvenli ve nitelikli yapı üretilmesi gerekmektedir. Eğer bu gerçekleşmezse birkaç on yıl sonra yapı stokunun yine güvenli olmadığı tespit edilecek, yaşamsal kaygılar yine toplumsal travma halini alacaktır.”

İMO’NUN ÖNERİLERİ

Açılamada, İnşaat Mühendisleri Odası’nın şantiye şefliği alanının düzenlenmesi ve sağlıklı işleyebilmesi için temel olarak 5 başlıkta önerilerine yer verildi.

  • İstisnai durumlar dışında, her şantiye şefi yalnızca bir şantiyede görevlendirilmeli ve görevini tam zamanlı olarak yapmalıdır.
  • Şantiye şefliğinin üstlenilmesinde; yapım işinin konusunun, niteliğinin, büyüklüğünün ve ilgili imalatların oranının dikkate alınması, keyfi uygulamaların sonlandırılması için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
  • Şantiye şefliği sürekli eğitime ve mesleki tecrübeye gereksinim duyan bir görevdir. Bu görevi yerine getirecek kişilerin ilgili meslek odalarınca verilen eğitimlere katılıp belgelendirilmeleri zorunlu tutulmalıdır.
  • Gerçeğe aykırı beyanda bulunarak şantiye şefliği üstlenilmesinin önüne geçilmesi için şantiye şeflerinden Oda Kayıt Belgesi istenmelidir.
  • Şantiye şefleri TMMOB tarafından belirlenen mühendislik asgari ücretinin altında çalıştırılmamalı, hak ve ücretleri yasal güvenceye alınmalıdır.

“CAN GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ KRİTİK BİR KAVRAM”

İMO açıklamasında, “şantiye şefliğinin imzayla sınırlı tutulabilecek bir iş olmadığı” vurgulanarak, “Can güvenliğini doğrudan ilgilendiren kritik bir kavramdır. Bu önemin mevzuata yansıması, yasa ve yönetmeliklerde de görünür hale gelmesi gerekmektedir. İnsanın can ve mâl güvenliği ile doğrudan ilintili bir mesleğin mensupları olarak yıkılan her yapıdan, kaybedilen her candan kendimizi sorumlu hissediyoruz. Bu vicdani ve insani hassasiyeti yasa yapıcılarının da anlamasını, hissetmesini ve mevzuatı buna göre düzenlenmelerini bekliyoruz” denildi.