Türkiye'nin dört bir tarafı madencilik projeleriyle çevrilmiş durumda ve madencilik projeleriyle birlikte doğa her geçen gün daha fazla tahrip ediliyor.
Erzincan İliç'te siyanür sızıntısına yol açan Çöpler Altın Madeni'nin kapatılması için yapılan çağrılar devam ederken Erzincan'ın İliç ilçesine bağlı Çöpler bölgesinde, atık havuzundan siyanür sızdığı şikâyetinin ardından 21 Haziran 2022'de faaliyetine son verilen altın madeni, üç ay sonra 23 Eylül'de yeniden açılmıştı.
Bianet'in haberine göre, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), İliç'te Anagold Madencilik tarafından işletilen altın madeninin kapasite artışı için verilen Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu kararına karşı açılan davanın duruşması 30 Kasım'da Erzincan İdare Mahkemesi'nde görüldü. Mahkeme tarafından verilen karar 15 gün içerisinde açıklanacak.
Erzincan'ın İliç ilçesinde Amerika ve Kanadalı Anagold Madencilik ile Çalık Holding'in ortağı olduğu Çöpler Altın Madeni'nin kapatılması için verilen mücadeleyi ve madenin insanlar, hayvanlar ve çevre için nasıl bir tehdit oluşturduğunu Sedat Cezayirlioğlu, Emek Partisi (EMEP) Erzincan İl Başkanı Haydar Polat ve çevre aktivisti Oruç Karacık ile Bianet tarafından görüşme gerçekleştirildi
TÜRKİYE’NİN SAĞLIĞI TEHLİKEDE
İliç'te dünyada eşi benzeri olmayan kimyasalların kullanıldığını belirten ve siyanür dolu atık havuzusunu kamuoyuna duyuran Sedat Cezayirlioğlu:
"Yedi buçuk yıldır hem hukuksal hem de bilimsel olarak mücadele ediyorum. Türkiye'nin en prestijli üniversitelerinden bilimsel raporlar hazırlattım, o raporlara göre sadece bölgede değil bütün Türkiye'nin sağlığını etkileyecek bir proje devam ettiriliyor. Maden 88 gün boyunca kapalı kaldı 220 metreküp saf siyanürün Fırat Nehri ve havzasına karıştığını ispatladık."
KANSER VAKALARI
Bölgede kanser vakalarında patlamalarının yaşandığını ve madende çalışan birçok kişinin kansere yakalandığını ifade eden Cezayirlioğlu, "39 çeşit kimyasal kullanılıyor ve 23 tanesi kanserojen kimyasallar ve bunların en basiti siyanür sülfürik asit, nitrik asit gibi dünyanın en tehlikeli kimyasalları kullanılıyor. Bizim ve çocuklarımızın geleceği yok ediliyor. Tarım alanlarına siyanür sızıntısı oldu, tehlike çok büyük. Bütün Türkiye'nin bu davaya sahip çıkmasını istiyorum," dedi.
ARILARI KAYBETTİK
EMEP Erzincan İl Başkanı Haydar Polat ise bölgedeki gözlemlerini şöyle aktardı:
"İliç'e gittiğimizde maden işletmeciliğinin yapıldığı yerin yakınındaki köyün muhtarı da geldi. Muhtar ilk başta durumla ilgilenmediğini ancak gelinen aşamada arılarını kaybettiğini, kendisinin de kanser olduğunu ve artık köylerinde eskiden ektikleri tarlalarda artık ekim yapamadıklarını söyledi.
"Büyük endişe duyuyoruz. Anagold Madencilik Şirketi şimdilik İliç'te maden çıkarıyor, ileride Dersim'e doğru gidecekler. Ovacık'ta birkaç köyde de sondaj çalışması yaptıklarını duyuyoruz. Bu şirket devletten aldığı destekle birlikte işlerini daha da büyütmeye çalışıyor."
ATIKLARIN BUHARLAŞMASI
Kaz Dağları direnişinde altın madeniyle tanıştığını dile getiren çevre aktivisti Oruç Karacık ise, kendi deneyimini şöyle aktardı:
"Kaz Dağları'nda daha altın madeni çıkartılmadan çok büyük orman alanı yok edildi ve altın madeni çıkarılmaya başlansaydı doğanın bütün alanları yok edilecekti. Şu anda orada ağaç dikilse büyüyecek durumda. İliç'te ise artık ağaç dikmenin bir anlamı yok.
"10 ton altın aldılarsa 10 milyon ton doğa parçası toz haline getirilip siyanürden geçiyor. Tonlarca arsenik, cıva ve kurşun açığa çıkıyor, bunlar da siyanür havuzunda duruyor. Şirket, bu atıkların hepsini bırakıp gidecek. Altın madeni çıkarılan yerde kazalar da olacaktır ama kaza olmasa bile atıkların buharlaşması nedeniyle bile insanlar kanser oluyor. Siyanürün kansere etkisi bir ise, siyanürün çıkardığı arsenik bunu 1000'e katlıyor.
NE OLMUŞTU?
21 Haziran Salı günü saat 02.45'te Erzincan İliç İlçesi Çöpler Mevkii'nde uluslararası bir şirket tarafından işletilen altın madenine siyanür taşıyan boru hattında meydana gelen patlama sonrasında, yaklaşık 20 metreküp siyanür solüsyon Fırat Nehri ve Keban Baraj havzasına, siyanürlü su da Fırat Nehri üzerine kurulu İliç Barajına ulaştı.
Erzincan'ın İliç ilçesine bağlı Çöpler bölgesinde, atık havuzundan siyanür sızdığı şikâyetinin ardından 21 Haziran 2022 tarihinde faaliyetine son verilen altın madeni üç ay aranın ardından 23 Eylül'de yeniden açıldı.
Havuzdan sızan siyanürün Fırat Nehri'ne karıştığı iddia edilirken, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın 16,4 milyon lira ceza kestiği madeni işleten Anagold Madencilik gerekli iyileştirmeleri yaptıklarını belirterek, yeniden faaliyete başlamak için onay aldıklarını duyurdu.
ANAGOLD MADENCİLİK KİM?
Anagold Madencilik SSR Mining ve Lidya Madencilik şirketlerinin iş birliğiyle faaliyetlerini yürütüyor. Lidya Madencilik'in Yönetim Kurulu Başkanı, Çalık Holding'in de Yönetim Kurulu Başkanı olan Ahmet Çalık.
Şirketin "Çöpler Sülfit Genişleme Projesi" olarak duyurduğu projenin yatırım tutarı 660 milyon dolar.
Şirketi, ilk altın dökümünü 2018'in üçüncü çeyreğinde gerçekleştirdi. Projenin tahmini maden ömrü 20 yıl. Maden ömrü üretimi ~3,5 milyon ons. Toplam üretim maliyeti ise Ons başına 645 dolar.
