İstanbul’un tarihi yarımadasında, tarih kokan sokakların arasında saklı bir mücevher yatıyor: Binbirdirek Sarnıcı. Bizans döneminin su depolama konusundaki mühendislik becerisini gözler önüne seren bu devasa yeraltı yapısı, sadece bir su deposu değil; aynı zamanda tarih ve mimari tutkunları için bir keşif noktası.
Sultanahmet’in gölgesinde, Yerebatan Sarnıcı’nın daha az bilinen ama en az onun kadar etkileyici kardeşi olan Binbirdirek Sarnıcı, ziyaretçilerini geçmişe götüren büyülü bir atmosfer sunuyor. Hazırsanız, İstanbul’un yeraltı dünyasına bir yolculuğa çıkalım!
Binbirdirek Sarnıcı Nerede?
Binbirdirek Sarnıcı, İstanbul’un Fatih ilçesinde, Sultanahmet semtinde yer alıyor. Konum olarak Ayasofya, Sultanahmet Camii ve Topkapı Sarayı gibi dünyaca ünlü yapılarla aynı bölgede bulunuyor.
Yerebatan Sarnıcı kadar kalabalık olmaması, burayı gezmeyi çok daha keyifli hale getiriyor. Çevresindeki tarihi yapılarla birlikte düşünüldüğünde Binbirdirek Sarnıcı, İstanbul’un en turistik rotalarından birinde bulunmasına rağmen sakinliğiyle dikkat çekiyor.
Ulaşım açısından da oldukça merkezi bir noktada:
- Tramvay ile seyahat edenler için Çemberlitaş durağında inildikten sonra birkaç dakikalık yürüyüşle ulaşılabiliyor.
- Metro kullanmak isteyenler, Yenikapı üzerinden M2 hattına aktarma yaparak Vezneciler veya Sultanahmet durağına gidebilir.
- Araba ile gelenler için bölgede otoparklar mevcut olsa da tarihi yarımadanın dar sokaklarında park bulmak sabır gerektirebilir.
Konum olarak, Bizans’ın su yollarının kesişim noktasında olması da dikkat çekici. Valens Su Kemeri’nden gelen suyun depolanması için stratejik bir yerde inşa edilmiş olması, Bizans döneminin şehir planlamasına dair önemli ipuçları veriyor.
Binbirdirek Sarnıcı Kime Ait?
Binbirdirek Sarnıcı’nın geçmişi Bizans İmparatorluğu’na dayanıyor. Antik kaynaklara göre, sarnıç 4. yüzyılda İmparator I. Konstantin döneminde, Romalı senatör Philoxenos (Filoksenos) tarafından yaptırıldı. Bu nedenle sarnıcın ilk adı “Filoksenos Sarnıcı” (Yunanca: Κινστέρνα Φιλοξένου) olarak geçmektedir.
Türkçe’deki “Binbirdirek” adı ise, sarnıcın içinde yer alan 224 sütundan gelir. Gerçekte “binbir” direk bulunmasa da çokluğu ifade eden mecazi bir tabir olarak bu isim halk arasında yerleşmiştir.
Bizans döneminde şehrin su ihtiyacını karşılamak amacıyla kullanılan sarnıç, Valens Su Kemeri’nden gelen suyu depoluyordu. Yerebatan Sarnıcı’ndan farklı olarak daha yüksek bir noktada yer aldığı için farklı bir su hattına bağlıydı.
Osmanlı döneminde ise sarnıç, işlevini yitirmeye başlamış ve 16. yüzyıldan itibaren kullanılmamış. Yüzyıllar boyunca unutulan bu yapı, Cumhuriyet döneminde restore edilerek turizme açıldı.
Bugün Binbirdirek Sarnıcı hem bir müze hem de kültürel etkinliklere ev sahipliği yapan özel bir mekân olarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi denetiminde ziyaretçilere açıktır.
Binbirdirek Sarnıcı Giriş Ücreti
Binbirdirek Sarnıcı, günümüzde turistlerin rahatlıkla ziyaret edebileceği bir müze olarak hizmet veriyor. 2025 yılı itibarıyla güncel giriş ücretleri şu şekildedir:
- Yetişkin bilet: 120 TL
- Öğrenci bilet: 55 TL
- 0-6 yaş arası çocuklar: Ücretsiz
Ayrıca 65 yaş üstü ziyaretçiler için indirimli bilet seçenekleri mevcut. Grup ziyaretlerinde ise özel fiyatlandırmalar uygulanabiliyor.
Sarnıç haftanın her günü ziyarete açık olup, genellikle 09.00 - 19.00 saatleri arasında gezilebiliyor. Özellikle hafta içi günleri daha sakin bir atmosfer sunduğu için tarih meraklılarının tercih ettiği bir zaman dilimi.
Binbirdirek Sarnıcı yalnızca bir müze olarak değil, aynı zamanda konser, sergi ve çeşitli etkinliklere ev sahipliği yapmasıyla da öne çıkıyor. Bu nedenle ziyaretiniz sırasında yalnızca Bizans tarihini keşfetmekle kalmayıp, farklı bir kültürel etkinliğe de tanık olabilirsiniz.
Binbirdirek Sarnıcı, İstanbul’un yeraltında gizlenen en büyüleyici tarihi yapılardan biridir. Yerebatan Sarnıcı kadar popüler olmasa da Bizans döneminden günümüze ulaşan sade ama etkileyici mimarisiyle ziyaretçilerini büyüler. Sultanahmet gezinizin bir parçası olarak Binbirdirek Sarnıcı’nı rotanıza eklemek, İstanbul’un bilinmeyen yüzünü keşfetmenizi sağlayacaktır.
Eğer şehrin kalabalığından biraz uzaklaşıp tarihin derinliklerine yolculuk etmek istiyorsanız, Binbirdirek Sarnıcı tam size göre bir durak.
