Gençliğinin Yüzleri sözcüsü ve Sosyal İklim Derneği Başkanı Gaye Tuğrulöz , Genel Yayın Yönetmeni Gökhan Biçici'nin sorularını yanıtladı. Gaye Tuğrulöz Gençlerin Yüzleri projesini ve gençlerin siyasete katılım süreçlerine dair değerlendirmelerde bulundu.

Seçim kampanyasının toplam tecrübesi üzerinden bütün bu yaptığınız siyasi görüşmeler süreci üzerinden sorayım, Gençliğin Yüzleri nedir?

Gençliğin Yüzleri projesini anlatan Gençliğinin Yüzleri sözcüsü ve Sosyal İklim Derneği Başkanı Gaye Tuğrulöz "Kader seçimi. 14 Mayıs çok az kaldı, 3 gün sonra sandığa gidiyoruz. Bu seçiminde en büyük belirleyicilerinden biri de gençlik. Bizler Ekim ayında yola çıktık. Bu yıl gerçekleşecek seçimlerde seçim 2023 için gençlerin sorunları neler? Bu sorunlar bu sorunlara geliştirdikleri çözüm önerileri neler ve bu çözüm önerilerini oluşturduğu karar alıcılardan bekledikleri talepleri neler ve bu talepleri nasıl yükseltebiliriz diye ortaya çıkmış, gencin sesini hem topluma hem de karar alıcıya duyurmak için yola çıkmış bir çözüm üretme aracımız bir gençlik hareketiyiz biz. Hiçbir siyasi partiyle yakınlığımız yok, ilk o soru geliyor. Siz hangi siyasi parti için çalışıyorsunuz, hangi görüşü savunuyorsunuz? Bizlerin içerisinde 18 - 30 yaş arası kendi görüşünü anlatmak isteyen, kendi fikrini anlatmak isteyen her görüşten genç var ve gönüllü olarak çalışıyorlar . Evet, yani yüzlerce gençten bahsediyoruz. Hatta artık 2 bini geçtik. Öyle söyleyeyim, binlerce genç diyebiliriz artık. Her görüşe ait ister kararsız genç seçmen olsun ister bir siyasi partiyle bağı olsun. Yakınlığı olsun. Bizler kimsenin düşüncesini, görüşünü, ideolojisini ayırmadan bir araya gelmiş bir gençlik hareketiyiz. Ekim, Kasım aylarında 2022’nin sonuna doğru yola çıktık. Neler yaptık? Biz 8 şehirde çalışıyoruz. İzmir, Denizli, Eskişehir, Ankara, İstanbul, Samsun, Mersin, Diyarbakır Türkiye'nin tüm bölgelerinde şehirlerimiz var ve bu şehirlerde gençler gönüllü olarak bir araya geliyorlar. Seçim için taleplerini oluşturmaya çalışıyorlar. İlk başta yola çıktığımızda her şehirde açılış toplantıları yaptık. 18 şehirde hangi gençler var? Biz hangi gençlerle konuşuyoruz, hangi gençler konuşmak istiyor? Bunları anladığımız açılış toplantıları yaptık. Ardından Aralık ve Ocak aylarında gençlik forumları düzenledik.  Siyasal gençlik forumumuzu Şubat ayının sonunda yaptık. 8 tane forum gerçekleştirdik. Her şehirde bir forum olmak üzere bu foruma 100 genç katıldı. Adımız da buradan geliyor. Aslında bazı şeylerde yüzden daha da kalabalıktık. Tabii bu bizi çok mutlu etti. Gençliğin yüzlerinin adı hem gencin yüzü olmak, temsil etmek üzerinden geliyor. Hem 100 gençten fazla gençle konuşmak istediğimiz için gençliğin yüzleri diyoruz. Bir de bu senenin çok önemli bir anlamı var. Biliyorsunuz, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 100. yılı bu yüzden de çok anlamlı bir isimle de yola çıktık. " dedi

"Toplamda yaklaşık 693 gençle konuştuk"

Gençliğin taleplerini dile getirdiklerini belirten Gaye Tuğrulöz "Herhalde toplam süreçte gençlik sorunlarını 693 gençle konuştuk. Siyasal forumlarda bizlere dahil olan gençlerle 2 bini geçtik. Bizler gelişip forumlarında ne konuştuk? Her görüşten gençler sabah gönüllü olarak geldiler. Hem sosyal medyadan formumuz oldu. Hem kapıda da kayıt aldık. İsteyen herkes içeri girebildi. 18-30 yaş arası ve sorduğumuz soru şuydu, çok önemli bir seçime gidiyoruz. Bu seçim döneminde gençler siyasi partilerden hangi sorunlarını çözmelerini bekliyorlar? Sizin için en sıcak gündem ne? Siyasi partilerin konuşması gereken, vaat vermesi gereken, çalışması gereken en önemli gündemimiz ne dedik. Her şehirde yaklaşık 24-25 başlık oturum açtık, 8 şehirde çok fazla başlığa ulaştık. Ve gün sonunda 8 şehir 4 konuda ortaklaştı ve bu da bizim politika önerilerimizi oluşturuyor. Şu an ne bu 4 politika önerisi? Genç işsizliği, nitelikli eğitime gençlerin erişimi, temel ihtiyaçlara erişim ve gençlerin olmazsa olmaz siyasal katılımı. Bu 4 başlık ön plana çıktı. Tüm şehirlerde her şehrin farklı başlıkları var. Samsun'da tarım konuştuk, Diyarbakır'da kolluk kuvvetlerinin gençler üzerindeki baskısını konuştuk. Farklı farklı başlıklar çıktı ama 8 şehirde 4 tane ana talep belirledik" dedi.

Gençlerin konumunu, pozisyonunu, beklentilerini nasıl değerlendiriyorsun, ne çıktı ortaya? Yani taleplerini dile gelmesinin yanı sıra siyasete katılım biçimleri açısından öne çıkan biçimler neler?

Gençlerin siyasete katılımına dair değerlendirmelerde bulunan Gaye Tuğrulöz "En önemli şunu gördük. Sahada gençler kendileri üye oldukları siyasi partilere dahi güvenmiyorlar. Kendi çalıştıkları kendine oy verdikleri, kendi katılmak istedikleri siyasi partilere güven oranı %5. Biz sahada 8 şehirde de siyasal forum yaptık. O siyasal forumlara birçok siyasi partiden vekiller geldi, vekil adayları geldi. Temsilciler orada kendi görüşlerini anlattılar. Orada şunu gördük sahada. Ben örnek veriyorum, A partisine oy veriyorum. B partisine oy veriyorum. A ve B’nin vekilini dinleyen genç, açıkçası “Ben bu partiye mi oy veriyorum?” “Bu partinin düşüncesini mi dinliyorum?” “Şu an biz böyle mi düşünüyoruz?” dedi. Gençler kendi partileri içerisinde bile yeterli temsil edilmediklerini düşünüyorlar. Böyle sorunlar geldi, birçok çözüm önerisi geldi. Bunların hepsine bizim politika önerilerimiz de var. En temelden siyasi parti kanunu değişmeli dedi. Çünkü biliyorsunuz ki siyasi partiler merkeziyetçi bir yapıyla ilerliyorlar. Genel başkanlarının genel merkezlerin verdikleri kararlarla adaylar belirleniyor. Gençler diyor ki, ben il başkanlığında ilçe başkanlığında yaptığım çalışmanın görülmesini istiyorum. Gençler bayrak asmaktan ibaret değil. Bizler siyasete katılmak istiyoruz, konuşmak istiyoruz. Türkiye'de önemli bir oy oranımız var ve siyasi partilerde iyi sıralardan aday gösterilmek istiyoruz. " dedi

"Siyasi partiler genç adaylara mali destek sunmalı"

Genç milletvekili adaylarına partilerinin mali destek sunmaları gerektiğini belirten Gaye Tuğrulöz "Bunun dışında siyasetin finansmanını konuştuk. Biliyorsunuz ki bir genç daha yeni öğrenimini tamamlamış, hayata yeni katılıyor. Hayatına yeni kazanmaya başlarken, adaylık ücretleri. Bazı partiler %30 alıyor, bazıları hiç almıyor. Farklı farklı uygulamaları var. Siyasi partilerin bunları önceki seçimlerde gençlik hareketlerinin kazanmış olduğu başarılar bu kotalar ücretler. Fakat bunlar yeterli değil. Bir de siyasetin finansmanında dediğimiz şey, milletvekili adaylık ücretini ödemekle değil. Biliyorsunuz ki bu seçim kampanyasını yapmak bir maliyet gerektiriyor ve gençler diyor ki bunun için siyasi partiler gençlere destek olmalı, gençlerin daha iyi yerde siyaset yapabilmesi için biraz önce şeyin altını çizdi. Gökhan çok teşekkür ederim. Sadece siyasete katılımdan da şunu anlamıyoruz, partilere katılmak aynı zamanda sivil topluma katılmayı da önemsiyoruz. Gençler sivil alanda da temsil edilmek istiyor. Sadece 10 gençten birinin derneklere üye olduğunu veya bir sivil toplumda çalıştığını biliyoruz. Ya da gençlik kuruluşlarının çok az sayıda olduğunu biliyoruz. Ben de 24 - 25 yaşında bir STK başkanıyım. Sosyal iklim derneğinin başkanıyım fakat bu genç yaşta bizim ekibimiz de genç stopajı ödemek muhtasar beyannamesini takip etmek, üyelik kayıtlarını takip etmek hepsi biliyorsun yazılı çizili evrak işleri. Ve bunların işte e devlet üzerinden dijitalden hayatı kolaylaştıran gençlik kuruluşları işini kolaylaştırdı. Zorlaştıran değil, kolaylaştıran şeyler olması gerektiğini söylüyorlar. E tabi bir ifade özgürlüğü konusu var. Dezenformasyon yasasından bahsetti" dedi

Peki siyasiler ve gençler neyi farklı yapmalı?

Gençlerin ve siyasilerin, gençlerin katılımına dair neler yapabileceğini aktaran Gaye Tuğrulöz "Şey konusu bana çok geliyor. Bu kadar gençler, gençler diyorsun, aklı havada Z kuşağı sadece telefonda görüyoruz. Bunları ben çok duyuyorum. Gençler neyi farklı yapmalı? Aday olmaktan siyasi partilerin içerisinde temsil edilmekten korkmamalı. Bu seçim hani naçizane daha önceki seçimlere göre daha fazla genci siyasi partiler içerisinde olmak istediğini görüyoruz. Bu seçimde bir umut var gençler için ve 14 Mayıs'ta ben seçilebilirim diyen aday, adaylık başvurusu yapan birçok genç gördüm. Tabii bir kısmı aday gösterilmedi maalesef. Fakat aday gösterilenler de var. Gençlerin katılmaktan korkmaması gerektiğini düşünüyoruz. Ben yıllardır sivil toplumda gönüllülük yapıyorum, katılmaktan korkmuyorum. Bu yüzden gençlerin bunu değiştirmesi gerektiğini düşünüyorum. Zaten beni aday göstermez diye düşünerek aday adaylık başvurusu yapmamak süreci en başta en başında oyuna girmeden kaybetmek oluyor. Siyasi partilerdeki farklı yapmalı siyasi partiler gencin koşulunu durumunu anlamalı ve o yüzden adaylık süreçlerini, vekillik süreçlerini kolaylaştırmalı. Bir de siyasete öğrenmeliyiz. Gençler olarak bizlere bu alanlar sağlanmalı, işte parti okulları var. Farklı işte gençlik politikaları başkanlıkları var. Bunlar sadece genci oy potansiyeli gören ya da işte seçim dönemi sahada koşturuyoruz dedikleri bir toplam olarak değil, aynı zamanda siyaseti öğrettikleri yeni parlamenterler, yetiştirdikleri yeni milletvekilleri, belediye başkanları, belediye meclis üyeleri, yetiştirdikleri insanlar haline gelmeliyiz. Bu hem parti içi kültürünü yaşatmak hem de gençlerin siyasete katılımını kolaylaştırmak için çok çok önemli bir unsur. Siyasi partiler bunları farklı yapmalı. Başka ne yapmalı? Gence güvenmeli. Biz sahada birçok görüşme yapıyoruz. 8 şehirde biraz önce de söylediğim gibi siyasal forumlar yaptık. Orada genci dinlemek isteyen ve gence cevap verebileceğini düşünen milletvekili adayları geldi. Çok teşekkür ediyorum. Hepsine 8 şehirde gerçekten en az 34 siyasal parti temsilcisi ağırladık. Fakat bazı siyasi parti temsilciler katılmadı. Bazı illerde katılmadı. Yani sadece bir parti özelinden söylemiyorum. O şehrin yerelinde bize katılmayan parti temsilcileri oldu" dedi.

"Hiçbir siyasi partiye ait değiliz"

"Hangi siyasi partiye bağlısınız?" sorusunu sıklıkla duyduğunu belirten Gaye Tuğrulöz "Biz gençliğin yüzleri olarak hiçbir siyasi partiye ait değiliz. Kararsız genç seçmenin veya farklı partilere de oy verse her partiyi dinlemeye açık olan ve her partiye soru sormak isteyen gençleriz, 4 tane de politika önerimiz vardı. Siyasi partilere gelip bizi dinleyin. Bu sürece katılın dedik. Bazıları geldi bizleri mutlu etti. Bizlere cevaplar verdi. Bazı siyasi parti temsilcileri katılmadı, bazıları programlarından dolayı katılmadı, bazıları katılmak istemedi. Genci dinlemeye açık olmalarını rica ediyorum. Çünkü gençten oy istiyorsunuz. Gençleri sağda sizler için propaganda yapmasını istiyorsunuz. Fakat gence niye bu kadar kapalısınız? Bence siyasi partilerin içerisinde bu değişmesi lazım. 8 siyasal formda da bunu yaşadık. Şu an herhalde görüşmeler yapıyoruz. Yani karar alıcıyla genci buluşturduğumuz tek nokta siyasal forumlar değil, aynı zamanda siyasi partilerin il başkanlıklarına, ilçe başkanlıklarına, seçim koordinasyon merkezlerine ziyaretlerde bulunuyoruz. Politika önerilerimizi anlatıyoruz. Bugün sabah bir partinin kahvaltısında anlattık. Buradan yine bir partiye gideceğiz. Seçime çok az kaldığı için biz de sürekli 8 ilde görüşmeler yapıyoruz. Bu görüşmelerde taleplerimizi anlatıyoruz, bizleri ağırlıyorlar. Yaklaşık 80 görüşme yaptık, son bir ayda bütün şeylerde aralıksız görmediğimiz adayı, elini çıkmadığımız aday kalmadı. Biz gençler olarak inisiyatif alıyoruz. Gençliğin yüzleri olarak bir şeyleri değiştirmek için çalışıyoruz. Siyasi partilerden da beklediğimiz bunları duymaları, gençlerden beklediğimize, gençliğin yüzlerine katılıp gücümüzü arttırmaları" dedi.

Peki projenin somut olarak bu süreçte gençlerin siyasete katılımına ne tür katkısı oldu?  Somut örnekler verilebilir mi?

Projeye dair somut sonuçlar paylaşan Gaye Tuğrulöz "Yani verebilirim. İlçe aday adaylık sürecini aramızdan farklı siyasi partilerden gidip aday olan gençler olduğu zaman beni çok mutlu ediyor. En azından gidip ben görev almak istiyorum diyen siyasi parti içerisinde bu süreci hani eleştirdiğimiz süreci aday adayı oluyoruz, gösteremiyoruz dediğimiz sürece deneyimleyen arkadaşlarımız oldu. Bundan dolayı çok mutluyuz. Aramızda adaylar da var. Şu an umarım seçilebilirler. Bölgeleri farklı yerleri birazcık da ön sırada değil. Birinci ikinci sıra adayımız maalesef yok. Ama aday gösterilen aramızda genç yüzlerimiz de oldu. Somut örnek olarak da şeyi söyleyebilirim. Siyasi partileri dinleme konusunda genç yüzler için şu gelişti, bizlere katılan gençler için de kime oy vereceklerini biliyorlar. Biliyorsunuz ki oy kullanma davranışı biraz hangi siyasi partiye verdiğinde alakalı onun birinci sırası kim, ikinci sırası kim bu kişi ne düşünüyor, genç hakkında ne düşünüyor? Biz bu alanı sağladık. Direkt oturup milletvekili adayımızla konuşabileceğiniz aklınıza takılan partisiyle ilgili gençlik politikalarıyla ilgili çözüm önerilerini dinleyebileceğiniz alanlar yarattık. Bence bu gençlerin siyasete katılımını arttıracak hem oy verme davranışını geliştirecek hem de siyasetin içerisinde var olunur onu gösterdik.  Yani milletvekili dediğimiz insan erişilmez bir insan değil, ben de konuşabilirim. O benim adayım, oy vereceğim ya da oy vermesem de neden oy vermeyeceğimi bileceğim. Bu buluşma anlarını yaşadık. Biz bu sürece başladığımızda kararsız genç seçmenlerin olduğunu biliyorduk. Gerçekten ümitsiz olduğunu biliyorduk ve siyasi partilere güvenmediğini biliyorduk. Şu an kendi görüşünü yansıtması da geliyor. Gençler bizlerle beraber siyasi partileri geziyorlar, siyasi partilerle görüşüyorlar. Bu benim için de geçerli. Yani 25 yaşında bir gencim televizyondan izlediğim zaman ya da işte gazetede medyada gördüğüm zaman ya ben bu siyasi partiyi hiç sevmiyorum görüşünü beğenmiyorum, dinlemem de bir yerde duysam dediğim siyasi partileri şu an genel merkezlerine gidiyorum, il başkanlıkları gidiyorum, adaylarını dinliyorum ve bu bende bir gelişim sağladı. Bu kapalılığı siyasi partilerle ilişki kurmamaya açtığını düşünüyorum. Ki şu da oldu, siyasal forumlara davet ettiğimiz gençler parti buluşmalarını biz de gelebilir miyiz? Dediler. Bence bu çok güzel bir şey. Sadece genç yüzler bizim yapımızda görev alan elçilerimiz dediğimiz inisiyatif alan gençler değil, aynı zamanda katılımcı gençler de bizlerle siyasi parti ziyaret ediyor ve gün geçtikçe sayımız artıyor. 23 kişi il başkanlıklarını ziyarete giderken bugün 19 kişi bir ziyarete gittik. Gittikçe kalabalıklaşıyor" dedi.

Gençlerin siyasete aktif katılımı güncel katılımı açısından bugünkü tablo açısından bir değişim umudu içinde olduğunu düşünüyor musun?

Gençlerin siyasete aktif katılımını ve oy dengelerini değerlendiren Gaye Tuğrulöz "Şöyle düşünüyorum, Aralık, Ocak ayında bu sürece başladığımızda gençlik forumları konuştuğumuzda orada siyasi parti temsilcilerini ağırladık. Gençlik forumları direkt gençlerin alanıydı. Ne medya vardı ne siyasi parti temsilcisi vardı. Gençler akranlarıyla konuştu. Orada konuştuğumuzda tabi eleştiri, o dil biraz daha sert. Hadi ben güvenmiyorum, umutsuzum oy kullansam da ne değişecek gibi bir bakış açısı. 8 eylülde yaklaşık 2.000 gençle çalıştığımız için biraz böyle Türkiye hissi veriyor.Bana gençlerin bu seçim sandığa gideceklerini ve sandığa gitmenin yanı sırada o oyu takip edeceklerini düşünüyorum. Çünkü normalde gençliğin yüzlerinin içerisinde bizim direk planladığımız sandıkta görev alma vesaire gibi bir süreç yok. Ama hem medyada sizlerle beraber dokuz8 ile beraber hem yurttaş haberciliği için hem de sandıkta farklı siyasi partilerden farklı sivil toplum kuruluşlarının, müşaitlik, okul temsilciliği görevlerini. Seçim güvenliğini önemseyen bir genç görüyorum. Hem oy kullanmak istiyor hem oyunu takip ediyor. Bu gençler 6 ay önce oy bile kullanmak istemiyordu. Siyasi parti temsilcileri sesini milletvekilinin hepsini duymak istemiyordu. Şu an oy vermek istiyor. Ne diyeceğini merak ediyor. Gidip diyalog kuruyor. Ben bunun çok önemli olduğunu düşünüyorum. Gençler değişime inandıkları zaman ülkesine daha iyiye götüreceğine inandığı zaman inisiyatif alıyorlar, gönüllü de oluyorlar, şey de katılmıyorum açıkçası. Biz sadece telefonda bir şeyler yapan, internetle uğraşan bir kuşak değiliz" dedi