SERBEST BİLGİ AKIŞINI SUÇ HALİNE GETİRMEK İÇİN TASARLANMIŞ BİR YASA 

İlk olarak Haziran ayında meclise sunulan ancak iki iktidar partisi arasındaki görüş ayrılıkları nedeniyle komisyon aşamasından sonra ertelenen tasarı, sivil toplum ve gazetecilik camiasından gelen sert eleştirilere rağmen bu hafta hiçbir değişiklik yapılmadan yeniden meclis genel kuruluna sunuldu.

Tasarı, Türkiye’de 2023 yılında yapılacak genel seçimler öncesinde hükümetin kamusal tartışmayı daha da bastırmasına ve kontrol etmesine olanak sağlayacak şekilde, çevrimiçi bilginin kapsamlı bir şekilde sansürlenmesi ve habercilik faaliyetlerinin kriminalize edilmesi için bir çerçeve sunuyor. 

TASARI ŞUNLARI ÖNGÖRMEKTEDİR

  • Korku veya panik yaratmak, ülkenin iç veya dış güvenliğini, kamu düzenini ve toplumun genel sağlığını tehlikeye atmak amacıyla kasıtlı olarak “dezenformasyon ve yalan haber” yayınlamaktan suçlu bulunan kişiler için üç yıla kadar hapis cezası.
  • Bilginin anonim hesaplardan, kimliğini gizleyen bir kişi tarafından ya da bir örgütün faaliyetlerinin bir parçası olarak yayınlanması durumunda cezanın yüzde 50 oranında artırılması.
  • Basın kanununun internet haber sitelerini de kapsayacak şekilde genişletilmesi. Bu sayede hükümet, Basın İlan Kurumu’nun (BİK) genişletilmiş rolünü kullanarak, yazılı basında olduğu gibi eleştirel yayın organlarını dışlarken, internet üzerinden propagandayı finanse edebilecek.

Muğlak bir ifade ile oluşturulmuş olan dezenformasyon ve ‘kasıt’ tanımlarıyla, Türkiye’nin son derece siyasallaşmış yargısı tarafından denetlenen tasarı, milyonlarca internet kullanıcısını da cezai yaptırım riskiyle karşı karşıya bırakacak ve 2023 seçimleri öncesinde kapsamlı bir sansüre ve otosansüre yol açabilecektir. 

Medya özgürlüğü ve insan hakları örgütlerinden oluşan bir konsorsiyum, dezenformasyon yasa tasarısının sonuçlarını siyasetçiler ve medya paydaşlarıyla tartışmak ve bağımsız gazetecilerin özgür ve adil seçim ilkelerine uygun olarak kamu meselelerini haberleştirmede karşılaştıkları zorlukları ele almak üzere 12-14 Ekim tarihleri arasında Türkiye’yi ziyaret edecek.  

İmzalayanlar:

  • Amerika PEN
  • Article 19
  • Articolo 21
  • Avrupa Basın ve Medya Özgürlüğü Merkezi (ECPMF)
  • Avrupa Gazeteciler Derneği (AEJ)
  • Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ)
  • Bağımsız Gazetecilik Platformu P24
  • Danimarka PEN
  • Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ)
  • Gazetecilikte Kadınlar Koalisyonu (CFWIJ)
  • Güneydoğu Avrupa Medya Kurumu (SEEMO)
  • İngiltere PEN
  • İsveç PEN
  • Medya Araştırmaları Derneği (MEDAR)
  • Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA)
  • Norveç PEN
  • Özgürlük Evi (FH)
  • Osservatorio Balcani Caucaso Transeuropa (OBCT)
  • Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF)
  • Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ)
  • Uluslararası Karikatürist Hakları Ağı (CRNI)
  • Uluslararası PEN
  • Uluslararası İfade Hürriyeti (IFEX)
  • Yabancı Medya Derneği (FMA)