Eğitim Sen'in açıklamasına göre, 2025-2026 eğitim-öğretim yılına girerken öğrenciler ve veliler, artan okul ve kırtasiye masraflarıyla karşı karşıya. Son yıllarda derinleşen ekonomik kriz, yüksek enflasyon ve hayat pahalılığı eğitim giderlerini ciddi şekilde artırdı. Kayıt ücretleri, zorunlu bağış uygulamaları, okul kıyafetleri, servis ücretleri ve kırtasiye ürünlerine gelen zamlar, dar ve orta gelirli ailelerin bütçelerinde büyük yükler oluşturuyor.
Veliler, bir öğrencinin okul ihtiyaçlarını karşılamak için kırtasiyeden kıyafete, ayakkabıdan beslenme masraflarına kadar geniş bir yelpazede harcama yapmak zorunda kalıyor. Açıklamada, ilkokul seviyesindeki bir öğrencinin çantasının ortalama 2.800–3.800 liraya, ortaokul ve lise seviyesindeki bir öğrencinin çantasının ise 4.000–5.800 liraya dolduğu belirtildi. Bu durumun, dar gelirli ailelerin çocukları için eğitimdeki eşitsizlikleri derinleştirdiği ve kamusal destek olmadan eşit eğitim hakkına erişimin her geçen gün daha da zorlaştığı ifade edildi.
Resmi Enflasyon ve Gerçek Masraflar
TÜİK verilerine göre Ağustos 2024'te yüzde 51,97 olan resmi enflasyon, Ağustos 2025'te yüzde 33'e gerilemiş olsa da, eğitim masraflarındaki ortalama artışın yüzde 60'ın üzerinde olduğu belirtiliyor. Eğitim Sen, 22 bin lira maaş alan bir asgari ücretlinin, sene başı kırtasiye harcaması olarak yaklaşık 4 bin lira harcamak durumunda kaldığını, bunun da gelirinin yaklaşık yüzde 20'sine denk geldiğini vurguladı. Velilerin bu ağırlaşan masrafları karşılamak için ya borçlandığı ya da başka temel ihtiyaçlarından feragat etmek zorunda kaldığı belirtildi.
Bu artışlar, sadece ekonomik bir sorun olarak görülmekle kalmıyor, aynı zamanda çocukların eğitim hakkından eşit koşullarda yararlanmasını engelleyen ve eğitimdeki eşitsizlikleri derinleştiren politik bir sorun olarak da değerlendiriliyor. Eğitim-Sen, bu eşitsizliği giderme sorumluluğunun devlete ait olduğunu savundu.
Eğitim Sen, açıklamasında yapılması gerekenleri şu şekilde sıraladı:
-
Özellikle ilköğretim çağındaki çocuklar için kırtasiye malzemeleri, okul çantası ve temel ihtiyaçların ücretsiz sağlanması devletin sorumluluğu olmalı.
-
Piyasacı eğitim politikaları terk edilmeli ve eğitimin her kademesinde kamu hizmeti anlayışı esas alınarak devlet tüm yurttaşlara eşit, ücretsiz ve nitelikli eğitim sunma sorumluluğunu yerine getirmeli.
-
Kırtasiye masrafları ve okullardaki harcamaların velilerin sırtına yüklenmesinden vazgeçilmeli, eğitim bütçesi acilen en az iki kat artırılmalı, her okulun ihtiyacına uygun ödenek sağlanmalı ve kimi okullarda 200 bin liraya varan bağış uygulamaları kesin biçimde yasaklanmalıdır.