TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu'nda (KEFEK), kadına ve sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin önlenmesi ile ilgili kanun teklifinin görüşmeleri tamamlandı. Komisyonda yapılan tartışmalar teklifin yeterli olmadığı, müjde gibi sunulan teklifin kadına yönelik şiddet ve iyi hal indirimi konusunda yetersizlikler içerdiği ve ana komisyon olarak KEFEK’in belirlenmesi gerekirken tali komisyon olarak KEFEK’e gelmesi nedeniyle muhalefet milletvekilleri tarafından eleştiriyle karşılandı.

CHP İnsan Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca; tüm kadınları ilgilendiren bir teklifin torba yasa olarak getirilmesine, böylesine önemli bir konudaki teklifin Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu’nun ana komisyon olarak değil tali komisyona olarak getirilmesine, cezasızlıkta caydırıcılık içermemesine, teklifin detaylı bir şekilde kadın örgütlerinin görüşleri dikkate alınarak detaylı bir şekilde hazırlanması gerektiğine dikkat çekerek tek tek riskleri ve eksiklikleri ifade etti:

İSTANBUL SÖZLEŞMESİ’NDEN HUKUKSUZCA ÇIKILMASININ PİŞMANLIĞIYLA HAZIRLANMIŞ YETERSİZ BİR TEKLİF

İstanbul Sözleşmesi uluslararası bir sözleşmeydi. Avrupa Konseyinin kurucu üyesiyiz. İmzaladık, imzalanmasından dolayı da övünçle ve neredeyse havai fişek gösterileri ve halaylarla kutlanacaktı, bir orası eksik kaldı zaten. Ondan sonra Meclise geldi, Mecliste Komisyon toplandı, Komisyon sonrası Meclis Genel Kurulu’na geldi ve 6251 bir sayılı Uygun Bulma Kanunu'yla İstanbul Sözleşmesi yürürlüğe girdi. Bir kanun hakkında Cumhurbaşkanlığı kararı verilebilir mi? Verilemeyeceği de zaten hukuken de ortaya çıkacak. İstanbul Sözleşmesi'nden geçtiğimiz yıl 20 Martta hukuksuz bir şekilde Meclisin iradesini bir tek kişinin iradesiyle yok saydıktan sonra bir pişmanlık olmuş. Bu pişmanlığı bir nebze olsun giderebilmek için de "Hadi, bu teklifi hazırlayalım." denilmiş.

KASTEN YARALAMADA ALT SINIR 4 AYDAN 6 AYA ÇIKARILINCA SORUN ÇÖZÜLECEK Mİ?

Sormak istiyorum: Kasten yaralama suçunda, sorun, kasten yaralamanın alt sınırının dört ay olması mıdır? Kasten yaralamada alt sınır altı aya çıkartılınca sorun ortadan kaldırılacak mı? İki ay artırmakla sorun ortadan kaldırılacak mı? Ya da eziyet suçu düzenlenmiş. Yani eziyet suçunun ya da kadına karşı şiddetin, kadına karşı eziyetin ve bu eziyet içerikli suçların ortadan kaldırılmasındaki sorun, eziyet suçunun alt sınırının iki yıl olması mıdır? Altı ay uzatılınca eziyet suçu ortadan kalkacak ya da bunu işleyen failler "Aman, cezanın alt sınırı iki ay artırılmış, aman altı ay artırılmış, ben bu suçu bir daha işlemeyeyim." diyecek mi? Yani bir caydırıcılığı olacak mı? Şimdi, neyi getirecek bu biliyor musunuz? Zaten kadına karşı işlenen suçlarda cezasızlık konusunda toplumda ciddi bir algı var ve dört ayı altı aya çıkarmak bu suçu önlemeyeceği için cezasızlık algısını da güçlendirecektir ve en tehlikelisi de aslında budur. Asıl sorun cezaların miktarı değildir aslında, infaz sisteminden kaynaklanan sorunlar vardır. İnfaz sistemindeki o kurumları, kuralları "Kadına karşı işlenen suçlarda uygulanmaz." diyerek bir cümle eklediğimizde, aslında birçok sorunu ortadan kaldırmaya bir adım daha fazla yaklaşmış olacağız.

KADINA KARŞI SIRF KADIN OLDUĞU İÇİN İŞLENEN SUÇLAR, UZLAŞMA KAPSAMI DIŞINDADIR” İFADESİ EKLEMİYORUZ?

Teklifle "Uzlaşma sadece ısrarlı takipte olmaz." diye bir düzenleme gelmiş. Peki, kadının kasten öldürülmesi uzlaşma sınırı dışında ama tehdit, eziyet, bunlar neden uzlaşma içerisinde değerlendiriliyor? Kadın olduğu için, kadına karşı sırf kadın olduğu için işlenen suçların yaptırıma bağlanması, özel suç kapsamına alınması dediğimde, "Evet, bu kanun tam da o." dediniz. Peki, neden o zaman şunu yazmıyoruz oraya: "Kadına karşı kadın olduğu için işlenen suçlar, uzlaşma kapsamı dışındadır." desek daha kapsayıcı olmaz mı? Bunu da önermek, bunu da ifade etmek isterim.

EZİYETİ 2 YIL DÜZENLEYİP ISRARLI TAKİBİ 6 AY DİYE DÜZENLEMEK ÇÖZÜM MÜ?

Israrlı takibin Türk Ceza Kanunu'nda özel bir suç olarak düzenlenmesi gerçekten olumlu ama düzenleniyormuş gibi yapmak tehlikeli. Neden tehlikeli? Israrlı takibe bakıyorsunuz, ısrarlı takip sadece fiziki takip etmek ya da haberleşme, iletişim araçlarıyla rahatsız etmek olarak algılanıyor ve düzenlendiği yer hürriyet tahdidi ya da ona ilişkin suçlar. Peki, neden? Eziyetin alt sınırı iki yıl altı ay diyorsunuz; ısrarlı takip, sadece takip etmek, sadece basında ya da sosyal medyada ya da iletişim araçlarıyla ya da üçüncü kişilerle yapılan bir şey değildir. Sonucu can kaybına, kadının öldürülmesine kadar giden bir süreçtir; can alan, can almaya giden bir süreçtir. Eziyeti iki yıl altı ay düzenleyip ısrarlı takibi altı ay alt sınırla düzenlemek toplumdaki cezasızlık algısını güçlendirecek bir başka husustur.

ISRARLI TAKİBİN NİTELİKLİ HALLERİ NEDEN TEKLİFTE YOK?

Teklifte; ısrarlı takibin nitelikli hallerinden bahsedilmiş, bu nitelikli hallerde, bakıyoruz saydıklarımıza ama aslında, nitelikli olması gereken birçok düzenlemenin burada olmadığını görüyoruz. Örneğin, ısrarlı takibin mükerrer olması, ağırlaştırıcı ya da özellikli ya da nitelikli halde düzenlenmemiş. Hatırlayın, Tuba Arslan davası... Tuba Arslan'da neydi? 23 kez koruma talebiyle şikayetçi olunmuş ama her biri ayrı ayrı değerlendirilmiş ve Tuba Arslan o 23 kez koruma talebinde bulunduğu, şikayetçi olduğu fail tarafından katledilmiş. Mükerrerlik neden nitelikli halde sayılmamış, bunu da sormak istiyorum.

EVLİ OLMAYAN KADINLARA YÖNELİK ISRARLI TAKİP SUÇ SAYILMAYACAK MI?

Teklifte ısrarlı takipte "Çocuğa ya da ayrılık kararı verilen veya boşandığı eşe" karşı ifadelerinin tüm kadınları kapsamadığına dikkat çeken Gülizar Biçer Karaca; 6284 sayılı Kanunun sadece evli kadınlarla yönelik şiddetin önlenmesi ile sınırlı olmadığına atıfta bulundu. Birlikte yaşayan ama ısrarlı takibe maruz kalan kadınları kapsamayan teklifle ilgili şu soruları yöneltti: Kadın örneğin imam nikahlıysa... Boşandığı eş değil, birlikte yaşadığı eş değil. Peki, buna yönelik ısrarlı takibi suç saymayacak mıyız? Teklifte bu da eksik.

ÇOCUĞUN BULUNDUĞU ORTAMDA SUÇ İŞLENMESİ AĞIRLAŞTIRICI SEBEP OLMAYACAK MI?

Kasten öldürme ya da kasten yaralama suçlarında çocuğun yanında ya da çocuğun bulunduğu ortamda kadına yönelik suçun işlenmesi neden nitelikli hale getirilmemiş, teklifin içinde sayılmamış? Hatırlayın, biz bunu daha çok yakında yaşadık; Denizli'de kendi hemşehrim çocuğunun gözü önünde katledildi, boğazı kesildi. Peki, bu, ağırlaştırıcı sebep olmamalı mı sizce? Bunu da bir eksiklik olarak değerlendiriyoruz ve bunun da bu nitelikli hale eklenmesi gerektiğini ifade etmek isterim.

MIŞ GİBİ YAPILAN “PANSUMAN” TEKLİF KADINA ŞİDDETİ ÖNLEMEZ

Bu teklif sadece ve sadece "-mış gibi" yapılan ve kadına yönelik suçlarda, şiddet ve kadın cinayetlerinde sadece ve sadece pansuman tedavisi uygulayacak bir pansuman kanun teklifidir. Oysa biz artık pansuman tekliflerle oyalanmak istemiyoruz. Neden? Çünkü bir insanın, bir kadının canı sadece pansuman kanun tekliflere emanet edilemeyecek kadar önemlidir. Anayasal hakların ihlalinin önüne geçmek istiyorsak ve gerçekten samimice kadına yönelik suçların önlenmesi ve sizin deyiminizle "sıfır tolerans" noktasına getirmek istiyorsak inanın bu kanun teklifi bu amacınıza hizmet etmiyor. O nedenle bir sorunun ortadan kaldırılması bütüncül bir bakış açısına sahip olmayı da gerektirir, bir zihniyet dönüşümünü de gerektirir. Bu zihniyet dönüşümü için de bizim aslında çok daha geniş, çok daha ayrıntılı, çok daha uzlaşı içerisinde bir çalışma yürütmemiz gerekir ama bu kanun teklifinin bunlardan uzak olduğunu ve hiçbir şekilde ne kadına karşı şiddetin, kadına yönelik suçların ne de kadın cinayetlerinin bırakın önüne geçmeyi çözüm üretmeyeceği, bir yaptırım gücüne sahip olmayacağı açıktır.