Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Yardımcısı Nada el-Nashif, "Uluslararası toplumun bu tespit ve tavsiyeleri (Ukrayna'daki savaşla ilgili raporlar) dikkate alması, hak ihlallerini durdurmak ve çatışmaların ortasında kalanları korumak için kararlılıkla hareket etmesi zorunludur." dedi.
El-Nashif, BM İnsan Hakları Konseyinin 54. Oturumu kapsamında BM'nin Ukrayna ile ilgili raporlarına dair değerlendirmelerin yapıldığı interaktif toplantıda konuştu.
Şubat 2022'de başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı'nın ardından geçen süreçte açık ve dinmek bilmeyen bir şekilde insan hakları ihlallerine tanık olmaya devam ettiklerinin altını çizen el-Nashif, belgelenen ihlallerin arasında yaygın işkence, keyfi gözaltılar, cinsel şiddet ve yeterli yaşam standardı hakkının engellenmesinin yer aldığını kaydetti.
El-Nashif, "Ukrayna'daki insan hakları durumuna ilişkin 36. raporumuz, 1 Şubat'tan 31 Temmuz 2023'e kadar sadece altı ay içinde 4 bin 621 sivilin daha bu çatışmanın mağduru olduğunu, 1028'inin öldürüldüğünü ve 3 bin 593'ünün yaralandığını ortaya koyuyor." dedi.
Belgelenen bu olaylardan birçoğunun Ukrayna'nın kontrolündeki bölgelerde yaşandığını belirten el-Nashif, özellikle cephe hattına yakın bazı bölgelere erişimin olmaması nedeniyle rakamların daha yüksek olduğunun tahmin edildiğini söyledi.
El-Nashif, Ukrayna'daki BM İnsan Hakları İzleme Misyonunun (HRMMU) 117 saha ziyareti, 27 gözaltı merkezi incelemesi, 28 sığınma evi ziyareti, mağdurlar ve yakınlarıyla yapılan 1226 görüşmeden elde edilen sonuçların raporlandığını dile getirerek, mahkeme belgelerini, resmi kayıtları ve açık kaynak raporlama dahil diğer ilgili kaynakları da incelediklerini vurguladı.
Rusya'nın kontrolündeki bölgelere erişimi engellemeyi sürdürdüğünü belirten el-Nashif, sağlam bulgular elde etmek için uzaktan izleme çabalarını artırdıklarını söyledi.
El-Nashif, Rusya'nın gözaltında tuttuğu sivillere ve savaş esirlerine ilişkin işkencenin "acımasız bir gerçek" olarak devam ettiğini ve bunun "24 Şubat 2022 - 23 Şubat 2023" ve "24 Şubat 2022 - 23 Mayıs 2023" tarihli raporlarında da yer aldığını kaydetti.
Şubat 2022'den bu yana Rusya'nın yaklaşık bin kişiyi keyfi şekilde gözaltında tuttuğunu dile getiren el-Nashif, bunların 85'inin ölü olarak bulunduğunu ve cesetlerinin şiddet izleri taşıdığını belirtti.
- Ukrayna güvenlik güçlerinin de keyfi gözaltıları belgelendi
El-Nashif, Rusya'nın elindeki 463 kişiyi gözaltında tutmaya devam ettiğini belirterek, Ukrayna güvenlik güçleri hakkında da 6 keyfi gözaltı vakasının belirlendiğini kaydetti.
Rus makamlarının, güvenlik güçlerince gerçekleştirilen ihlallerin hesap verebilirliğini sağlamak için somut adım atmadığına dikkati çeken el-Nashif, Haziran 2023'te kabul edilen yeni yasayla, Rus askerlerine çok geniş bir yelpazedeki suçlar için fiilen af hakkı tanınarak cezasızlık atmosferinin güçlendirildiğini söyledi.
El-Nashif, Ukraynalı yetkililerin kendi kuvvetlerine yönelik iddialarla ilgili cezai soruşturma başlatmasını memnuniyetle karşıladıklarını ifade ederek, "Hala somut sonuçları görmeyi bekliyoruz." dedi.
Ukrayna'daki durumun aciliyeti ve ciddiyetinin göz ardı edilemeyeceğini vurgulayan el-Nashif, "Savaş nedeniyle her geçen gün insan yaşamına ve haklarına verilen zarar artıyor. Uluslararası toplumun bu tespit ve tavsiyeleri dikkate alması, hak ihlallerini durdurmak ve çatışmaların ortasında kalanları korumak için kararlılıkla hareket etmesi zorunludur." dedi.
Savaşın uzun vadeli yıkıcı etkilerinin Karadeniz Tahıl Girişimi'nin bozulmasıyla daha da hissedileceğinin altını çizen el-Nashif, "Bu hayati anlaşmadan çekilmesinin ardından Rusya'nın tahıl ihracatıyla ilgili altyapıyı etkileyen saldırılarının sayısında artış gördük. Bu saldırılardan bazıları çevredeki sivil altyapıya ve Odessa'nın tarihi binalarına da zarar verdi." dedi.
Öte yandan, oturumun başlangıcında Hamas'ın başlattığı saldırılar sonucu hayatını kaybeden İsrailliler için bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu. (AA)
