Temsilciler Meclisi'nde Demokratlar 212'ye karşı 220, 100 sandalyeli Senato'da ise 50'ye karşı 51 üyeyle çoğunluktalar. Ancak Senato'daki durum çok daha kritik. Senatoda Cumhuriyetçiler 50, Demokratlar ise 48 sandalye kazanmış, iki bağımsız üyenin Demokratlarla ittifakı üzerine sandalye sayısı eşitlenmiş, başa baş durum ancak Senato Başkanı olan Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in kilit oyuyla aşılabilmişti. Sonuç itibarıyla Demokratlar Senato'da Cumhuriyetçilere göre sadece bir sandalyelik üstünlüğe sahip.
ABD halkı, 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi'nin tamamı ile 100 sandalyeli Senato'daki 35 koltuk için yarın sandık başına gidiyor. Senato'da çoğunluğun hangi partide olacağını 7 eyalet belirleyecek.
Ülkede mevcut durumda Beyaz Saray'da Demokrat Başkan Joe Biden görevdeyken, iki kanatlı Kongre'de de hem Temsilciler Meclisi'nde hem de Senato'da Demokratlar çoğunluğu elinde tutuyor.
Anketlere göre seçimler sonucunda, Senato ve Temsilciler Meclisi'nin çoğunluğunun Cumhuriyetçilere geçme ihtimali yüksek. Bu da yeni Kongre'nin göreve başlayacağı ocak ayından itibaren Beyaz Saray ile Kongre arasında bir çatışma anlamına geliyor.
Tahminlere göre seçim sonuçlarında Senato'da 51'e 49 dengeyle Cumhuriyetçilerin çoğunluğu ele geçirmesi bekleniyor.
MEHMET ÖZ VE JOHN FETTERMAN BAŞA BAŞ GİDİYOR
Pennsylvania'da Cumhuriyetçi Senatör Pat Toomey'in emekli olmasıyla boşta kalacak koltuk için şovmen kalp cerrahı Dr. Mehmet Öz ve Eyalet Vali Yardımcısı John Fetterman arasında anketlerdeki yarış başa baş gidiyor.
Türk ve Müslüman kökenli Mehmet Öz'ün Cumhuriyetçi bir aday olması ve Fetterman'ın adaylık sürecinde geçirdiği felç, eyaleti ilgi odağı haline getirdi.
Ülkedeki bütün anketlerin ortalamasını alan Real Clear Politics'e göre Öz, Fetterman'ın 0,1 puan önünde görünüyor.
NEVADA'DA CUMHURİYETÇİLERİN ŞANSI YÜKSEK
Nevada'dan 2016'da Senatör seçilen ilk kişi olma unvanını alan Demokrat Catherine Cortez Masto, bu yılki seçimlerde eski Nevada Başsavcısı Adam Laxalt'a karşı sert bir mücadele veriyor.
Adaylar, başa baş bir yarış götürürken Real Clear Politics'e göre Cumhuriyetçi Laxalt, rakibinin 2,4 puan önünde.
GEORGİA'DA DEMOKRATLARIN ADAYI KIL PAYI ÖNDE
Demokratların Cumhuriyetçilere koltuk kaptırma riskinin yüksek olduğu bir diğer eyalet ise Georgia.
Demokrat Senatör Raphael Warnock, Cumhuriyetçi Herschel Walker'a karşı çetin bir savaş yürütüyor. Anketlere göre Walker, rakibinin sadece 0,4 puan önünde.
Wisconsin'de de Senatör Ron Johnson'ı Demokrat aday Mandela Barnes zorlasa da Johnson, anketlerde hâlâ rakibinin 2,8 puan önünde görünüyor.
New Hampshire'da Demokrat Senatör Maggie Hassan, rakibinin 0,7 puan önündeyken bu koltuğun da kaybedilme riskine yüksek olarak bakılıyor.
ARİZONA VE WASHİNGTON'DA ÇETİN MÜCADELE
Öte yandan, mücadele başa baş gitse de Arizona, New Hampshire ve Washington eyaletlerinde Demokrat adaylar, başa baş yarışta bir adım önde duruyor.
Arizona'da yarışı Demokrat aday Mark Kelly, rakibi Blake Masters'ın 1 puan önünde götürüyor.
Washington'da da Demokrat Senatör Patty Murray, rakibinin 3 puan önünde görünüyor.
ARA SEÇİMLER NEDİR VE KİMLER SEÇİLİYOR?
Bu seçimlerde, Kongre’nin alt ve üst kanatları Temsilciler Meclisi ve Senato’nun üyeleri seçiliyor.
Bu seçimler her iki yılda yapılıyor ve başkanın dört yıllık görev süresinin tam ortasına denk geldiğinde, bu oylamalara ara seçimler adı veriliyor.
Kongre ülke genelinde uygulanan ulusal yasaları yapıyor. Temsilciler Meclisi hangi yasaların oylanacağını belirlerken, Senato bu yasaları veto etme ya da onaylama yetkisine sahip. Senato aynı zamanda başkan tarafından yapılan atamaları onaylıyor ve daha nadiren de olsa, başkana karşı soruşturmalar yürütebiliyor.
Her eyaletin, altı yıllık görev süresi için seçilen iki senatörü bulunuyor. Temsilciler Meclisi üyeleri ise iki yıl hizmet veriyor ve daha küçük bölgeleri temsil ediyor.
Bu ara seçimde Temsilciler Meclisi’nin tüm üyeleri ve Senato üyelerinin üçte biri belirlenecek.
Bazı büyük eyaletlerde de vali ve yerel yetkili seçimleri yapılacak.
KİM KAZANABİLİR?
Demokrat Parti son iki yılda hem Temsilciler Meclisi’nde hem de Senato’da çoğunluğa sahip. Böylece Başkan Joe Biden’ın istediği yasaları geçirmekte işi daha kolay oldu.
Ancak Demokratların Cumhuriyetçiler üzerindeki üstünlüğü çok az bir farkla oluştu ve şimdi de başa baş bir yarış bekleniyor. Anketler Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi'ni alabileceğini, Senato’da ise Demokrat Parti’nin üstünlüğünün süreceğini gösteriyor.
Temsilciler Meclisi’ndeki 435 sandalyenin çoğunluğu ya Demokratlar ya da Cumhuriyetçilerin kaybetme korkusu olmayan seçim bölgelerinin temsilcileri. Sadece 30 sandalyede başa baş bir yarış öngörülüyor. Pennsylvania, California, Ohio ve Kuzey Carolina eyaletlerinin banliyöleri belirleyici olacak.
Senato’da ise yenilenecek 35 sandalyenin sadece dördünde yarış ortada. Başlıca mücadeleler Nevada, Arizona, Georgia ve Pennsylvania’da geçecek.
SEÇİM ÖNCESİ BÜYÜK MESELELER NE?
2022’nin başında en büyük meseleler göç, suç ve hayat pahalılığı olacak gibi görünüyordu. Bütün bunlar muhafazakâr Cumhuriyetçilere oy getiren konular.
Bu durum, ABD Yüksek Mahkemesi’nin kürtaj kararıyla değişti ve bu kadınların kürtaj hakkına sahip olmasını destekleyen Demokratlara yaradı. Birçok Demokrat adayın kampanyasındaki ana konu, kürtaj hakkı oldu.
Ancak kürtaj kararının etkileri azalmaya başlarken, Cumhuriyetçiler enflasyon, göç ve şiddet suçlarının yeniden tartışılmasına çalışıyor.
SONUÇLARIN NASIL ETKİLERİ OLACAK?
Ara seçimler sıklıkla başkanın iki yıllık performansı konusunda halkın tutumunu yansıtıyor ve Beyaz Saray’daki parti genelde sandalye kaybediyor.
Bu durum, seçmenler nezdindeki onay oranı geçen Ağustos’tan bu yana yüzde 50’nin altında kalan Başkan Biden için bir endişe kaynağı.
Demokratlar, Temsilciler Meclisi ve Senato’daki çoğunluklarını korumayı başarabilirse, Biden iklim değişimi, kamusal sağlık programları, kürtaj hakkının korunması ve bireysel silahlanmanın sıkılaştırılması planlarını uygulamaya devam edebilir.
Cumhuriyetçiler her iki kanatta da üstünlüğü ele geçirirse, Biden’ın planlarını durdurabilir.
Bu durumda Cumhuriyetçiler, soruşturma komitelerini de kontrol edecek duruma gelebilir ve 6 Ocak 2021’de eski Başkan Donald Trump taraftarlarının Kongre saldırısı konusundaki soruşturmayı durdurabilirler. Ancak bu komisyonun çalışmalarını yıl sonunda tamamlaması bekleniyor.
Ayrıca, Joe Biden’ın oğlunun Çin’deki iş ilişkileri ve Amerikan askerlerinin Afganistan’dan aniden çekilmesi gibi başlıklarda yeni soruşturmalar başlatabilirler.
Biden’ın aralarında ABD Yüksek Mahkemesi’nin de bulunduğu yerlere yeni atamalar yapması zorlaşır. Cumhuriyetçilerin hakimiyeti, Biden’ın dış politikasına darbe vurabilir. Özellikle de Rus işgaliyle savaşan Ukrayna’ya yardım konusunda.
Başkan Biden ise buna misilleme olarak veto kartını kullanabilir ve kürtaj, göç ve vergiler gibi başlıklardaki muhafazakar yasaları engelleyebilir.
Sonuç ise bir dahaki başkanlık ya da Kongre seçimine dek sistemin tıkanması olur.
ARA SEÇİMLERİN 2024 BAŞKANLIK SEÇİMLERİNE ETKİSİ NE OLUR?
Ara seçimler, 2024’te Cumhuriyetçilerin başkan adayının kim olacağı konusuda ipucu verebilir.
Trump’ın desteklediği adaylar kötü bir performans sergilerse, Cumhuriyetçi Parti’den başkan adaylığı için destek alması zorlaşır. Florida ve Teksas’ta Cumhuriyetçi Valiler Ron DeSandis ve Greg Abbot yeniden seçilmeyi başarırlarsa, Beyaz Saray şansları olabilir.
