65+ Yaşlı Hakları Derneği, 6 Şubat depremlerinin ardından; 23-24 Şubat’ta Adıyaman, Kahramanmaraş ve Malatya’yı; 3-5 Mart’ta ise Gaziantep ve Hatay’ı ziyaret etti. Dernek, saha ziyaretlerinin ardından; yazılı açıklama yaptı. 18-24 Mart Yaşlılara Saygı Haftası'nda, “Deprem vurduğunda yaşlı gözetmiyor, yaraları sararken biz gözetmek zorundayız” başlığıyla yapılan açıklama, şöyle:

“GENEL HİJYEN KOŞULLARI GELİŞTİRİLMEYE MUHTAÇ”

“İki ziyaret arasında sahadaki durumun önemli ölçüde ve iyiye doğru değiştiği açıktır. Çadır ve konteyner kentlerin kurulmasıyla birlikte depremzedelerin acil barınma sorunu çözülme yoluna giriyor. Özellikle çocuklara yönelik etkinlikler başta olmak üzere, psiko-sosyal destek çalışmaları hız kazanmış. Ancak düzenli çadır ve konteyner kentlerde bile, genel hijyen koşulları geliştirilmeye muhtaçtır.

“KONTEYNER, WC VE DUŞ KABİNLERİ BÜYÜK BİR EKSİKLİK OLMAYA DEVAM ETMEKTEDİR”

Dernek olarak, özel ilgi alanımız olduğu için özellikle gözlemlediğimiz, fiziki hareketlilik zorlukları olan yaşlıların ve genel olarak engellilerın kullanıma uygun; konteyner, WC ve duş kabinleri büyük bir eksiklik olmaya devam etmektedir. Henüz Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın (ASHB) tarama çalışmaları tamamlanmadığı için kesin rakamlar olmamakla birlikte, deprem bölgesinde özel ihtiyaçları olan yüzlerce yaşlı ve engelli olduğunu hatırda tutmalıyız.

ASHB’nin, deprem bölgesindeki kuruluşlarından hizmet alan ya da çadırlarda barınan bakıma muhtaç 782 yaşlı ve 2003 engelli bireyi farklı illerdeki kuruluşlarına yerleştirmiş olması, acil duruma yönelik doğru çözümdür. Ancak bu bireyler, büyük ihtimalle, zaman içinde konteyner kentlere, ailelerinin yanına döneceklerdir. Ayrıca, enkaz altından uzuv kaybıyla kurtulan ve şu anda ameliyatları tamamlanıp, tedavileri hastanelerde süren çok sayıda depremzedenin de zaman içinde konteyner kentlere döneceği, engelli sayısının artacağı dikkate alınmalıdır.

“HER 100 KONTEYNERDEN 10’UNU YAŞLI VE ENGELLİLER IÇIN DÜZENLEMEYE ÖZEN GÖSTERİN”

Bu nedenlerle, deprem bölgesinde hızla konteyner kentler kurulurken, başta AFAD ve ASHB olmak üzere yetkililere, konteyner kent kuran, kurmayı planlayan kamu kurumlarına, şirketlere, yardım kuruluşlarına hatırlatmak istiyoruz:

‘Her 100 konteynerden 10’unu yaşlı ve engelliler için düzenlemeye özen gösterin. En azından giriş, bir oda ve WC kapısı kapısı tekerlekli sandalye geçebilecek genişlikte olmalı. WC’de tutunma barı ve klozet yükseltici bulunmalI. Girişte gerekliyse rampa olmalı. Konteyner kentlerde sosyal donatı alanlarını yaşlı ve engellilerin erişebileceği şekilde düzenlemeyi unutmayın. Yaşlı bireyler ve engelli bireyler için, biraraya gelip sosyalleşebilecekleri ayrı ayrı alanlar yaratmaya özen gösterin. Yaşlı ve engellilerin aşevi ve sahra mutfaklarından hizmet almasını kolaylaştıracak önlemler alın. Ortak WC ve duşlarda, her ünitede yaşlı ve engelliler için düzenlenmiş en az bir kabin olmasını sağlayın.’

Deprem yaralarının sarılması sürecinin devamı için, bölgede kalıcı konutlar hızla projelendirilirken Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na, Toplu Konut İdaresi’ne ve yüklenici firmalar çağrımız var:

‘Yerleşik konut projelerinde yaşlı ve engelliler için yüzde 10 kontenjan ayrılmalı. Bu konutlar yaşlı ve engellilerin güvenli kullanımına uygun tasarlanmasına özen gösterilmeli. Apartman girişlerinde, ortak alanlarda ve konut içlerinde güvenli kullanım için gerekli önlemler alınmalı. Her projede yaşlı ve engellilerin erişebileceği sosyal donatı alanları olmasına özen gösterilmeli.’

“YAŞLI VE ENGELLİLERİN KULLANIMINA UYGUN WC-DUŞ KABİNİ İÇİN TASARIM YAPTIRDIK”

Dernek, deprem bölgesinde yaşlı ve engelliler için yürüttükleri çalışmalar ile ilgili de şu bilgileri verdi:

“Yaşlı ve engellilerin kullanımına uygun donatılmış, tekerlekli sandalye ile girilebilecek, içinde bir yardımcının da bulunabileceği hacimde WC-Duş kabini temininde zorluk olduğunu gördük. Bu koşullara uyan, sağlam ve dayanıklı bir kabin tasarımı için Ankara merkezli Practical  Storage Mühendislik Ltd. ile işbirliği yaptık. WC-Duş kabinin prototipi de üretildi. İlk partinin üretimi tamamlandı. Turkish Philantrophy Funds’ın “Türkiye Deprem Fonu”ndan aldığımız hibeyle önümüzdeki günlerde, Adıyaman, Kahramanmaraş ve Hatay’da üçer konteyner kentte, konteyner kent kuran kuruluşlara örnek olmasını da dilediğimiz, toplam 18 üniteyi kurmayı planlıyoruz.”