Aralık ayı geldiğinde, yılın başında hangi kitapların zafer kazandığını hatırlamak güçleşebilir. Yayıncılık dünyası korkutucu bir hızla ilerliyor ve sürekli yeni başlıklar üretiyor. Edebiyat ödülleri bir kitabın başarısını ölçmenin tek yolu olmasa da, okurlar için en güvenilir pusulalardan biri. İşte 2025 yılında edebiyat dünyasına damgasını vuran romanlar:

Britanya ve İrlanda Edebiyat Ödülleri

Booker Ödülü: Flesh – David Szalay Bu yılın Booker Ödülü, David Szalay’ın Flesh (Et) adlı romanına gitti. Ödül, yayıncılık endüstrisindeki "erkeklik krizi" tartışmalarını da beraberinde getirdi (son yedi kazananın erkek olması dikkat çekti). Roman, István adında Macar bir adamın, kendisinden yaşça büyük bir kadınla yaşadığı yıkıcı ilişkiyi ve istikrarsız bir dünyada servet arayışını konu alıyor. Jüri üyesi Ayobami Adebayo romanı "hassas, duygusallıktan uzak ama acımasızca etkileyici" olarak tanımlıyor.

Uluslararası Booker Ödülü: Heart Lamp – Banu Mushtaq Çeviri eserlere verilen bu kardeş ödülü, Banu Mushtaq’ın Heart Lamp adlı seçilmiş öyküleri kazandı. Deepa Bhasthi tarafından çevrilen eser, jüri tarafından "cüretkar, dokulu ve hayat dolu" olarak nitelendirildi.

Women’s Prize for Fiction: The Safekeep – Yael van der Wouden Daha önce Booker listelerinde de yer alan The Safekeep (Kasa/Saklanan Şey), Haziran ayında Kadınlar Kurgu Ödülü’nü kazanarak zaferini ilan etti. Kitap, karanlık bir geçmişe sahip bir evi paylaşan iki kadın arasındaki yüklü ilişkiyi anlatıyor.

Dublin Edebiyat Ödülü: The Adversary – Michael Crummey İrlanda’nın prestijli ödülü, Michael Crummey’nin 19. yüzyıl Newfoundland'ında geçen disfonksiyonel bir aileyi anlattığı The Adversary (Hasım) adlı romanına verildi.

Walter Scott Tarihi Kurgu Ödülü: The Land in Winter – Andrew Miller- Andrew Miller, 1960'lar İngiltere'sinde yoğun kar yağışı altında hayatları askıya alınan iki çifti anlattığı The Land in Winter (Kış Diyarı) ile bu ödülün sahibi oldu.

Amerikan ve Kanada Edebiyat Ödülleri

Pulitzer Kurgu Ödülü: James – Percival Everett Percival Everett’in James adlı romanı, Mark Twain'in Huckleberry Finn eserinin, köle Jim’in bakış açısından yeniden kurgulanmış hali. Mayıs ayında Pulitzer’i kazanan eser, ırksal üstünlüğün saçmalığını gözler önüne seriyor. (Percival Everett Türkçeye daha önce Ağaçlar ve Dr. Hayır gibi kitaplarıyla çevrilmişti).

National Book Award (Ulusal Kitap Ödülü): The True True Story of Raja the Gullible (and His Mother) – Rabih Alameddine Rabih Alameddine (Türkçede Hakolmayan Kadın ve Mücella kitaplarıyla tanınır), Beyrut’ta annesiyle küçük bir daireyi paylaşan bir felsefe öğretmeninin hikayesini anlattığı bu uzun isimli romanıyla (Saf Raja'nın ve Annesinin Gerçek mi Gerçek Hikayesi) büyük ödülü kazandı.

NBCC Kurgu Ödülü: My Friends – Hisham Matar Eleştirmenlerin favorisi Hisham Matar, 1984 Londra Libya Büyükelçiliği saldırısının sonrasını işlediği My Friends (Arkadaşlarım) ile ödülü kazandı. Yazar, Türkçede Dönüş ve Erkekler Ülkesinde kitaplarıyla biliniyor.

Giller Ödülü (Kanada): Pick a Color – Souvankham Thammavongsa Göçmenlik deneyimini bir manikürcünün bir günü üzerinden kara mizahla anlatan Pick a Color (Bir Renk Seç), Kanada’nın en büyük ödülünü kazandı.

Avustralya ve Yeni Zelanda Ödülleri

Miles Franklin Ödülü: Ghost Cities – Siang Lu Avustralya’da Siang Lu, Çince bilmediği halde Google Translate kullanarak idare eden ve bu ortaya çıkınca kovulan bir adamın hikayesini anlattığı Ghost Cities (Hayalet Şehirler) ile ödülü aldı. Eser, "hem entelektüel açıdan kışkırtıcı hem de tamamen çılgınca" olarak tanımlanıyor.

Ockham Yeni Zelanda Kitap Ödülü: Delirious – Damien Wilkins Emekli köyüne taşınan bir polis ve kütüphaneci çiftin geçmişin cevaplanmamış sorularıyla boğuşmasını konu alan Delirious (Hezeyan), Yeni Zelanda'nın kazananı oldu.

Nobel Edebiyat Ödülü

Kazanan: László Krasznahorkai Ekim ayında, Macar yazar László Krasznahorkai 2025 Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi olarak açıklandı. Susan Sontag’ın "Kıyametin üstadı" olarak tanımladığı yazar; Şeytan Tangosu (Satantango), Direnişin Melankolisi (The Melancholy of Resistance) ve Herscht 07769 gibi acımasız ve geniş kapsamlı romanlarıyla tanınıyor.

Nobel komitesi, onu "Kafka'dan Thomas Bernhard'a uzanan, absürdizm ve grotesk aşırılıkla karakterize edilen Orta Avrupa geleneğindeki büyük bir epik yazar" olarak övdü. (Yazarın Şeytan Tangosu, Direnişin Melankolisi ve Savaş ve Savaş gibi eserleri Türkçede Can Yayınları tarafından yayımlanmıştır).

Kaynak: https://fivebooks.com/best-books/award-winning-novels-of-2025-cal-flyn/