Haber: Atilla Yoğurtçu
Bugün iş yaşamında giderek artan bir sorun olan psikolojik taciz veya "mobbing" olarak bilinen olgunun ardındaki karmaşıklık ve derinlik giderek daha fazla ilgi çekiyor. Mobbing, çalışanın üstleri, astları ve eşit düzeydeki iş arkadaşları tarafından veya kurum stratejisi olarak gerçekleştirilen acımasız davranışların, tehditlerin, aşağılamanın ve dışlamanın bir kombinasyonu olarak tanımlanıyor.
Son yıllarda yapılan araştırmalar, kadınların iş yerinde daha fazla mobbinge maruz kaldığını gösteriyor. Özellikle, yönetim kademesindeki erkeklerin azalması ve kadınların iş yaşamında daha etkin bir rol üstlenmeye başlaması, cinsiyet temelli güç dinamiklerini değiştiriyor. Araştırmalar, kadınların mobbinge maruz kaldığında daha çok pasif davranma eğiliminde olduğunu ve sosyal destek arayışına girdiğini ortaya koyuyor.
Örneğin, Uluslararası İşçi Örgütü (ILO) tarafından yapılan bir araştırmada, kadınların iş yerindeki mobbinge maruz kalma oranının erkeklere kıyasla %20 daha fazla olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca, bazı sektörlerde bu oranın daha da yüksek olduğu görülmüştür.
Mobbingin sıklıkla kadınlar arasında görülmesinin nedenlerinden biri, toplumsal cinsiyet rollerinin iş yaşamına yansımasıdır. Kadınlar genellikle "çalışan" olarak değil, toplumun onlara yüklediği "kadın", "anne" ve "eş" rolleriyle algılanır. Bu durum, kadınların iş yerinde güç eşitsizliğiyle karşılaşmasına neden olabilir.
Buna ek olarak, bazı ülkelerde yapılan anketler, iş yerinde mobbinge maruz kalanların %70'inin kadın olduğunu göstermektedir. Bu istatistikler, kadınların iş yerindeki güç dengesizliği ve ayrımcılıkla daha sık karşılaştığını doğrulamaktadır.
Türkiye’de yapılan araştırmalar, kadınların iş hayatında erkeklere kıyasla daha yoğun bir şekilde mobbinge maruz kaldığını gösteriyor.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye'de çalışan kadınların %48'i işyerinde mobbinge maruz kaldığını belirtmektedir. Bu oran erkeklerde ise %38'dir.
- Bir diğer araştırma, kadınların %65'inin iş yerinde mobbinge maruz kaldığını, bunun da %83'ünün psikolojik taciz olduğunu göstermektedir.
- Kadın işçiler arasında yapılan bir ankete göre, kadınların %72'si iş yerinde mobbinge maruz kaldıklarını belirtmiştir. Bu oran, erkek işçilerde %55'tir.
- Yapılan bir araştırmaya göre, kadınların %60'ı iş yerindeki mobbing vakalarını yetkililere bildirmemekte ve sessiz kalmaktadır.
Fiziksel ve Psikolojik Etkiler:
Mobbinge maruz kalan kadınların fiziksel ve psikolojik sağlıkları da olumsuz etkileniyor. Mobbingin etkileri şunlar olabilir:
- Beyin: Baş ağrısı, baş dönmesi, hafıza kaybı, dikkat eksikliği gibi rahatsızlıklar.
- Cilt: Cilt problemleri, göz rahatsızlıkları gibi dermatolojik ve oftalmolojik sorunlar.
- Kalp: Kalp çarpıntıları, solunum problemleri, kas ağrıları gibi kardiyovasküler ve solunum sistemi sorunları.
- Psikolojik: Depresyon, kaygı bozuklukları, düşük özsaygı gibi ruhsal sorunlar.
Peki bu sorun nasıl ortadan kaldırılacak, uzmanların bu konudaki çözüm önerilerini şu şekilde sıralayabiliriz.
- İşyerlerinde mobbingin önlenmesi için eğitim programları düzenlenmeli ve çalışanlar bu konuda bilinçlendirilmelidir.
- Mobbing mağdurlarına destek sağlayacak psikolojik danışmanlık hizmetleri sunulmalı ve mağdurların hakları korunmalıdır.
- İş yerlerindeki yönetim kademesindeki çalışanlar mobbinge karşı sıfır tolerans politikası benimsemeli ve vakalara hızlı bir şekilde müdahale etmelidir.
- Toplumsal bilinç ve duyarlılık artırılmalı, mobbingin kabul edilemez bir davranış olduğu vurgulanmalıdır.
- Yasal düzenlemelerle mobbingin önlenmesi ve mağdurların korunması için gerekli adımlar atılmalıdır.
Ayrıca Son dönemde kadın hareketlerinin güçlenmesiyle birlikte, işyerinde psikolojik taciz konusunun daha fazla gündeme gelmeye başladığı görülüyor. Sosyal medyanın da bu konuda cesaretlendirici bir rol oynadığı belirtiliyor.
Sonuç olarak Kadın çalışanların iş hayatında mobbinge maruz kalması, hem bireysel sağlık sorunlarına hem de iş verimliliğine olumsuz etkiler bırakıyor. Bu nedenle işyerlerinde mobbingin önlenmesi ve mağdurlara destek verilmesi büyük önem taşıyor. Kadınların iş hayatında eşit şartlarda yer alması ve mobbing gibi şiddet biçimlerine maruz kalmadan güvenli bir çalışma ortamına sahip olmaları için toplumsal bilinç ve destek gerekmektedir.
