Avrupa Birliği Dışişleri Bakanları, 15 Temmuz’da Brüksel’de bir araya gelerek, AB-İsrail Ortaklık Anlaşması’nın askıya alınmasını oylayacak. Seçenekler arasında anlaşmanın tamamen askıya alınması, ticaret ve bilim işbirliklerinin durdurulması, İsrailli yetkililere ve yerleşimcilere yaptırım uygulanması ve silah ambargosu yer alıyor.
Uluslararası Af Örgütü Avrupa Enstitüleri Ofisi Direktörü Eve Geddie, yaptığı açıklamada, anlaşmanın askıya alınması dışında verilecek her kararın, İsrail’in Gazze’de yürüttüğü soykırım, işgal altındaki Filistin toprağındaki hukuksuz işgal ve Filistinlilere yönelik ayrımcılık sistemine yeşil ışık yaktığı anlamına geleceğini söyledi.
Geddie, "AB ve üye devletleri kritik bir karar anındalar. Yıllardır adım atmayı geciktirdiler ve İsrail’in ihlallerini görmezden geldiler, hatta savundular. Artık anlaşmanın askıya alınması dışında bir seçenek yok" dedi. Eve Geddie, AB ülkelerinin ortak bir karar alamaması durumunda, bireysel olarak İsrail’le insan hakları ihlallerine katkı sağlayabilecek tüm işbirliklerini tek taraflı olarak durdurmaları gerektiğini de vurguladı.
Af Örgütü, daha önce 186 insan hakları örgütü ve sendikayla birlikte, AB-İsrail Ortaklık Anlaşması’nın askıya alınması için çağrıda bulunmuştu. Geddie, AB’nin harekete geçmekte her geciktiği günün, İsrail’in eylemlerine suç ortaklığı riskini artırdığını belirterek, "Az sayıdaki üye devletin uzlaşmazlığı, diğerlerini uluslararası hukuk yükümlülüklerinden alıkoymamalı" dedi.
Öte yandan, Avrupa Komisyonu’nun 23 Haziran’da dışişleri bakanlarına sunduğu değerlendirme metninde, İsrail’in insan hakları yükümlülüklerini ihlal ettiğinin kabul edilmesine rağmen, buna karşılık önerilen herhangi bir somut önlem yer almadı. Af Örgütü, bu yaklaşımın, İsrail’in Gazze’de yürüttüğü soykırımı görmezden geldiğini ve AB’yi sorumluluktan kurtarmadığını belirtiyor.
Gazze’deki insani durum da son haftalarda daha da ağırlaştı. İsrail’in, sivilleri aç bırakmayı bir savaş silahı olarak kullanmaya devam ettiği, dağıtım noktalarında gıdaya ulaşmaya çalışan Filistinlilerin öldürüldüğü bildiriliyor.
İnsan haklarına saygı şartını içeren AB ile İsrail arasında ticaret, ekonomi, bilim ve siyasi işbirliğini düzenleyen resmi bir anlaşma olan AB-İsrail Ortaklık Anlaşması, 2000 yılında yürürlüğe girmiş ve İsrail’e ticari ayrıcalıklar tanımıştı. Anlaşma, bunun karşılığında İsrail’e uluslararası hukuk kurallarına uyma yükümlülüğü öngörüyor.