ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’da düzenlediği akşam yemeğinde Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhamedov ve Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’i ağırladı. C5+1 formatında gerçekleştirilen zirve, ABD ile Orta Asya ülkeleri arasındaki işbirliğini güçlendirmeyi amaçlıyor.
Enerji ve nadir elementler gündemdeydi
Trump, zirvede yaptığı konuşmada, bölgenin enerji ve nadir toprak elementleri açısından stratejik önemine dikkat çekerek, Kazakistan ile 17 milyar dolarlık anlaşma imzaladıklarını ve bu ülkeyi ziyaret etmeyi planladığını açıkladı. Kazakistan’ın Abraham Anlaşmaları’na katılmayı kabul ettiğini belirten Trump, diğer C5 ülkeleriyle de benzer işbirlikleri hedeflediklerini söyledi.
Liderlerden destek mesajları
Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, Trump’a “liderliği ve barışa katkıları” nedeniyle teşekkür etti. Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, C5+1 sürecini yeniden başlatma konusundaki kişisel çabasını takdir ettiklerini belirterek, Trump’ın bölgeye gösterdiği ilgiyi daha önce hiçbir ABD başkanının göstermediğini ifade etti. Mirziyoyev ayrıca, Rusya-Ukrayna Savaşı’nı sona erdirebilecek tek liderin Trump olduğunu düşündüklerini söyledi.
Tacikistan Cumhurbaşkanı Rahman, zirvenin ABD-Orta Asya ilişkileri açısından önemli bir adım olduğunu vurgularken, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Caparov da ekonomik ve ticari alanlarda işbirliğinin geliştirilebileceğini dile getirdi.
C5+1 süreci ve bölgesel rekabet
ABD ile Orta Asya ülkeleri arasında 2015’te başlatılan C5+1 forumu, 2023’te devlet başkanları düzeyine taşınmıştı. Bu yıl Avrupa Birliği, Rusya ve Çin liderleri de bölgeyi ziyaret ederek zirveler düzenledi. ABD ile Çin arasında nadir toprak elementleri konusunda artan rekabet, bölge ülkeleriyle kurulan ilişkilerin stratejik önemini artırıyor.
Kazakistan, dünyanın en büyük uranyum üreticisi konumunda bulunurken; Özbekistan altın rezervleriyle, Türkmenistan ise doğalgaz kaynaklarıyla dikkat çekiyor.
