Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Dr. Osman Mert, Türkçenin geleceğini şekillendirecek önemli projeleri kamuoyuyla paylaştı. Mert, **"Türkiye Türkçesi Ağız Atlası Projesi"**nin derleme aşamasında sona gelindiğini ve yıl sonuna kadar tamamlanacağını duyurdu.
Projenin sadece dil bilimine değil, aynı zamanda tarihe, kültüre ve diğer sosyal bilimlere de büyük katkılar sağlayacağını belirten Mert, bu atlas sayesinde Türkçenin bölgeler arası fonetik ve morfolojik farklılıklarının daha net görülebileceğini ifade etti. Mert, dilin gelişimini etkileyen coğrafya, ticaret ve kültürel temas gibi faktörlerin somut verilerle analiz edileceğini ve atlasın herkese açık olacağını dile getirdi.
"Türkçeyi Koruma Kanunu ve boşluk dolduran ikinci dil"
21. yüzyılda tüm dillerin korunmaya ihtiyacı olduğunu vurgulayan Mert, "Türk Dilini Koruma Kanunu" kapsamında da çalışmaların devam ettiğini bildirdi. Medyada, teknolojide ve tabelalarda Türkçe kullanımının denetlenmesi gerektiğini belirten TDK Başkanı, "Herhangi bir alandan Türkçeyi çekerseniz tabiat boşluk kaldırmaz, o alanı mutlaka ikinci dil doldurur" dedi. Tabelalardaki yabancı dil kullanımının yerel yönetimlerle ilgili olduğunu söyleyen Mert, medyada Türkçe kullanımını denetleyecek bağımsız bir kurula ihtiyaç duyulduğunu ifade etti. Bu tür çalışmaların sadece TDK'nın değil, ilgili tüm kurum ve kuruluşların iş birliğiyle yapılması gerektiğini vurguladı.
"Eğitim dilimiz her yerde Türkçe olmalı"
Mert, eğitimin tüm kademelerinde Türkçenin kullanımı konusunda da hassasiyet gösterilmesi gerektiğini söyledi. "Bir dil kullanılmadığı alanda geriler" diyen Mert, bilimsel, akademik, teknolojik ve spor terimlerinin Türkçesinin kullanılmasının önemine dikkat çekti. "Her bir tarihi kelime atalarımızdan bize kalan bir emanettir" diyen Mert, dilimize sahip çıkmanın hem geçmişe hem de geleceğe karşı bir sorumluluk olduğunu ifade etti.
"1 milyar kelimelik derlem ve yapay zeka destekli sözlük"
TDK Başkanı, kurumun en iddialı projelerinden biri olan derlem tabanlı Türkçe Sözlük çalışmalarının devam ettiğini belirtti. Yapay zekâdan destek alınarak hazırlanan bu yeni sözlüğün, mevcut sözlükten çok daha geniş kapsamlı olacağını kaydetti.
Bu yeni sözlük projesiyle ilgili şu bilgileri verdi: "Yaşayan Türkçenin sözlüğünü yapacağız. Bütün bilim dallarını, kültür alanlarını temsil eden 1 milyar kelimelik işlenebilir metin havuzu oluşturuyoruz." Sözlükte edebiyat, sanat ve bilim metinlerinin yanı sıra konuşma dili ve çocuk dili örneklerinin de bulunacağını dile getiren Mert, projenin tamamlandığında mevcut söz varlığının en az 7-8 katına çıkacağını söyledi. Mert, bu çalışmanın Türkçe düşünen yapay zekânın gelişimine de büyük katkı sağlayacağını belirtti ve 3,5 yıl içinde tamamlanmasını öngördüklerini aktardı.