EKONOMİ

Pandora Belgeleri "gizli mali bilgiler"i ortaya serdi

117 ülkeden 600'den fazla gazeteci bir yıldan fazla çalışarak büyük bir ifşa gerçekleştirdi. Pandora Belgeleri'nde 35 dünya lideri ve çok sayıda ünlünün mali sırları yer alıyor.

Abone Ol

Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ), 12 milyona yakın dosyadaki verileri inceleyerek, dünya liderlerine, siyasetçilere ve ünlülere ait gizli finansal bilgileri ortaya çıkardı. "Pandora Papers" (Pandora Belgeleri) adı verilen dosyada, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve ailesinden Ürdün Kralı II. Abdullah'a, eski İngiltere Başbakanı Tony Blair'den Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy'e pek çok dünya liderinin gizli hesaplarına dair bilgiler yer alıyor. Pandora Belgeleri, ayrıca Türkiye, ABD, Hindistan, Brezilya başta olmak üzere birçok ülkeden 130 milyarderin hesaplarına ilişkin bilgiler de içeriyor.

PANDORA BELGELERİ NASIL ORTAYA ÇIKTI?

Euronews'ün haberine göre, 117 ülkedeki 150 medya kuruluşunda çalışan 600'den fazla gazeteci bir yılı aşkın süredir bu belgeler üzerinde çalışıyor. Dünyanın en büyük gazetecilik ortaklığından biri olan bu çalışma sonucunda, milyonlarca belge incelenerek, 35 siyasi liderin yanı sıra 330'dan fazla siyasetçi ve kamu görevlisi ve ünlüye ait bilgiler ortaya çıkarıldı. Pandora Belgeleri'nde "ismi açıklanmayan hesap sahiplerinin vergi cennetlerinde bulunan gizli banka hesaplarını, özel jetlerini, yatlarını, malikanelerini ve ellerinde tuttukları Picasso, Banksy ve diğer başka ustaların sanat eserlerini" ortaya çıkarıyor. Pandora Belgeleri'nin odağında milyarderlere şirket kurmada yardımcı olmak için özel yetkili 14 offshore şirket bulunuyor.

PANDORA BELGELERİNDE KİMLER VAR?

Ürdün Kralı II. Abdullah, belgelerde öne çıkan isimler arasında. Kral Abdullah'ın vergi cennetlerinde kayıtlı paravan şirketler aracılığıyla İngiltere ve ABD'de toplam 105 milyon dolar değerinde 14 lüks ev satın aldığı ifade ediliyor. Çekya Başbakanı Andrej Babis'in ise offshore şirketler aracılığıya Fransa'nın Cannes kenti yakınlarında 22 milyon dolar değerinde lüks konut satın aldığı ifşa ediliyor. Belgelerde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin yer almıyor, ancak Putin'e yakın üç isim bulunuyor. Putin'in yakın çevresinden Gennady Timşenko, diğerinin Putin'in "resmi olmayan propoganda danışmanı" Konstantin Ernst ve üçüncüsünün ise başkanlık çalışanlarından Svetlana Krivonogikh Pandora Belgeleri'nde mali sırları ifşa edilenler arasında bulunuyor.

PEK ÇOK LİDERİ SIRLARI İFŞA EDİLDİ

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve ailesine ilişkin bilgiler arasında 33 milyon sterline alınan daire ve 400 milyon dolarlık emlak anlaşmaları yer alıyor. Ayrıca eski IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn da Pandora Papers'ın odağındaki isimler arasında.  Kenya Devlet Başkanı Umumi Kenyatta, Lübnan Başbakanı Necip Mikati, Birleşik Arap Emirlikleri Başbakanı Muhammed bin Reşit al Maktum, Karadağ Cumhurbaşkanı Milo Djukanoviç, Şili Cumhurbaşkanı Sebastian Pinera, Pakistan Başbakanı İmran Khan, Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenksiy de Pandora Belgeleri'nde gizli mali bilgileri ifşa edilenler arasında.

TÜRKİYE'DEN KİMLER VAR?

ICIJ'in internet sitesinde yer alan bilgilere göre, Türkiyeli milyarder ve inşaat kralı Erman Ilıcak'ın adı belgelerde geçiyor. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ni inşa eden Rönesans Holding'in Başkanı olan Erman Ilıcak'ın iki denizaşırı şirketle bağları bulunduğu ve ikisinin de 2014 yılında annesi Ayşe Ilıcak adına kayıtlı olduğu ifşa ediliyor. Rönesans Holding'in Britanya Virjin Adaları'ndaki offshore hesaplara 210 milyon dolar aktardığı ortaya konuluyor. 

BAŞKA HANGİ ÜNLÜLER VAR?

Euronews'ün haberine göre, ICIJ'in araştırmaları sonucu ortaya konulan Pandora Belgeleri'nde ünlü pop şarkıcısı Shakira, Alman model Claudia Schiffer, Hint kriket oyuncusu Sachin Tendulkar ve Lell the Fat One olarak tanınan İtalyan mafya babası Raffaele Amato'nun adları öne çıkıyor. 

OFFSHORE SİSTEMİ NASIL İŞLİYOR?

Offshore hesaplara sahip olmak, denizaşırı ülkelerde paravan şirketler kurmak pek çok ülkede yasal kabul ediliyor. Pek çok iş insanı mali işlerini daha rahat yürütebilmek için denizaşırı şirketler kullanıyor. Bu şirketler aracılığıyla paranın kazanıldığı esas ülkelerde yüksek vergiler ödemek yerine, şirket kârlarının düşük vergi düzenlemelerine sahip ülkelerde bulunan kağıt üstündeki şirketlere kaydırılıyor. Bu sistemi suç örgütü liderleri de tercih edebiliyor. Siyasiler ise gayrımeşru sayılabilecek etkinliklerini bu sistem sayesinde gözden uzak biçimde gerçekleştirebiliyor. ICIJ ve ortak çalıştığı medya kurumlarının ortaya çıkardığı Pandora Belgeleri, "gizli para işlerinin küresel siyasete ne kadar derin nüfuz ettiğini" kanıtlıyor, ancak ICIJ hükümetlerin ya da küresel kurumların denizaşırı finansal suistimallerin sona erdirilmesiyle ilgili bu kadar az yol almasının düşündürücü olduğunu vurguluyor.