Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili Mehmet Uçum, Mudanya Üniversitesi'nde düzenlenen "Terörsüz Türkiye'ye Geçiş Süreci Konferansı"nda öğrencilerle bir araya geldi. Uçum, burada yaptığı konuşmada, yeni başlayan süreçte önemli bir aşamaya gelindiğini ifade etti.
Uçum, 1 Ekim 2024'te başlayan süreçteki kazanımlara değinerek, şunları kaydetti:
"Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Terörsüz Türkiye konusunu bir devlet inisiyatifi olarak başlattığında, bunu bir Kürt meselesi olarak ele almadı. Bunu, tamamen sistematik terörün, terör örgütünün sona erdirilmesi, fiilen ortadan kaldırılması, demokratik siyaset alanının açılması, demokratik siyaset üzerindeki terör vesayetinin kaldırılması konusu olarak ele aldı. Türkiye'de bir Kürt meselesi tartışması öteden beri hep oldu ama terörsüz Türkiye hedefine yönelik devlet politikası, Kürt meselesinin çözümüne yönelik bir devlet politikası olarak asla değerlendirilmemelidir. Türkiye'de 'Kürt meselesi' diye tarif edilen konu, aslında geçmişe ait bir sorundur. Türkiye'de 'Kürt meselesi' denen geçmişte kötü pratiklerle tecrübe edilmiş, Kürtlerin inkar ve dilinin, kimliğinin reddine dayalı problemler, Türkiye'nin geçmişinde kalmıştır. Terörsüz Türkiye hedefi, Kürt sorunun çözümüne ilişkin bir projedir' bağlantısı kurup kimlik hakları üzerinden birtakım müzakereler yapmaya çalışanlar, ya bu işin niteliksel farkını görmüyor ya da bilinçli bir şekilde karıştırıyorlar. Terörsüz Türkiye hedefinin Kürt meselesiyle bu anlamda bir bağlantısı olmadığı için ve bugün bizim dünyamızda, geçmişte kaldığını söylediğimiz içerikte ve nitelikte bir Kürt meselesi olmadığı için Terörsüz Türkiye hedefiyle bizim Kürtlerimizi özdeşleştiren, onların bütün yurttaşlarımız gibi demokratik taleplerini bir kimlik grubu üzerinden buraya bağlayan yaklaşımları, fikri manipülasyonlar olarak görüyoruz. Hatta sürece yönelik fikri sabotajlar olduğunu düşünüyoruz."
"ARTIK, ŞEHİT HABERLERİ GELMİYOR, İNSANLARIMIZ ÖLMÜYOR"
"Bu süreç, hızlanarak devam ediyor. Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki en uzun süreli sistematik teröre dayanan hukuk dışı faaliyetin sona erdiği bir dönem yaşadık son bir yılda. Şükürler olsun artık şehit haberleri gelmiyor, insanlarımız ölmüyor. Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki şehirlerde, Türkiye toplumunun tamamında umut arttı. Terörle kesintisiz mücadele devam etmesine rağmen terörle mücadelenin maliyeti çok azaldı. Terörsüz Türkiye hedefinde bir dizi başarı elde ettik, bir birikim oluşturduk. Bundan sonra bu süreçte diyelim ki birtakım sapmalar olsa bile kazandıklarımız artık birikimimizin bir parçası haline geldi. Buradan geriye gidiş yok. Yeniden bir terör riski, bir tedhiş pozisyonu ortaya çıksa bile bunun eskisi gibi olma ihtimali yok."
TBMM'nin sürecin çok etkili ve güçlü bir parçası olduğuna dikkati çeken Uçum, sözlerini şöyle sürdürdü:
"TBMM'de kurulan komisyon, bence tarihi bir görev yaptı. Komisyon 5 Ağustos'ta kurulduktan sonra yoğun bir dinleme faaliyeti yaptı. Bu dinlemelerde, 134 kişi ve kuruluş temsilcisi dinlendi. Dinleme faaliyetini tamamladıktan sonra da komisyon, şu anda raporunu oluşturma aşamasına geçti. Bu komisyon, şu an Meclis'te temsil edilen bir parti hariç bütün partileri bir araya getiren bir komisyon olmasıyla hem siyasi hem toplumsal meşruiyeti son derece yüksek bir komisyon. Komisyon, Terörsüz Türkiye hedefine yönelik TBMM'nin koşullarını hazırlamak bakımından çok ciddi bir misyona sahip oldu."
Komisyonun hazırlayacağı rapora değinen Uçum, "Üç bölümden oluşması beklenen rapor, TBMM'nin bundan sonraki yasama faaliyetine son derece önemli bir referans belgesi olacak. Ortaya çıkan sonuçlara bakıldığında raporun ilk bölümünde, dinlemelere ilişkin tespitlerin yer alabileceği, belki ikinci bölümünde geçiş sürecine ilişkin hukuksal düzenlemelere yönelik bir hukuk politikasının önerileceği, üçüncü bölümde de demokrasiyi ilerletme, demokrasiyi geliştirme, güçlendirme, hukuku güçlendirme perspektifine uygun bir yaklaşım olacağı izlenimi edinilmiştir. Bu rapor, TBMM'nin terörsüz Türkiye'ye geçişin koşullarını hukuken hazırlamak bakımından en temel referans belgelerinden biri olabilir."
"HUKUSAL DÜZENLEMELER GÜNDEME GELEBİLİR"
"Hiç suç işlememişler, hafif suç işlemişler, ağır suç işlemişler, yönetici, üst düzey yönetici, sadece üye olanlar gibi farklı kategoriler üzerinden hukuksal düzenlemeler gündeme gelebilir. Bunun hukuk politikasını, komisyon raporu hazırladığında göreceğiz. O hukuk politikasına uygun tek bir kanun mu, tek bir kanunun yanı sıra başka kanunlarda da değişiklik yapılabilecek ihtiyaçlar söz konusu olacak mı, onları da TBMM iradesiyle değerlendirecek ve bir yol haritası oluşturacaktır. Terörsüz Türkiye'ye geçiş süreci, adım adım ilerliyor. Komisyonun rapor oluşturma aşamasındayız. Rapor ay sonuna kadar oluşturulursa 2026 yılının herhalde ilk ayları içerisinde, geçiş sürecine ilişkin hukuki düzenlemeler Meclis'in gündeminde oluşur."
Mehmet Uçum, hukuki düzenlemelerin yapılabilmesi için fesih, silah bırakma, örgütün sona erme sürecinin tam olarak gerçekleşmesinin pratik teyitlerine ihtiyaç olduğunu ifade ederek, "Sürece baktığımızda bu konuda ciddi ilerlemeler olduğu görülüyor. Dolayısıyla bu pratik teyit süreçleri nihai olarak tamamlanınca yasal düzenlemelerin de en kısa sürede Meclis'imiz tarafından kabul edileceği ve Cumhurbaşkanımız tarafından Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe gireceği öngörülebilir." değerlendirmesinde bulundu.
"Başarmanın eşiğine geldik." diyen Uçum, zorluklara rağmen çok ciddi bir mesafe katedildiğini ve hep birlikte ulaşılacağını sözlerine ekledi.
