Haber: Egecan Türkmen 

Tokat merkezdeki Günçalı, Kilik, Güzelce ve Aydoğdu köylülerin HLC adlı maden şirketine verilen maden arama ruhsatının iptali için Tokat İdari Mahkemesi’ne açtıkları davayı kazanan köylüler, maden şirketinin davayı bir üst mahkemeye taşımasını protesto etmek amacıyla 7 Haziran Cumartesi günü saat 11.00’de Tokat Cumhuriyet Meydanı’nda protesto eylemi düzenleyecek.

Günçalı, Kilik, Güzelce ve Aydoğu köylerinin etrafını saran Çal Baba ormanı, civar köylerde yaşayan Alevi topluluk tarafından kutsal görülüyor.  

Halkın Cem ibadetlerini de yaptığı orman, yöre halkı tarafından nesiller boyu korunuyor.

Bir adet dal bile çıkartmanın yasak olduğu ormana, HLC maden şirketine siyanür ile maden arama ruhsatı verildi.

Arama ruhsatının verilmesinin ardından bir araya gelen gönüllüler ve sivil toplum kuruluşları konuyu mahkemeye taşıdılar.

30 Aralık günü Tokat İdare Mahkemesi’nde görülen davayı kazanan Tokat halkı, şirketin bir üst mahkemeye gitmesi üzerine 7 Haziran 2025 günü Tokat Cumhuriyet Meydanı’nda ormanları için miting yapacaklar.

ÇALBABA ORMANI

Tokat'ın merkeze bağlı Günçalı köyü sırtlarında yer alan Çal Baba Ormanı, bölge halkı için sadece bir orman değil, aynı zamanda yüzlerce yıldır korunan kutsal bir mekân ve kültürel bir miras niteliği taşıyor.

Çal Baba'nın Kutsallığı ve Halkın Koruma Bilinci:

  • İnanç Önderi: Orman, adını köylülerin inanç önderi olarak bildiği Çal Baba'dan alıyor. Orman içerisinde Çal Baba'nın makamı olduğuna inanıldığı için yöre halkı yüzyıllardır bu ormandan tek bir kuru dal dahi alıp götürmüyor.
  • Anıtsal Ağaçlar: Çal Baba Ormanı, anıtsal nitelikteki ardıç, meşe ve çeşitli yabani meyve ağaçlarına ev sahipliği yapıyor. Bu ağaçlar arasında yaşları 230 ila 500 arasında değişen bireyler de bulunuyor.
  • Biyolojik Çeşitlilik: Orman, aynı zamanda doğal bir biyolojik çeşitlilik laboratuvarı gibi işlev görüyor. Ölü ağaçlar bile biyolojik döngünün bir parçası olarak böceklere, kuşlara ve mantarlara yaşam alanı sunuyor.
  • Kültürel Köprü: Özellikle Alevi inancına sahip topluluklar için önemli bir inanç merkezi olan Çal Baba Ormanı, cem törenlerine ev sahipliği yapıyor ve Alevi-Sünni köyler arası ilişkilerin düzenlenmesine katkı sağlayarak topluluklar arası kültürel bir köprü görevi görüyor. Köylüler, ağaçları bir ailenin evi gibi görüyor ve onlara zarar vermiyor.

Maden Tehdidi ve Halkın Direnişi:

Ne yazık ki, Çal Baba Ormanı son dönemde maden arama ve işletme ruhsatları nedeniyle ciddi bir tehdit altında. İstanbul merkezli özel bir madencilik firmasının bölgede sondaj faaliyetleri başlatma girişimleri, Günçalı ve çevre köylerde yaşayan halkın tepkisine neden oldu.

  • Siyanürlü Madencilik Endişesi: Madencilik faaliyetlerinin özellikle İliç'te yaşanan felakete neden olan "yığın liç" yöntemiyle yapılması endişeleri artırıyor. Köylüler, siyanürlü altın madeni projesinin bölgenin yeraltı ve yüzey sularını ağır metallerle kirleteceğinden, günde milyonlarca litre su harcayarak bölge halkının su hakkını gasp edeceğinden ve binlerce ağacın yok olmasına neden olacağından korkuyor.
  • Hukuki Mücadele: Halk, maden ruhsatının iptali için hukuki süreç başlattı ve davalar açarak haklarını arıyor. Ayrıca bilimsel çalışmalar organize ederek bölgenin korunması için çaba harcıyorlar.
  • Yaşam Alanı Savunması: Köylüler, maden faaliyetinin doğaya ve yaşam alanlarına vereceği zararları önlemek için kararlı bir duruş sergiliyor ve "Bu mücadele yalnızca Günçalı'nın değil, hepimizin yaşam alanlarını savunma mücadelesidir" diyerek Çal Baba ormanını korumakta ısrarlı olduklarını gösteriyorlar. Hatta maden şirketi yetkililerinin silahla köylülerin arazisine girdiği haberleri de yer almıştır.
  • İnanç Merkezi Olarak Tescil Talebi: Köylüler, Çal Baba Ormanı'nın kutsal bir inanç merkezi olarak tescillenmesi ve böylece madencilik faaliyetlerinden korunması için Kültür Bakanlığı'na başvuruda bulundu.

Çal Baba Ormanı, Tokat için hem doğal bir miras hem de köklü bir kültürel ve inanç değeri taşıyor. Bölge halkının bu kadim ormanı koruma mücadelesi, çevre bilinci ve kültürel mirasın korunması açısından büyük önem arz ediyor.