Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Merkez Bankası faaliyetleri hakkında sunum yaptı ve milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Karahan, özellikle Hollanda'daki bir panelde söylediği "yastık altı altın" sözlerinin sosyal medyada yanlış aktarıldığını dile getirdi ve eleştirilere açıklık getirdi.
Karahan’dan "yastık altı altın" sözlerine açıklama: "Vatandaşı sorumlu tutmuyorum"
Merkez Bankası Başkanı Karahan, Hollanda’da yaptığı konuşmada, doların değer kaybetmesinin ve bunun yol açtığı altın fiyatlarındaki artışın Türkiye ekonomisine etkilerinden bahsettiğini belirtti. Karahan, sosyal medyadaki tepkilerin aksine amacının vatandaşları enflasyondan sorumlu tutmak olmadığını, bilakis fiyat istikrarının yastık altı altın talebini azaltacağını ifade ettiğini söyledi.
"Normalde gelişmekte olan ülkelerde doların değer kaybetmesi demek, hem büyümenin güçlenmesi hem de enflasyonun düşmesi demektir. Fakat bu dönemdeki hareketin Türkiye ekonomisi için farklı etkileri olabileceğinden bahsettim."
Karahan, bu farklı etkinin nedenini ülkedeki büyük altın stoğuna bağladı.
"Bizim tahminlerimiz, çeşitli analizlerimiz sonucu, yastık altı altın stoğunun 400-500 milyar dolar aralığında olduğunu işaret ediyor. Son bir yıldaki fiyat artışını düşündüğümüzde ülkemizde bunun varlık etkisi 100 milyar doları geçiyor. Altın fiyatlarındaki artış da bu varlık etkisi kanalıyla tüketim talebini destekliyor. Benim yaptığım konuşma hiçbir şekilde vatandaşlarımızı enflasyondan sorumlu tutmuyordu. Bilakis tam tersine, fiyat istikrarının yastık altı altın talebini azaltacak en önemli unsurlardan biri olduğunu ifade ediyordu."
Enflasyonla mücadele "bir maratona benziyor"
Enflasyon politikalarına ilişkin soruları yanıtlayan Karahan, enflasyonun düşüşünün sürdürülebilmesi için talebin dezenflasyon seviyesinde kalmasının kritik olduğunu ve son verilerin talebin bu süreçle uyumlu olduğunu gösterdiğini söyledi.
Karahan, enflasyonla mücadeleyi bir maratona benzetti.
"Biz enflasyonla mücadeleyi bir maratona benzetiyoruz. Maraton koşarken hızınızda yol koşullarına göre farklılıklar olabilir. Dezenflasyon sürecinde de çeşitli sebeplerle bazen hızlandığımız gibi bazen de yavaşlayabiliriz. Önemli olan hedefe doğru kararlılıkla ilerlemeye devam etmektir."
Mart ayındaki rezerv gerilemesi ve KKM maliyetleri
Karahan, Mart ve Nisan aylarındaki rezerv satışlarına ilişkin sorulara da yanıt verdi. Bu dönemde yurt içi ve yurt dışı gelişmelerin etkisiyle 171 milyar dolardan 139 milyar dolara gerileyen rezervlerin, 26 Eylül itibarıyla 183 milyar dolara yükseldiğini belirtti. Karahan, "Enflasyon görünümünde bir bozulma olmaması için o dönem o adımları atmak zorundaydık" dedi.
Kur Korumalı Mevduat (KKM) bakiyesine ilişkin bilgi veren Karahan, 2023 yılında 833 milyar lira, 2024 yılında ise (ilk 9 ayda kesinleşmeyen rakamlara göre) 43 milyar lira ödeme yapıldığını açıkladı. Carry trade işlemlerinin KKM'ye etkisine dair gelen sorulara ise, carry trade işlemlerinde kur garantisi olmadığını ve yatırımcıların risk aldığını belirterek, "Yıl başından bu yana baktığımızda carry trade getirisinde gelişmekte olan ülkelerde üst sıralarda değiliz. Bizden daha yüksek getirisi olan birçok ülke var" yanıtını verdi.