IŞİD’in Rakka’dan Türkiye’ye, Türkiye’den de Suriye’de örgütün etkin olduğu bölgelere finansmanını sağladıkları gerekçesiyle tutuklu yargılanan yabancı uyruklu 19 sanıktan tutuklu tek sanık Imad Machonouk da tahliye edildi.  Kısa Dalga’dan Hale Gönültaş’ın haberine göre, Suriye uyruklu 47 yaşındaki İmado Machonouk, Türkiye vatandaşlığı alabilmek için avukatı aracılığıyla başvuruda bulunmuş ve 500 bin ABD doları teminat yatırmıştır. Yetkili birimlerden edinilen bilgiye göre Machonouk, Türkiye’de geçici koruma statüsü ile bulunuyor ve ikamet iznine sahip. Ulusal kimlik numarasıyla Türkiye’de bir banka hesabı açtırdığı, İstanbul’da şirket kurduğu ve sık sık şirket devir işlemleri gerçekleştirdiği, yeni isimlerle şirketler açtığı belirtildi.

18 Sanık Daha Önce Tahliye Edilmişti

2023 yılı içinde düzenlenen polis operasyonları ile gözaltına alınan 19 sanık, "terör örgütü üyeliği" ve "terörün finansmanı" suçlamasıyla 15 yıldan 42 yıla kadar ağır hapis cezası istemiyle yargılanıyordu. Tutuklu sanıklardan 18'i Kasım 2024'te tahliye edilmişti. Davada tutuklu kalan tek sanık olan İmado Machonouk da, İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen duruşmada 12 Mayıs'ta tahliye edildi.

Mahkeme, tahliye kararına gerekçe olarak "sanığın savunmasının alınmış olması, tutuklu kaldığı süre, delillerin büyük oranda toplanmış olması, delil karartma şüphesinin bulunmaması, sabit ikametgâh sahibi olması, tutuklamanın bir tedbir olması, mevcut delil durumu, Anayasa’nın 13. maddesindeki hukuki düzenleme de nazara alındığında, sanık hakkında adli kontrol hükümlerinin yeterli olacağı kanaatine varıldığını" bildirdi. Mahkeme, sanığın her hafta Pazartesi, Çarşamba ve Cumartesi günleri 08.00-20.00 saatleri arasında yerleşim yerine en yakın kolluk birimine başvurarak imza atması şeklinde adli kontrol altına alınmasına hükmetti.

Türkiye Vatandaşlığı Başvurusu ve 500 Bin Dolarlık Teminat

İmado Machonouk'un mahkemeye sunduğu tahliye talebi dilekçesi ile sanığın Türkiye vatandaşlığı için başvuruda bulunduğu da ortaya çıkmıştı. Dilekçede, müvekkilinin cezaevinde psikolojisinin bozulduğu, altı çocuğu ve eşinin ekonomik olarak zor durumda kaldığı ifade edilirken, Türkiye vatandaşlığını almak için 500 bin Amerikan doları teminat olarak ödendiği bilgisine yer verildi. Avukat, dilekçesinde müvekkilinin sabit ikametgahının olması, çocuklarının küçük olması ve Türk vatandaşlığı başvurusunun devam etmesi gözetildiğinde kaçma şüphesinin bulunmadığını savundu.

IŞİD'in Finansmanında "Hawala" Sistemi ve Paravan Şirketler

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Terör ve Örgütlü Suçlar Soruşturma Bürosu’nca hazırlanan ve 25 Haziran 2024 tarihinde kabul edilen iddianamede, sanıklar IŞİD üyeliği ve terörün finansmanına ilişkin suçlardan yargılanıyordu. İddianameye göre sanıklar, dikkat çekmemek için turizm ve kuyumculuk sektörlerinde faaliyet gösteren altı şirketi paravan olarak kullandı. Suriye’de çatışma bölgeleri ile Suriye ve Türkiye arasında yasa dışı para transferi Afak, Hwj, Al Avail, İkra, Click ve Al Barakat isimli şirketler üzerinden gerçekleştirildi. İddianameye göre 2017 yılından 2023 yılına kadar terörün finansmanı için 1 milyar liralık işlem hacmi gerçekleştirildiği belirtiliyor.

Sanıkların yasa dışı para transferlerinde MASAK (Mali Suçları Araştırma Kurulu) takibine takılmamak amacıyla 'Hawala' sistemini kullandıkları da iddianamede yer alıyor. Bu sistemde, kişi ya da şirketler, bulundukları ülkedeki paravan şirket, kuyumcu ya da döviz bürolarına nakit ödeme yapıyor ve para aracılar vasıtasıyla diğer ülkedeki anlaşmalı yere aktarılıyor. Transfer açıklamalarında ise zekat, yetim ve sadaka gibi kelimelerin kullanıldığı, bankacılık sistemine resmi bir nakit girişinin olmadığı ve işlemlerin iletişim yoluyla kayıt altına alınmadan sağlandığı belirtiliyor.

El Hol Kampından Kaçırma ve 212 Milyon Liralık İşlem Hacmi

İddianamede, Kuzey Suriye’de YPG denetimindeki El Hol kampında tutulan IŞİD’li kadın ve çocukların kaçırılması için sanıklar tarafından toplanan paraların Suriye’ye kimi zaman elden götürülerek, kimi zaman da hawala yöntemi ile gönderildiği bilgisi yer aldı.

Örgüte para toplama ve transfer faaliyetinde bulunan şirketlerden birinin Suriyeli İmado Machonouk’un sahibi olduğu Piko Turizm Şirketi olduğu belirtildi. Piko isimli şirketin banka hesaplarına Türkiye’de IŞİD üyesi olduğu belirlenen ve mal varlığı dondurulan şüphelilerden para transferi gerçekleştirildiği ve bu yöntemle Machonouk’un örgütü finanse ettiğinin belirlendiği anlatıldı. MASAK raporunda sanık Machonouk’un şirketinin banka hesaplarının, 2017’den bu yana en az 1 milyar liralık işlem hacmine sahip olmasına karşın alım-satım kaydı bulunmadığı belirtildi. Piko Gold Kuyumculuk Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin de sahibi olduğu belirtilen İmado Machonouk’un bu şirketi farklı zamanlarda başka kişilere devrettiği ancak 2022'de şirketin tüm hisselerini yeniden devraldığı aktarıldı. Yaklaşık 13 milyon liralık işlem hacmine sahip bu şirketin hesapları incelendiğinde kuyumculuk işlerine ilişkin faaliyetlere ulaşılamadığı ifade edildi. MASAK raporuna göre İmado Machonouk’ın kişisel hesapları ise en az 212 milyon liralık işlem hacmine sahip.

Uluslararası Para Transferleri ve IŞİD Emirinin Uyarısı

MASAK raporunda, sanıkların ticari faaliyetleriyle bağdaştırılamayan, mali profilleriyle uyumlu olmayan veya hayatın olağan akışına uygun görünmeyen finansal işlemleri olduğu vurgulandı. Sanıkların, aralarında yabancı uyrukluların da olduğu üçüncü kişilerden para girişleri ve farklı alıcılara transfer işlemi gibi yasa dışı fon transferine aracılık ettikleri belirlendi.

Para transferi yapılan ülkeler arasında Suriye ve Irak dışında İspanya, Cezayir, Kanada, İtalya, Almanya, Fas, Ukrayna, Suudi Arabistan, Kıbrıs, Norveç, İsveç, Hollanda, Tunus ve Libya da bulunuyor. Bu ülkeler arasında hem hawala hem de banka iban numaraları ile transferlerin karşılıklı yapıldığı bilgisi yer alıyor.

İddianamede, Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü ekiplerince Kilis’te militanlara yönelik düzenlenen operasyonda ele geçirilen dokümanlara da yer verildi. Bu belgeler arasında, "Şam Vilayeti" ibaresiyle örgütün Suriye’deki 2019-2021 yılları arasındaki faaliyetlerini anlatan ve "risale" adını verdikleri çok sayıda doküman bulundu. Belgelerden biri, 16 Mart 2021 tarihinde sözde Halep Emiri Ömer tarafından "İslam Devleti Şam Vilayeti-Emniyeti"ne gönderilen bir risaledir. Risalede, IŞİD’in Şam Vali Yardımcısı’na Hawala’nın olumsuz yanları ve riskleri anlatılarak uyarılarda bulunulduğu ve alternatif çözüm olarak "şirketler arası kredi (depozito)" yönteminin kullanılması gerektiği belirtiliyor.

Türkiye Gri Listeden Çıkarılmıştı

Türkiye, terörün finansmanı ve kara para ile mücadelede yetersiz kaldığı gerekçesiyle Ekim 2021'de Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) bünyesinde faaliyet yürüten Mali Eylem Görev Gücü (FATF) önerisi ile gri listeye alınmıştı. Söz konusu dönemde Türkiye'de kara para aklama ve terörizmin finansmanı konusunda gri alanların oluşmasında birbirini ardına yapılan varlık barışı düzenlemeleri ve emlak sektöründe yabancıya satışların etkili olduğu yorumları yapılmıştı. Türkiye, IŞİD finansörlerine dava açılmasından tam iki ay sonra, 28 Haziran 2024 tarihinde gri listeden çıkarılmıştı.