Endüstriyel makineler, CNC tezgâhları, presler, iş makineleri veya üretim hatları… Tümü hidrolik sistemler üzerinde çalışır ve bu sistemlerin performansını belirleyen en kritik unsur doğru hidrolik yağ seçimidir. Doğru viskoziteyi ve doğru katkı maddelerini seçmek; makinenin ömrünü uzatır, arıza riskini düşürür, enerji tüketimini azaltır ve işletme maliyetlerini kontrol altında tutar.
Yanlış yağ kullanımı ise çok daha büyük maliyetlere yol açabilir: pompa aşınması, conta yakma, güç kaybı, sistem ısınması ve beklenmeyen duruşlar… Bu nedenle hidrolik yağ seçimi yalnızca bir ürün tercihinden ibaret değildir; makinenizin sağlığıyla doğrudan ilgilidir.
Hidrolik Yağ Nedir? Sistem İçindeki Rolü Neden Bu Kadar Önemli?
Hidrolik yağ; güç iletimi sağlayan, metal yüzeyleri koruyan, sürtünmeyi azaltan ve sistem sıcaklığını dengede tutan özel bir yağdır.
Bir hidrolik yağ aynı anda şu görevleri üstlenir:
- Güç aktarımı yapar: Piston ve pompa arasındaki basıncın doğru iletilmesini sağlar.
- Yağlama görevi görür: Hareketli parçalar arasındaki sürtünmeyi azaltarak aşınmayı minimuma indirir.
- Isı kontrolü sağlar: Yüksek çalışma sıcaklıklarında yağın stabil kalmasına yardımcı olur.
- Korozyonu önler: Metal yüzeyleri nem, su ve partiküllere karşı korur.
- Temizlik sağlar: Kir, tortu ve partiküllerin sistemde dolaşmasını engelleyerek temiz bir çalışma ortamı oluşturur.
Bir yağ bu görevlerin herhangi birinde yetersiz kalırsa, sistemde zincirleme arızalar oluşabilir.
Hidrolik Yağ Seçerken Nelere Dikkat Edilmeli?
Hidrolik yağ seçimi dört temel soruya bağlıdır:
“Makine hangi ortamda çalışıyor?”
“Hangi sıcaklıklara maruz kalıyor?”
“Ne kadar basınç altında çalışıyor?”
“Hangi viskozite sistem için ideal?”
Aşağıdaki rehber, tüm bu sorulara net ve teknik çözümler sağlayacak şekilde hazırlanmıştır
1. Viskozite Seçimi (ISO VG 32 – 46 – 68 Nasıl Seçilir?)
Viskozite, yağın akıcılık derecesini ifade eder ve makine performansını doğrudan etkiler.
- ISO VG 32:
Hızlı çalışan makinelerde, düşük sıcaklıkta çalışan sistemlerde kullanılır. İnce yağdır, akışkandır. - ISO VG 46:
Endüstride en çok tercih edilen viskozitedir. CNC, torna, pres ve genel hidrolik sistemlerde idealdir. Orta sıcaklık – orta hız için stabil bir performans sunar. - ISO VG 68:
Sıcak ortamlarda çalışan, ağır yük altında çalışan makinelerde tercih edilir. Yağ daha kalındır ve yüksek ısıya dayanıklıdır.
Doğru viskozite seçilmezse neler olur?
- Çok ince yağ → Basınç kaybı, sızdırma, ısınma
- Çok kalın yağ → Yüksek enerji tüketimi, pompa zorlanması, geç çalışma
Bu nedenle viskozite seçimi teknik bir karardır ve sistem gereksinimlerine göre yapılmalıdır.
2. Katkı Maddeleri ve Kalite Sınıfları (AW, HVLP, DIN 51524)
Hidrolik yağlar yalnızca yağdan ibaret değildir; gelişmiş katkı maddeleri içerir. Bunlar yağın dayanıklılığını ve koruyuculuğunu belirler.
Başlıca katkı maddeleri:
- Anti-Wear (AW):
Pompa ve piston yüzeylerini aşınmaya karşı korur. - Anti-Foam:
Köpük oluşumunu engeller, hidrolik sistemdeki basınç kaybını önler. - Oksidasyon önleyiciler:
Yağın uzun süre stabil kalmasını sağlar. - Pas önleyici katkılar:
Metal yüzeyleri korozyondan korur.
Kalite sınıfları:
- HL: Standart hidrolik yağ
- HLP: Anti-wear korumalı yüksek kaliteli yağ
- HVLP: Geniş sıcaklık aralığında stabil kalan premium yağ
HVLP sınıfı, özellikle CNC ve hassas hidrolik makinelerde tercih edilir.
3. Çalışma Ortamı ve Sıcaklık
Makinenin bulunduğu ortam, yağ seçiminde büyük önem taşır:
- Kapalı alanlarda çalışan makineler: ISO VG 46 / HLP
- Açık alanlarda çalışan iş makineleri: HVLP 46 veya 68
- Sıcaklığın yüksek olduğu sektörler: ISO VG 68
- Hassas üretim hatları: Sentetik hidrolik yağ
Her ortam yağın akışkanlığını değiştirir, bu nedenle ortam analizi şarttır.
4. Marka Güvenilirliği ve Ürün Kalitesi
Düşük fiyatlı, standart dışı hidrolik yağlar şu sorunlara yol açabilir:
- Metal aşınması
- Pompa hasarı
- Sistem içi tortu birikimi
- Sızdırma
- Yedek parça maliyetlerinin artması
Uygun fiyatlı diye tercih edilen bir yağ, uzun vadede çok daha maliyetli sonuçlar doğurur.
Hidrolik Yağ Çeşitleri ve Kullanım Alanları
Mineral Hidrolik Yağlar
- En yaygın kullanılan yağ türüdür.
- CNC, pres, hidrolik pompalar, iş makineleri için uygundur.
- Kararlı çalışma sağlar.
Sentetik Hidrolik Yağlar
- Yüksek sıcaklık dayanımı sunar.
- Uzun yağ değişim süreleri sağlar.
- Enerji verimliliğini artırır.
Biyolojik Hidrolik Yağlar
- Çevre dostu yapıya sahiptir.
- Tarım, orman ve belediye makinelerinde tercih edilir.
Hidrolik Yağ Ne Zaman Değiştirilmelidir?
Ortalama değişim aralığı:
1.000 – 4.000 saat
Ancak aşağıdaki durumlarda daha sık değişim gerekir:
- Yağ rengi koyulaştıysa
- Tortu, çamur veya partikül oluşumu varsa
- Köpürme oluşuyorsa
- Sistem normalden fazla ısınıyorsa
- Pompa sesi arttıysa
Bunların tümü, yağın ömrünü tamamladığına dair işaretlerdir
Doğru Hidrolik Yağ Kullanmanın 6 Büyük Avantajı
- Makine ömrünü belirgin şekilde uzatır
- Daha az arıza → daha düşük bakım maliyeti
- Basınç ve verimlilik artar
- Sistem daha sessiz çalışır
- Enerji tasarrufu sağlar
- Üretim hattının durmasını engeller
Profesyonel Yağ Seçimi Ciddi Bir Karardır
Hidrolik yağ seçimi, “sadece bir yağ tercihi” değildir; makinenizin performansını, ömrünü ve işletme giderlerinizi doğrudan etkileyen stratejik bir karardır.
Makinenizin modeli, çalışma sıcaklığı, hidrolik pompanın tipi, ortam koşulları ve üretim yükü gibi kriterlere bakarak en doğru hidrolik yağı belirlemek için profesyonel destek almanız en doğru yaklaşımdır
Doğru hidrolik yağı seçmekte kararsızsanız, makinenizin çalışma koşullarına en uygun ISO VG değerini ve yağ sınıfını belirlemek için profesyonel destek alabilirsiniz.
Sektöre özel çözümler, güncel ürün çeşitleri ve detaylı teknik bilgiler için zerpet.com’u ziyaret ederek doğru hidrolik yağı çok daha hızlı ve güvenli bir şekilde seçebilirsiniz. Makineniz için en doğru hidrolik yağı seçin, performans kaybı yaşamadan uzun süre güvenle kullanın.