Almanya seçiminden notlar: Kim kazandı, kim kaybetti, şimdi ne olacak?

CDU/CSU YENİLDİ 16 yıllık iktidarın tarihi kayıpla bitirdi. Yüzde 40'ların üzerindeki oy yüzde 24'e kadar geriledi. Başbakan adayı Laschet ilan edildikten sonra oy kaybı daha da arttı. Laschet, yenilgiyle çıkmasına rağmen, daha ilk açıklamasında "SPD'siz koalisyon" mesajı verdi.

SPD YENİDEN Uzun yıllardır yaşadığı düşüşü sonunda durdurdu, Başbakan adayı Olaf Scholz ile oylarını 5 puan kadar artırdı; birinci parti oldu. Olaf Scholz'un partisini aşan bir popülerliği sahip olduğu ifade ediliyor. Yeşiller ile sorunsuz bir işbirliği öngören Scholz'un şimdiki sınavı koalisyon için liberal FDP'yi ikna etmek. Aksi halde seçenek olarak yine SPD-CDU/CSU geniş koalisyonu kalıyor.

YEŞİLLER BURUK ZAFER Oylarını 7 puan civarında yükselterek, neredeyse ikiye katladı. Aslında seçimin zaferle çıkan partisi oldu; ancak anketler ve beklentilerin altında kaldığı için buruk bir zafer yaşıyor. Yeşiller, ilk defa Başbakanlık için yarıştı, iklim krizi vurgusu ile Almanya'nın 3. partisi olmayı başardı. Aday Annalena Baerbock "kârdan zarar"ın sorumluluğunu üzerine aldı.

SOL PARTİ'DE ÇÖKÜŞ Seçim en büyük kaybedenleri arasında yer alan Sol Parti, iç tartışmalar ve ittifak sorunları nedeniyle ciddi oy kaybına uğradı. Bir önceki seçimde 9,2 oy alan Sol Parti neredeyse yarı yarıya oy kaybetti; 4,9 puanda kaldı. Seçim barajını geçemeyen parti, 3 bölgede birinci parti olarak milletvekili çıkarmayı başardığı için Bundestag'a girebildi.

HER PARTİYE OY KAYBETTİ Sol Parti'deki oy kayıplarının detayına bakıldığında hemen her partiye oy kaçışı olduğu görülüyor. SPD'ye 600 bin, Yeşiller'e 500 bin düzeyinde oy kaybettiği düşünülen Sol Parti seçmenlerinin 370 bininin de oy kullanmadığı düşünülüyor. 250 bin Sol Parti seçmeninin ise "Diğerleri" başlığı altında yer alan sol ve komünist partilere de yöneldiği belirtiliyor. 110 bin Sol Parti seçmeninin AfD'ye yönelmesi de bir başka ilginç veri.

LİBERALLER OY ARTIRDI Hristiyan Demokratlar'ın düşüşü, liberal FDP'nin de oylarını artırmasını sağladı. Hür Demokrat Parti (FDP) yüzde 11,5 oy oranına ulaşarak; 0,8 puanlık bir artış yakaladı. Bu oy oranı FDP'yi koalisyon pazarlıklarının anahtar partisi konumuna taşıdı. FDP'nin koalisyondaki ilk tercihinin CDU/CSU olduğu biliniyor.

IRKÇI AfD OY KAYBETTİ Göçmen karşıtı, aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) ilk girdiği seçimlere göre oy kaybetti ve yüzde 10,3'te kaldı. Bir önceki seçimde 3. parti olan AfD, 5. sıraya geriledi. Buna karşın özellikle eski Doğu Almanya kentlerinde pek çok şehirde birinci parti olarak çıkmayı başardı. AfD, hiçbir partinin koalisyon hesapları içinde yer almıyor.

GENÇLERİ ALMANYA'SI BAMBAŞKA Almanya'da ilk kez oy veren seçmenlerin oy dağılımı ise bambaşka bir Almanya'ya işaret ediyor. Liberal FDP yüzde 23 ile ilk kez oy kullanan gençlerin ilk tercihi olurken, "iklim krizi" vurgusu ile seçime giden Yeşiller yüzde 22 ile ikinci tercihi oluşturdu. Sol Parti de gençlerin yöneldiği partilerden oldu, gençler arasında genel oyundan fazla oy alan Sol Parti ilk kez oy verenlerin yüzde 8'inin oyunu aldı. SPD yüzde 15, Hristiyan Demokrat Birlik ise yüzde 10 civarında kaldı. AfD'nin oyu da yüzde 7'de kaldı.

"DİĞERLERİ" YÜZDE 8,7 OY ALDI Seçimlerde "Diğerleri" başlığı altında gösterilen ve baraj altında kalan partileri oy oranı da ciddi biçimde arttı. Yüzde 8,7 oy alan "diğer" partiler arasında mizahi çıkışları ile bilinen sol Die Partei, Almanya Komünist Partisi (DKP), Almanya Marksist Leninist Partisi (MLPD),Korsan Parti, Hayvanları Koruma Partisi, ırkçı NPD, Ekolojik Demokratik Parti (ÖDP), Hümanist Parti ve Volt Deutschland gibi partiler bulunuyor.

MECLİS DAĞILIMI Almanya seçimlerinin bu sabah açıklanan geçici sonuçlarına göre; SPD sandalye sayısını 206'ya yükseltti. Hristiyan Birlik partileri 196'ya düşerken, üçüncü parti Yeşiller sandalye sayısını 118'e yükseltti. Liberal FDP de 92 sandalye kazandı. Sol Parti 69 sandalyeden 39'a gerilerke, aşırı sağcı AfD 83 milletvekili kazandı. Danimarkalı azınlığın partisi olan Schleswig Seçmenler Birliği de 1 milletvekili kazandı.

KOALİSYON HESAPLARI: ŞİMDİ NE OLACAK? Almanya seçimleri matematiksel olarak üç koalisyon ihtimalini gündeme getirdi; en güçlü seçenek SPD-Yeşiller ve Liberallerden oluşan bir hükümet. İkinci seçenek ise SPD ve Hristiyan Birlik'ten oluşan geniş koalisyon. Halen Almanya'yı bu koalisyon yönetiyor. CDU/CSU'nun seçim sonuçlarını duyar duymaz dillendirdiği seçenek ise birinci parti SPD'yi dışarda bırakıyor. CDU/CSU ile Yeşiller ve Liberallerin vekil sayıları da hükümet kurmaya yetiyor, ancak bu seçeneğe zayıf gözüyle bakılıyor.

EYALET SEÇİMLERİ Genel seçimler ile birlikte Berlin ve Mecklenburg-Vorpommern eyeletlerinde de parlamento seçimleri yapıldı. Sol partilerin ağırlıkta olduğu Başkent Berlin'de partiler birbirine yakın oylar aldı. Oy dağılımları şöyle SPD yüzde 21,4; Yeşiller yüzde 18,9; CDU 18,1; Sol Parti yüzde 14,0; AfD yüzde 8,0; FDP yüzde 7,2. Meclenburg-Vorpommern'de ise SPD yüde 39,6 ile kesin bir zafer kazandı. Eyalette AfD yüzde 16,7, CDU yüzde 13,3; Sol Parti yüzde 9,9; Yeşiller yüzde 6,3 ve FDP yüzde 5,8 oy aldı.

KİRACILARIN REFERANDUM ZAFERİ Almanya genel seçimleri ile birlikte başkent Berlin'de kiracı hareketinin "kamulaştırma" zaferi yaşandı. Almanya'nın başkentinde yapılan referandumdan "Evet" çıktı. Buna göre; emlak şirketlerinin elindeki 250 bine yakın konut kamulaştırılacak.