İran'dan doğalgaz akışının ocak ayında 10 gün süreyle kesilmesinin ardından hem gazda hem elektrikte kısıntı ve kesintiler uygulanmıştı. Bu durum, özellikle sanayi kuruluşları açısından sorun oluşturmuştu.
ZAMLAR YÜZDE 600'Ü BULDU
Sözcü'nün haberine göre BOTAŞ, haziran başından geçerli olmak üzere konutlarda kullanılan doğalgaza yüzde 30, sanayide kullanılana yüzde 10-16 zam yaptı. İthalat fiyatlarındaki artışla son 1 yılda konutlara yapılan zam yüzde 146, büyük sanayiye zam yüzde 601, elektrik santrallerinde kullanılan gaza zam yüzde 63'’a ulaştı.
EPDK ise elektrikte yılın başında yapılan yüzde 50'nin üzerindeki artışların ardından bu ay konutlara yüzde 15, sanayi ve ticarethanelere yüzde 25 zam yaptı.
SÜBVANSİYONUN YARATTIĞI ZARARI AZALTMAK
Ekonomi yönetiminden bir kaynak, kamunun konut başta olmak üzere doğalgaz ve elektrik tüketimini sübvanse ettiğini hatırlatarak, "Doğalgaz ve elektriğe mutlaka zam yapılması gerekiyordu. Mevcut durumda bu zamlarla bile enerji KİT'lerinin borcu bu yıl 150 milyar TL'yi bulacak. Zam yapılmasaydı, sübvansiyonun etkisiyle bu borç 400 milyar lirayı bile bulabilirdi" dedi.
37 MİLYAR LİRA BOÇLA BU YILA GİRDİ
Geçtiğimiz yıl BOTAŞ'ın 137 milyar lirayı bulan borcunun 100 milyar lirası bütçeden karşılanmış, 37 milyar lira borç ile bu yıla girmişti. Hazine'nin yıl başından bu yana BOTAŞ'a verdiği borç ise geçtiğimiz ay itibarıyla 66 milyar liraya ulaştı.
BOTAŞ ve diğer enerji KİT'lerinin faaliyetleri sırasında fiyatların sübvanse edilmesi esnasında ortaya çıkan zararlar, çoğunlukla cari yıl içinde Hazine'den alınan borçlarla kapatıldığı için borç miktarı aynı zamanda zararı temsil ediyor. Zarar bazı durumlarda ise diğer ödeneklerden aktarılan kaynaklarla veya bu kuruluşlardan olan alacaklardan vazgeçilmesiyle de karşılanabiliyor.
KESİNTİ OLMAMASI İÇİN ÇÖZÜM ARANIYOR
Türkiye'nin elektrik tüketimi yaz aylarında Batı kesimi başta olmak üzere soğutma ihtiyacının artmasıyla birlikte yükseliyor ve kabaca haziran ortası ile ağustos ortası arasında zirve yapıyor.
Sıcaklıkların artması ve daha uzun süre etkili olması, elektrik üretiminin günün belirli saatlerinde yetersiz kalmasına yol açarken kırsal bölgelerde "dolaştırma" adı verilen birkaç saatlik kesintilerle arz-talep dengesi kurulmaya çalışılıyor.
EKonomi yönetiminden yetkili, talebi karşılamak için yenilenebilir enerji kaynaklarının sonuna kadar kullanılacağını, ancak Türkiye'nin 100 GW düzeyindeki kurulu gücünde "emre amadelik" olarak ifade edilen, aynı anda devreye alınabilecek üretim tesislerinin ancak bunun yarısı olduğunu belirtti.
Üretimin yetersiz kalması halinde devreye alınabilecek çözümlerin incelendiğini ifade eden yetkili, "Bazı çözüm arayışları var. Elektrik ithalatı yapılabilir. Gemiler belli süreyle kiralanarak elektrik alınabilir. Bu yöntem bazı ülkelerde verimli şekilde kullanıldı. Türkiye de buna uygun" dedi.
