TÜİK, 2021 yılına ilişkin ‘Girişim Özelliklerine Göre Dış Ticaret İstatistikleri’ni bugün açıkladı. Dış ticaret verileri, iş kayıtları sisteminde yer alan girişimlerin ana faaliyet türü ve çalışan sayısı bilgileriyle eşleştirilerek dış ticaret yapan girişimlerin özellikleri elde edildi. Buna göre; 2021’de 101 bin 319 girişim ihracat, 102 bin 931 girişim ithalat yaptı. İhracatın yüzde 41,6'sını, ithalatın ise yüzde 61,4'ünü büyük ölçekli girişimler yaptı.
MİKRO ÖLÇEKLİ GİRİŞİMLER, TOPLAM İHRACAT YAPAN GİRİŞİMLERİN YÜZDE 62,6'SINI OLUŞTURDU
TÜİK verilerine göre; toplam ihracatın yüzde 19,7'sini yapan ve 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler, toplam ihracat yapan girişimlerin yüzde 62,6'sını oluşturdu. İhracatta 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 19,2, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı yüzde 19,4, 250 ve üzerinde kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı da yüzde 41,6 oldu.
İTHALATTA 250 KİŞİDEN FAZLA ÇALIŞANI OLAN ŞİRKETLERİN PAYI YÜZDE 61,4
Toplam ithalatın yüzde 10,6'sını 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler yaptı. İthalatta 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 11,0, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı yüzde 16,9 oldu. 250 ve üzerinde kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin ithalattaki payı yüzde 61,4 olurken bu girişimler, toplam ithalat yapan girişimlerin yüzde 3,1'ini oluşturdu.
İHRACATIN YARISINDAN FAZLASINI SANAYİ SEKTÖRÜNDEKİ GİRİŞİMLER GERÇEKLEŞTİRDİ
Girişimin ana faaliyetine göre ihracatın yüzde 55,5'ini, ithalatın ise yüzde 54,8'ini sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler yaptı. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin ihracattaki payı yüzde 40,9, ithalattaki payı ise yüzde 32,0 düzeyinde gerçekleşti.
KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ GİRİŞİMLER, TİCARET SEKTÖRÜNÜN İHRACATINDA YÜZDE 92,0 PAYA SAHİP OLDU
Sanayi sektörünün ihracatında, 250 ve üzerinde kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimler, yüzde 67,2 pay ile öne çıktı. Ticaret sektörünün ihracatında yüzde 92,0 pay ile 1-249 kişi çalışanı olan küçük ve orta ölçekli girişimlerin hâkimiyeti devam etti.
Sanayi sektörü ithalatında, büyük ölçekli girişimler, yüzde79,4 pay ile öne çıktı. Ticaret sektöründe büyük ölçekli girişimlerin payı yüzde 24,9'dan yüzde 30,1'e yükselirken diğer sektörlerde büyük ölçekli girişimler yüzde 63,0 pay ile önde olmaya devam etti.
SANAYİ SEKTÖRÜNDEKİ GİRİŞİMLER İHRACATININ YÜZDE 47,1'İNİ AVRUPA BİRLİĞİ (AB 27) ÜLKELERİNE YAPTI
Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ihracatlarının yüzde 47,1'ini Avrupa Birliği’ne (AB) üye 27 ülkeye, yüzde 13,2'sini AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerine ve yüzde 12,4'ünü Yakın ve Orta Doğu ülkelerine yaptı. AB üyesi 27 ülkeye yapılan ihracatın yüzde 63,3'ünü sanayi, yüzde 34,7'sini ticaret, yüzde 2,0'ını ise diğer sektöründeki girişimler yaptı.
Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ithalatlarının yüzde 33,4'ünü AB’ye üye 27 ülkeden, yüzde 24,0'ını diğer Asya ülkelerinden, yüzde 16,4'ünü ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden gerçekleştirdi. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin en çok ithalat yaptığı ülke grupları, sırasıyla yüzde 34,3 pay ile 27 AB ülkesi, yüzde 31,4 ile diğer Asya ve yüzde13,8 ile AB üyesi olmayan Avrupa ülkeleri oldu.
İMALAT SANAYİ ÜRÜNLERİ İHRACATININ YÜZDE 56,8'İNİ SANAYİ SEKTÖRÜNDEKİ GİRİŞİMLER YAPTI
İmalat sanayi ürünleri ihracatının yüzde 56,8'ini ana faaliyeti sanayi olan girişimler, yüzde 39,9'unu ise ana faaliyeti ticaret olan girişimler yaptı. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin yaptığı ihracatın ise yüzde 96,2'sini imalat sanayi ürünleri, yüzde 1,7'sini tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oluşturdu.
İmalat sanayi ürünleri ithalatının yüzde 52,2'si sanayi, yüzde 38,8'i ticaret ve yüzde 9,0'ı diğer sektörlerdeki girişimler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin ithalatının yüzde 72,2'sini imalat sanayi ürünleri, yüzde 4,3'ünü madencilik ürünleri, yüzde 4,2'sini ise tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oluşturdu.
İHRACATIN YÜZDE 60,7'Sİ İLK 500 GİRİŞİM TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLDİ
İhracatın yüzde 60,7'sini, ithalatın ise yüzde 76,0'ını ilk 500 girişim yaptı. En çok ihracat yapan ilk 5 girişim, toplam ihracatın yüzde 12,5'ini; en çok ithalat yapan ilk 5 girişim ise ithalatın yüzde 20,7'sini yaptı.
Sanayi sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin sanayi sektöründeki payı yüzde 13,5, ticaret sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin ticaret sektöründeki payı ise yüzde 11,2 oldu. Sanayi sektöründe en fazla ithalat yapan ilk 5 girişiminin payı yüzde 17,9, ticaret sektöründe ise yüzde 10,5 oldu.
GİRİŞİMLERİN YÜZDE 57,7'Sİ TEK ÜLKEDEN İTHALAT YAPTI
Girişimlerin yüzde 43,5'i tek ülkeye ihracat yaparken yüzde 16,6'sı iki ülkeye ihracat yaptı. 20 ve daha fazla ülkeye ihracat yapan girişimlerin oranı yüzde 4,8 iken bu girişimlerin ihracattaki payı yüzde 58,9 oldu.
Girişimlerin yüzde 57,7'si tek ülkeden ithalat yaparken yüzde 14,3'ü iki ülkeden ithalat yaptı. 20 ve daha fazla ülkeden ithalat yapan girişimlerin oranı yüzde 2,1 iken bu girişimlerin ithalattaki payı yüzde 54,6 oldu.
