TBMM Kahramanmaraş Merkezli Depremleri Araştırma Komisyonu raporunda, “Afetin ilk 24 saatinde arama-kurtarmada ekipman, araç ihtiyacı olmuş, bütün arama kurtarmacılar bölgeye sevk edilmediğinden halkın kendi imkânlarıyla kurtarma yapması için araç-gereç yetersiz kalmıştır. Afet bölgelerinde mahalle bazında muhtarlıklarda veya benzeri yerlerde küçük depocuklarda alet-edevat depolanmalı” denildi.

TBMM Kahramanmaraş Merkezli Depremleri Araştırma Komisyonu raporunu tamamladı. 935 sayfalık raporda, depreme ilk 24 saatte müdahalede geç kalındığı “Afetin ilk 24 saatinde arama-kurtarmada ekipman, araç ihtiyacı olmuş, bütün arama kurtarmacılar bölgeye sevk edilmediğinden halkın kendi imkânlarıyla kurtarma yapması için araç-gereç yetersiz kalmıştır” sözleriyle ifade edildi.

“YURTTAŞLARA TEÇHİZAT VERİLMELİ”

İlk 24 saatte müdahale yapılması için AFAD gönüllülerine eğitim verilmesi ve yurttaşların kolaylıkla ulaşabileceği yerlerde alet edevatların depolanması gerektiğine işaret edilen raporda şu ifadeler yer aldı:

“Afet bölgelerinde mahalle bazında muhtarlıklarda veya benzeri yerlerde küçük depocuklarda alet-edevat depolanmalı.

AFAD gönüllülerinin sayıca çok olduğu ancak özellikle arama-kurtarmada yeterli teknik kapasiteye sahip olmadığı görülmüştür. AFAD Gönüllülerinin başta TKİ madencileri olmak üzere daha yetkin birimlerden daha iyi eğitim almaları sağlanmalı, benzer yöntemlerle sivil savunma kapasitesi artırılmalı.”

“AFAD BİNALARI BİLE YIKILDI”

“Afetlerde AFAD binalarının zarar görebildiği fark edilmiştir” denilen raporda, bu duruma karşı şu tavsiyede bulunuldu:

“Daha önce İstanbul Kâğıthane’de inşa edilmiş AKOM’a benzer, dayanıklı yönetim merkezleri belirlenen bölgelerde yapılmalı.”

“DEPREM SONRASI SU TEMİNİ İÇİN ACİL EYLEM PLANI HAZIRLANMALI”

Depremin ardından yurttaşlara su temininde de yetersiz kalındığı ifade edilen raporda, bu konuda Kızılay ilgili kuruluş olarak gösterildi. Raporda, “Deprem gibi doğal afetlerin en az hasarla atlatılmasını sağlamak için güvenli su temini önem arz etmektedir. Bu kapsamda, deprem sonrasında su temini ve arıtma hizmetlerindeki sorunlar salgın hastalıkların yayılması gibi ikinci bir felakete neden olabilmektedir” denildi.

Raporda, Kızılay’a da yönelik şu tavsiyeler yer aldı:

“Deprem hazırlık çalışmaları kapsamında ‘Deprem Sonrası Acil Su Temini’ için sivil toplum kuruluşlarının da görev aldığı bir acil eylem planı hazırlanmalı ve bu plan belirli sürelerle güncellenmeli.

Mobil su arıtma cihazlarının kapasitesi artırılmalı ve dünya örnekleri incelenerek su ikmal ve temin tesisleri kurulmalı.

Geçici barınma alanlarında ya da ev koşullarında suyu dezenfekte etmek için yapılabilecekler konusunda toplumsal farkındalık için çalışmalar yapılmalı.”

"GÜNLÜK 5 BİN ÇADIR GELİYOR"

Raporda, AFAD'ın bölgeye sevk ettiği çadırlara ilişkin şu ifadelere yer verildi: 

"Lojistik depolarda ve ek depolama alanlarında Nisan 2023 tarihi itibariyle 85 bin 538 adet çadır bulunmaktadır. Ayrıca yurtiçi günlük ortalama 5 bin çadır üretilmekte ve yurtdışından da uçaklarla günlük bin 944 adet çadır gelmektedir. Bu sayede hem çadır stoku tamamlanmakta ve aynı zamanda deprem bölgesine gönderimler de aralıksız devam etmektedir." 

TOPLANMA ALANLARINDA JAPONYA TAVSİYESİ

Raporda, afet toplanma alanlarına ilişkin Japonya’nın örnek alınması gerektiği belirtilerek, şunlar kaydedildi:

“Ülkemizde afet toplanma alanı olarak genellikle açık alanlar tercih edilmekte ve bu tip alanlar ilan edilmektedir. Ancak deprem veya diğer afetlerin kış aylarında meydana gelebileceği vb. durumlar göz önüne alındığında toplanma alanları olarak kapalı alanların da kullanılması bir gerekliliktir. Bu manada, Japonya’da olduğu gibi yapılı çevremizde sıkça karşılaşılan okullar, yurtlar, gençlik merkezli, yaşlı bakım binaları gibi alanlar afet esnasında ilk toplanma noktası olarak tercih edilmeli; bu yapılar muhtemel afetler sonrası kullanılabilecekleri dikkate alınarak projelendirilerek inşa edilmelidir. Yine konut olarak kullanılacak binaların sığınak bölümlerinin bir bölümünde muhtemel afetler esnasında bina sakinleri tarafından arama-kurtarma hizmetlerinde kullanılmak gayesiyle bazı araç, gereç ve ilk yardım malzemesinin bulundurulması zaruri hale getirilmelidir.”

“BİNA VE ZEMİN ETÜTLERİ ULUSLARARASI STANDARTLARLA UYUMLU HALE GETİRİLMELİ”

Raporda, zemin etütlerine ilişkin de şu tespit yer aldı:

“Kahramanmaraş depremleri sonucunda binalarımızın etüt ve proje süreçlerine ilişkin teknik düzenlemelerin yetersiz olduğunu göstermiştir. Ülkemizde bina ve bina türü yapıların etüt ve projelendirme süreçleri uluslararası standartlarla uyumlu hale getirilmelidir. Bu maksatla etüt ve projelendirme, yapısı sınıfı gibi bazı düzenlemeler AB yapı standartları, Uluslararası Bina Standartları (International Building Code) ile uyumlu hale getirilmelidir.”