CHP İzmir Milletvekili Tacettin Bayır, TBMM Genel Kurulu’nda dün Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 640 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi üzerine söz aldı. TRT’nin 2014 yılında yayından kaldırdığı “Leyla ile Mecnun” dizisindeki Erdal Bakkal karakterinin "Siz büyük marketlerden alışveriş yaparsınız ama cenazenize mahalle bakkalı gelir" repliğinin yer aldığı bir görseli vekillere gösteren Bayır, şunları söyledi:

Gezi Parkı eylemlerine destek verdiği için TRT'de yayından kaldırılan bir dizi vardı, biliyor musunuz? Leyla ile Mecnun dizisi, orada da bir ‘Erdal Bakkal’ karakteri vardı. Ne diyordu biliyor musunuz bir sahnede Erdal Bakkal? ‘Siz büyük marketlerden alışveriş yaparsınız ama cenazenize Erdal Bakkal gelir’ diyordu. Muhakkak vardır aranızda mahalle bakkalından alışveriş eden, bunu bilirsiniz. O Erdal Bakkal sizin de cenazenizde mahalle bakkalı olarak yer alacaktır ama o, 3 harfli marketlerden hiç kimseyi cenazenizde bulamayacaksınız, göremeyeceksiniz. Mahallenin ortak unsuru olan, evimizin anahtarını bıraktığımız, güven duyduğumuz, veresiye yazdırdığımız; evliliği, cenazeyi, doğumu, düğünü öğrendiğimiz, mahalle kültürünün mihenk taşı olan ‘bakkal amca’ kavramını korumak yerine kapatılmasına neden olacağız bu teklif bu şekilde geçerse. Yine güçlüden yana, yine küçüğü ezen; oysa ne diyorduk? ‘Ne ezen ne ezilen, insanca, hakça bir düzen.’

Söz konusu teklifin 04 Şubat 2021 tarihinde, Ticaret Bakanlığı tarafından ilgili sektörlerin görüşüne açıldığını belirten Bayır, şöyle devam etti:

“2021’de konuşulan taslak, şu an görüştüğümüz tekliften çok daha iyiydi. 1. sınıf dünya ülkeleri, zaman geçtikçe, piyasadaki aksaklıkları görüp, nokta atışları yaparak daha iyi kanunlar çıkartırken, 2 sene öncesinin taslağının gerisinde olmamız son derece üzücüdür. Teklifin perakende ticaretle ilgili hükümleri, enflasyonu ve perakende zincirindeki sorunları çözmekten uzaktır. 2021’deki ilk taslak, küçük üreticiyi zincir marketler karşısında daha fazla koruyup sorunu daha iyi tespit ederken, yeni teklif geneli itibariyle üretici-tedarikçi-perakendeci arasında, haklılığını ispat etme hususunda neredeyse eşit tutmuş, küçük üreticiyi yeterince kollamamıştır.

“3 HARFLİ MARKETLER TOGG DA SATARSA ŞAŞIRMAYIN”

Taslakta, zincir marketler belli koşullar altında tütün mamulleri, mobilya, telefon, elektronik, beyaz eşya satamayacaklardı. Oysa şimdi, bu teklif, bu taslak maddesinin içinden de çıkarılmıştır. Yani yarın bu 3 harfli marketlerde eğer broşür üzerinden Togg otomobil satmaya kalkarlarsa şaşırmayın ya da şehirler arası yolcu bileti satmaya kalkarlarsa şaşırmayın. Taslak, belediyelerin tedarik ve dağıtım kooperatiflerine ortak olabilmesini sağlarken yeni teklifte bu hüküm de çıkarılmıştır. Yine, taslakta ticari misilleme ve uyuşmazlıklar için çözüm bulunurken bu, tekliften çıkarılmıştır. Taslak, hiç geciktirmeden tüm cezaları, piyasa düzenlemelerini, zincir gıda marketlerinin pazar günü çalışmasını, belli ürünlerin o marketlerde satılmamasını yasalaştırmak için ‘Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer’ demişti; bu teklif, tam tersine cezaları ve yasakları 1 Ocak 2024’e attı. Teklif, bazı ihalelerde bayi işletmelerine ve özel yetkili işletmelere misliyle ceza uygulanmasına dair mevcut kanun hükmünü de kaldırarak onların 20 kat misliyle ödediği ceza bedellerini bir bakkalla eşit konuma düşürmektedir; bu hüküm taslakta yoktu, yeni eklenmiş. Genel Başkanımızın da sürekli vurguladığı üzere, AVM’lerin şehirlerde nerede konumlanması gerektiği, haftada bir gün kapalı kalacağına dair hüküm de teklifte yoktur.