Medya Araştırmaları Derneği (MEDAR) tarafından gerçekleştirilen “Sosyal Medya Yasasının Basın Özgürlüğü Üzerine Etkileri İzleme Araştırması”nın sonuçları yayınlandı. "Sosyal Medya Yasası” olarak bilinen, 5651 sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun”un 1 Ekim 2020 yürürlüğe girmesinin ardından 6 ay süreyle izleme yapıldı. Haber mecralarından mahkeme kararıyla içerik kaldırılmasının önü açan bu değişikliğin bağımsız medya üzerindeki etkilerini izleme amacıyla, Ekim 2020 - Nisan 2021 arasındaki süreci takip eden altı ay süreli bir izleme faaliyeti yürütüldü. MEDAR'ın yürüttüğü araştırmada, 35 medya kuruluşuna iletilen 658 kaldırma kararı derlendi ve detaylı olarak incelendi. "Sosyal Medya Yasasının Basın Özgürlüğü Üzerine Etkileri İzleme Araştırması" yasanın etkileri ve nasıl uygulandığı ile ilgili önemli bulgular içeriyor.

CUMHURİYET, BİRGÜN VE ODA TV'DE İLK ÜÇTE

Araştırmaya katılan 35 medya kuruluşu arasında en çok kaldırma emri iletilen yayın organları Cumhuriyet Gazetesi (80 içerik), BirGün gazetesi (68 içerik) ve Oda TV (52 içerik) oldu. Çalışma kapsamında incelenen 658 kaldırma emrinin 580’inde hukuki sebep olarak ‘kişilik haklarının ihlal edilmesi’ gösterildi. Araştırmada edinilen bulguların, kaldırılması istenen haberlerin içeriği, kaldırılma gerekçesi ve kaldırma talebinde bulunan öznelerin pozisyonuna göre sınıflandırılmış olması kantitatif bir değerlendirme yapmak için de zemin oluşturdu.

İLK SIRADA YOLSUZLUK HABERLERİ VAR

Rapora göre, en çok kaldırma emri ise iş insanları (103 içerik), bakan (85 içerik) ve avukatlar (70 içerik) tarafından talep edildi. Kaldırılması talep edilen haberlerin tematik dağılımı incelendiğinde ise "yolsuzluk ve usulsüzlük" (336 içerik) ve "görevin kötüye kullanılması" (308 içerik) konulu içeriklerin ön plana çıktığı görüldü.  Bakanlar tarafından kaldırılması istenen haberlerin çoğunluğunu "görevin kötüye kullanılması" ve "yolsuzluk ve usulsüzlük" haberleri oluşturdu. Üst düzey bürokratların yer aldığı 65 içerikte de "yolsuzluk ve usulsüzlük" öne çıktı. 

SOSYAL MEDYA YASASI YENİDEN YAPILANDIRILMALI

Sosyal Medya Yasasının Basın Özgürlüğü Üzerine Etkileri İzleme Araştırması raporunda izlenmesi gereken politika önerilerine yer verildi ve Sosyal Medya Yasası’nın ifade hürriyetini göz önünde bulunduran bir şekilde yeniden yapılandırılması gerektiğini vurgulandı. Raporda, bu doğrultuda kolektif bir süreç yürütmenin önemi dile getirildi, kamuoyunu bilgilendirme çalışmalarının yapılmasının gerekliliğinin de altı çizildi.

Avrupa Basın ve Medya Özgürlüğü Merkezi (ECPMF) Medya Özgürlüğü Acil Müdahale Koordinatörü ve gazeteci Gürkan Özturan, Araştırmacı-Gazeteci Dilek İçten ve Araştırmacı-Gazeteci Hasan Berk Akkoç tarafından yürütülen araştırmaya MEDAR’ın internet sitesi üzerinden ulaşabilirsiniz.