CHP İzmir Milletvekili Kani Beko, Brezilya donanmasına ait ve içinde 600 ton asbest barındırdığı iddia edilen uçak gemisi NAe São Paulo’nun söküm için İzmir Aliağa’ya gelmesine ilişkin yazılı açıklama yaptı. Beko, "asbest bombası" olarak tanımladığı geminin Türkiye’ye geleceğine yönelik tartışmaları geçen yıl TBMM gündemine taşıdığını anımsattı.

Beko, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın ise soru önergesine verdiği yanıtta "NAe São Paulo" isimli geminin notifikasyon (ön bildirim) başvurusu yapmadığını, uygunluğu görülmeyen gemilerin kabul edilmediğini, gemi söküm işlerinin tüm aşamalarının Türkiye'deki ilgili mevzuatlar çerçevesinde, Avrupa standartlarında yapıldığını anlattığını aktardı.

Ancak tüm bunlara rağmen bakanlığın geminin Aliağa’ya gelmesine Mayıs 2022’de izin verdiğini vurgulayan Beko, İzmir'in ve tüm Türkiye'nin endişeli olduğunu dile getirdi.

Kani Beko, açıklamasında şu değerlendirmeleri yaptı:

“Asbest kullanımının kansere yol açtığı bilinmektedir. Uzmanlar, insan vücudundaki etkilerinin ortalama 10 yıl sonra ortaya çıktığını, akciğerlerde zamanla nasırlaşma yaptığını, zarlarında kireçleme yaptığını, nefes alabilme kapasitesini ortadan kaldırdığını ve sonunda solunum yetmezliği ve ölüme neden olduğunu anlatıyor. Bir süre önce Kuito isimli tehlikeli atık barındıran bir geminin yine Aliağa’da yer alan tesislerde söküldüğü bilgisi de kamuoyuna yansımıştı. Sırf iktisadi kaygılarla ülkeyi, insanını ve doğasını riske atan uygulamaların hayata geçirilmesinin yaratacağı büyük ölçekli sorunlar yanında Türkiye’nin doğanın korunması yolunda etik sorumluluklarını da göz ardı eden yönü hatırda tutulmalıdır. Ülkede yaşayan insanların ve canlıların güvenliği ve sağlığı açısından oldukça riskli bir duruma yol açabileceği açık olan bu gemi söküm işleminin, ülke itibarını da tehdit eder niteliğinden ötürü şeffaf bir süreç işletilerek ele alınması sorumluluğu ilgili kamu kurumlarının üzerindedir. Bu asbest bombasının, ölüm gemisinin İzmir’e gelmesini istemiyoruz, bunun için tüm gücümüzle mücadele edeceğiz.”

"İŞÇİLERİN ÖLMESİNE İZİN VERMEYECEĞİZ!"

Bölgede ölümlerin arttığını da belirten Beko, “Kirletici malzemenin işlenmesinin sonucu olarak uzun zamandır işçilerin ve yaşayanların öldüğü ya da hastalandığı bölgede yaşayanların gözlemlediği bir olgudur. Bölge halkı ve bölgede çalışanlar arasında kanser olma oranlarının ortalamalardan oldukça yüksek olduğuna ve bu durumun kamuoyundan gizlenmeye çalışıldığına dair iddialar sıklıkla gündeme gelmektedir. Tüm prosedürleri uydurulsa bile işçilerin sağlığı, ölmemesi için gerçekten önlemlerin alınmasının peşini bırakmayacağız” dedi.

CHP İzmir Milletvekili ve TBMM Çevre Komisyonu Üyesi Ednan Arslan, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın Brezilya donanmasına ait Nae Sao Paulo adlı savaş gemisinin İzmir’in Aliağa ilçesindeki gemi söküm tesislerine getirilmesine verdiği onaya tepki gösterdi. Arslan, “Asbest, radyasyon ve diğer kimyasal içerikli savaş mühimmatlarının sevk ve naklini yapmış, bu anlamda her türlü tehlikeyi üzerinde barındırma ihtimali oldukça yüksek olan bir savaş gemisinin, İzmir’e getirilmesini asla kabul etmiyoruz" dedi.

SORU ÖNERGESİ VERİLDİ

CHP İzmir Milletvekili Ednan Arslan, Brezilya donanmasına ait Nae Sao Paulo adlı savaş gemisiyle ilgili Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı’na soru önergesi verdi. Arslan, konuyla ilgili yazılı açıklamasında şunları kaydetti:

“HER TÜRLÜ TEHLİKEYİ BARINDIRMA İHTİMALİ OLDUKÇA YÜKSEK BİR SAVAŞ GEMİSİNİN İZMİR’E GETİRİLMESİNİ ASLA KABUL ETMİYORUZ”

''Asbest, radyasyon ve diğer kimyasal içerikli savaş mühimmatlarının sevk ve naklini yapmış, bu anlamda her türlü tehlikeyi üzerinde barındırma ihtimali oldukça yüksek olan bir savaş gemisinin, İzmir’e getirilmesini asla kabul etmiyoruz. Buna tüm İzmirliler karşı çıkıyor. Hatta alanında pek çok uzman bu savaş gemisinin gelişini ‘Asbest Bombası’ geliyor olarak tanımlıyor. Çevre Bakanı Sayın Kurum’a çağrıda bulunuyorum.  Tüm İzmir milletvekilleri, Büyükşehir Belediye Başkanı ve sektörün uzmanları tüm paydaşlarla bir toplantı yapalım. İzmir kamuoyunun istemediği bu denli tehlikeli bir konu, ben yaptım oldu, ben izin veriyorum anlayışı ile bir yere varamaz.”

Brezilya donanmasına ait Fransız yapımı “Nae Sao Paulo” adlı askeri geminin 2018 yılında resmen servis dışı bırakıldığını vurgulayan Arslan, şu ifadelere yer verdi:

"Bu geminin ikizi olarak adlandırılan Clemenceau tipi diğer bir gemi 2006 yılında Hindistan ile Fransa arasında bir dizi sorunlara yol açmış, Fransa geminin söküm maliyetini yüksek bulduğu için söküm işlemlerinin Hindistan’da yapılmasını istemişti. Ancak Hindistan geminin 700 tondan fazla asbest ve tehlikeli madde içermesi nedeniyle Hindistan’a girmesine izin vermemişti. O dönem Mısır-Hindistan gibi ülkeler geminin ülkelerine yanaşmasına dahi izin vermezken, Türkiye’nin de taraf olduğu Basel Anlaşmasına aykırı olarak tehlikeli atık taşımasını gerekçe göstermişlerdi. Ülkeler arası sorunlara yol açan bu geminin mahkeme kararı ile Fransa’ya dönmesi sağlanmış ve 2010 yılında söküm işlemleri İngiltere’de sonuçlandırılmıştı. Konunun bu kadar ciddi ve endişe verici olduğunu herkesin görmesi lazım. Bizim ülkemiz de İzmirimiz de kimsenin çöplüğü değil. Biz de şimdi ilgili bakandan tıpkı Hindistan’ın yaptığı gibi ülkemiz karasularına girmeden gemiye verilen iznin iptal edilmesini istiyoruz.'' 

Arslan, Bakan Kurum’a şu soruları yöneltti:

-Başta İzmir kamuoyunun asla istemediği, hatta alanında uzman tüm yetkililer tarafından “Asbest Bombası” olarak adlandırılan ve ilimizde büyük endişeye neden olan ve tüm İzmirlilerin karşı olduğu iznin iptali için girişimleriniz olacak mı?

-Bakanlık olarak konuyla ilgili başta İzmir milletvekilleri, İzmir Büyükşehir Belediyesi olmak üzere, sektörün tüm paydaşları ile bir değerlendirme toplantısı yapmayı düşünür müsünüz?

-İzmir kamuoyunun karşı olmasına rağmen, söz konusu savaş gemisinin ülkemizde sökülmesi için izin verilmesinin sebebi nedir?

-Geminin çevre doğa ve tüm canlılar için taşıdığı tehlikeye yönelik bakanlık olarak yapılmış bir inceleme/değerlendirme ve sonuç raporu mevcut mudur?