Sosyal Politikalar Araştırma ve Uygulama Merkezi (SPM) tarafından hazırlanan ağustos ayı Ekonomik Zorluk Endeksi'ne (EZA) göre, Türkiye’de çalışanlar kendilerine sıkıntısız bir yaşam sağlayacak kazanç kaynaklarından yoksun. Yüksek enflasyon halkın geçimini üzerinde baskıyı artırıyor.
Sosyal Politikalar Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin Türkiye’ye özgü geliştirdiği Genişletilmiş Sefalet Endeksi (GSE) yayınlandı. SPM Direktörü Prof. Dr. Serdar Sayan gözetiminde araştırmacı Aylin İngenç tarafından hazırlanan endekse göre halkın ekonomik yaşam zorluğu artıyor.
Klasik sefalet endeksi, TÜFE ile mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranının toplamı olarak veriliyor. SPM ise Türkiye’de sadece işsizler değil, istatistik kural gereği işsiz sayılmayan, bir işte çalışmadığı halde çalışmak isteyen, potansiyel işgücünün de kavrandığı bir model geliştirdi. SPM’nin Genişletilmiş Sefalet Endeksi (GSE) adını verdiği bu modelde, endeks TÜFE ile işsizlik oranının toplamından değil, TÜFE ile yine TÜİK tarafından oluşturulan “işsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı” toplamından oluşuyor. SPM, endeksi salgın etkisini de görebilmek amacıyla Ocak 2019’u baz ay olarak seçerek ayrıca endekse dönüştürdü. GSE Ekonomik Zorluk Endeksi (EZA) bülteni ile yayımlanmaya başlandı.
GSE'DEKİ ARTIŞ ENFLASYON KAYNAKLI
SPM Direktörü Prof. Dr. Serdar Sayan gözetiminde Araştırmacı Aylin İngenç tarafından hazırlanan ve TÜİK’in üç aylık verilerinden yapılan çalışmada, GSE, haziran ayında mayısa göre 6,4 puan artarak 100,4 oldu. Bültende, “Değer, bir önceki yılın aynı dönemine göre de 4,7 puan daha yüksek. GSE’deki 6,4 puanlık artışın neredeyse yüzde 100’ünün enflasyon artışından kaynaklandığını not etmekte fayda var” denildi.
EZA2 ENDEKSİ YILIN İKİNCİ ÇEYREĞİNDE GERİLEDİ
SPM tarafından oluşturulan Ekonomik Zorluk Endeksi, üç aylık verilere dayalı olarak yeniden açıklanmaya başlandı. SPM EZA bültenine göre 2021’in son çeyreğinde en yüksek düzeyine ulaşan ekonomik zorluklar, 2022 ilk çeyrekte gerilese de yüksek seviyelerde kalmayı sürdürdü. Güvencesiz ve kırılgan işlerde çalışanların da dahil edilerek izlendiği EZA2 endeksi ise 2019 birinci çeyrek verilerinin 100,0 baz puan olarak kabul edilmesi halinde bu yılın nisan-mayıs-haziran aylarını kapsayan ikinci çeyreğinde 98,7 olarak hesaplandı. Bu değer 2022 yılı birinci çeyrek dönemine göre 4,8 puan azalışı işaret etti. Söz konusu değer bir önceki yılın aynı dönemine göre 3,3 puan daha düşük.
2022’nin ilk çeyreğinde geriledi ve bir önceki yılın aynı döneminin altında kaldı. SPM’den yapılan açıklamada, Genişletilmiş Sefalet Endeksi’nin aylık periyotlarla, EZA endekslerinin ise üçer aylık olarak duyurulmaya devam edeceği belirtildi.
