Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın, Cumhurbaşkanlığı ile diğer kamu kurumlarında görev yapan eski bürokratların yönetiminde bulunduğu MUÇEV’e özel kararlar aldığı, şirkete maddi ve fiziki ayrıcalıklar sağladığı açığa çıktı. Bakanlığın, deniz kaplumbağalarının yumurtlama sahasını traktör ve iş makineleri ile yok eden AKP’li Serik Belediyesi’ne yönelik de hiçbir yaptırım uygulamadığı öğrenildi. Sayıştay, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın mali hesaplarında incelemelerde bulundu. İşletmelerin ÇED proje bedellerini düşük gösterdiği ve idari para cezalarının olması gerekenden az ödendiği tespit edildi. Ekolojik Temelli Bilimsel araştırma Raporları’nın hazırlanma sürecindeki eksiklikler de Sayıştay denetimlerine takıldı.
Projelerin çevreye olası olumsuz etkilerin belirlenmesi amacıyla kritik önem taşıyan, “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED)” uygulama süreçlerine uyulmadığı belirlendi. İzmir Menemen’de inşa edilen 399 adet konutun projesinde ÇED Yönetmeliği hükümlerine uyulmadığı tespit edildi. Bakanlık, ÇED’e uyulmamasına karşın hiçbir yaptırım uygulamadı.
BirGün'den Mustafa Bildircin'in haberine göre, Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporu hazırlanma sürecindeki eksiklikler de denetçilerin raporlarında yer aldı. Sayıştay Raporu’na göre, doğal SİT alanlarına ilişkin bakanlıkça hazırlanması gereken rapor, hizmet alımı yöntemiyle özel bir kuruma hazırlatıldı. İncelemede, Bakanlık tarafından hizmet alımı yöntemiyle 2014 yılında 22 adet ekolojik temelli bilimsel araştırma raporu ihalesi düzenlendiği görüldü. Hizmet alımı yöntemiyle yaptırılan işlerde, araştırma ekiplerinin niteliklerinin Yönetmelik ile belirlenen şartlara uygun olmadığı ortaya çıktı.
Raporda en dikkati çeken bulgu ise AKP’li Serik Belediyesi ile Bakanlık arasında imzalanan protokole yönelik bulgu oldu. Nisan 2012’de imzalanan, “Kıyı Kesimi Günübirlik Alan İşletme” isimli protokolün şartlarının uzun yıllardır yerine getirilmemesine karşın feshedilmediği anlaşıldı.
Bakanlık ile protokol imzalayan AKP’li belediyenin protokole aykırı uygulamaları, rapora şöyle kaydedildi:
Belediye Başkanlığı tarafından Protokol kapsamında ödenmesi gereken kira bedelleri 2016 yılından 2020 yılına kadar ödenmemiştir. (Protokole göre, yıllık kira bedeli 190 bin 598 TL)
Söz konusu alanda Protokol şartlarına aykırı yapılar mevcuttur.
Deniz kaplumbağaları yumurtlama sahası içerisinde bulunan yaklaşık bin metrekarelik alanda, Belediye tarafından halı saha yapılması amacıyla traktör ve iş makineleri kullanılarak kum tepeleri yok edilmiş, dolayısıyla kaplumbağaların yuvalama sahalarına zarar verilmiştir.
Düzleştirilen alan tel örgüyle çevrilmiş ve çimlendirilmiş, alanın doğal yapısı tahrip edilmiştir.
MUÇEV’E ÖZEL KARAR ALINDI
Bakanlığın, birçok sahili ihalesiz alan ve yönetimi eski bürokratlardan oluşan Muğla Turizm Çevre Vakfı’na sağladığı ayrıcalık da denetimlere yansıdı. Sayıştay’ın, “Genel nitelikli kararlar olmayıp, ilgili genel müdürlüklerden gelen teklifler üzerine hazırlanan ve sadece belli kurumlara avantaj sağlayan bireysel nitelikli düzenlemeler” olarak nitelediği karar kapsamında MUÇEV’in Marmaris tekne bağlama iskelesi imar planı teklifi ücretinin taksitlendirme işlemine, “Teminat mektubu aranmaz” şartı getirildi.
MUÇEV’e sağlanan ayrıcalıklar rapora göre, bunlarla da sınırlı kalmadı. Devlet İhale Kanunu Kapsamında düzenlenen İhalelerde tahmini bedel tespit edilirken yeterli araştırma yapılmadı. Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü tarafından kiraya verilen, devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin ihalelerinde tahmin edilen bedel tespit edilirken yeterli araştırmanın yapılmadığı, söz konusu yerlerin bir kısmını kiralayan MUÇEV Turizm Limited Şirketi tarafından hazırlattırılan gayrimenkul değerleme raporlarının kullanıldığı açığa çıktı. MUÇEV tarafından hazırlattırılan 52 adet değerleme raporunun kullanıldığı kiralama ihalelerinin 25 adedinde kiracının yine MUÇEV olduğu belirlendi.
