CHP Ekonomi Politikaları ve İşveren Örgütlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak, DEVA Partisi Ekonomi ve Finans Politikaları Başkanı İbrahim Çanakcı, Demokrat Parti Ekonomik İşler Başkanı Bülent Şahinalp, Gelecek Partisi Politika İzleme Kurulu Başkanı Feridun Bilgin, İYİ Parti Ankara Milletvekili Durmuş Yılmaz ve Saadet Partisi Ekonomik İşler Başkanı Sabri Tekir'den oluşan Kurumsal Reformlar Komisyonu, yaptıkları çalışmalara ilişkin hazırladıkları raporu Türkiye Barolar Birliği Litai Konukevi’ndeki toplantıda açıkladı.

Raporun Ekonomik ve Sosyal Konsey’le ilgili bölümünü açıklayan Demokrat Parti Genel Başkan Yardımcısı Bülent Şahinalp, şöyle konuştu:

“Ekonomik ve Sosyal Konsey, ülke sorunlarının diyalog ve uzlaşma yoluyla ele alınarak tüm kesimlerin ortak menfaatlerinin sağlanması, iş birliğinin kurumsallaştırılarak karar alma mekanizmasına dahil edilmesi amacıyla kurulmuştur. Konseyin her üç ayda bir başkanın yani 2018 yılına kadar başbakan, daha sonra cumhurbaşkanı davetiyle toplanacağı düzenlenmiş olsa da ekonomik ve sosyal konsey, 2009 yılına kadar geçen 14 yılda sadece 19 kez toplanmış, 2009 yılından sonra ise hiç toplanamamıştır. Kuruluşundan bu yana düzenli toplanamayan ve kayda değer bir karar alamayan ekonomik ve sosyal konsey, 4641 sayılı kanuna göre hazırladığı raporları hükümetin yanı sıra TBMM, Cumhurbaşkanı ve kamuoyuna sunabiliyorken, 2010 tarihli Anayasa değişikliği ile sadece hükümete istişari nitelikte görüş sunan bir yapıya dönüştürülmüştür. 2018 yılına kadar olan dönemde sekretarya faaliyetlerini Devlet Planlama Teşkilatı, daha sonra da Kalkınma Bakanlığı yürütmüştür. 2 Temmuz 2018 tarihli ve 703 sayılı KHK ile konsey üyeleri, yapısı, çalışma usul ve esasları, toplantı periyodu gibi hususlar ilga edildiği ve bugüne kadar Cumhurbaşkanı tarafından gerekli düzenleme yapılmadığı için ekonomik ve sosyal konsey işlemez durumdadır. Hali hazırda sekretarya görevi de zımnen Cumhurbaşkanlığı’ndadır.

“İKTİDARA GELİR GELMEZ EKONOMİK VE SOSYAL KONSEY’İ HEMEN TOPLAYACAĞIZ”

Konuyla ilgili yasal düzenleme yapılıncaya kadar Ekonomik ve Sosyal Konsey toplantılarının 4641 sayılı kanunun 3. maddesinin f fıkrasına dayanılarak gerçekleştirilmesi mümkündür. Sekretarya işlemlerinin hem Devlet Planlama Teşkilatı ve Kalkınma Bakanlığı dönemindeki deneyim ve arşive sahip olması hem de halihazırda Cumhurbaşkanlığı’na bağlı olması nedeniyle strateji ve bütçe başkanlığı tarafından yürütülmesine mani bir durum bulunmamaktadır. Bu çerçevede iktidara gelir gelmez Ekonomik ve Sosyal Konsey’i hemen toplayacağız. Konseyin işlevselliğini artırmaya yönelik olarak yapılacak işlemler ve görev alanları, 4641 sayılı kanun, ekonomik ve sosyal konseyin amacı, ekonomik ve sosyal politikaların oluşturulmasında, toplumsal uzlaşma ve iş birliğini sağlamak gibi geniş bir çerçevede belirlemiş olmakla birlikte daha önceki Ekonomik ve Sosyal Konsey’in bileşenleri dikkate alındığında ağırlıkla çalışma hayatına yönelik olarak tasarlandığı görülmektedir. Bu çerçevede kanundaki amacına paralel olarak Ekonomik ve Sosyal Konsey’in geleneksel olarak öne çıkan çalışma hayatında uyum ve iş birliğinin tesisine ilişkin amacının ötesinde Birleşmiş Milletler’in açıklamış olduğu sürdürülebilir kalkınma hedefleri ekseninde ekonomik ve sosyal kesimler arasında uzlaşma ve katılımcılığı artıran bir yapıya dönüşümü sağlanacaktır. Ekonomik ve sosyal konseyi, ekonomik istikrar, kaynak tahsisinde etkinlik, verimlilik, rekabet gücünün artırılması, yoksulluk ve gelir dağılımında eşitsizlik gibi ekonomik ve sosyal sektörleri çapraz kesen konularda farklı kesimlerin politika önerilerinin değerlendirildiği, uzlaşma ve diyaloğun sağlandığı bir platform olarak tanımlıyoruz. Yeni yapıdaki Ekonomik ve Sosyal Konsey’in tarımsal üretimin artırılması, gıda güvenliği ve yeterliliğinin sağlanması, yeşil ve dijital dönüşümün sağlanması, sanayi ve teknolojik gelişmenin hızlandırılması, çevre, istihdam, toplumsal yaşam ve gençlik, bölgesel kalkınma gibi konularda uluslararası iyi örneklerin ülkemize uyarlanmasını sağlayacak çalışma ve önerilerde bulunması önem arz etmektedir.

“ETKİN SOSYAL DİYALOGUN SAĞLANMASI AMACIYLA VE UZLAŞTIRICI BİR YAKLAŞIMLA EKONOMİK VE SOSYAL KONSEYİN GÖREV ALAN KESİMLER, TEMSİL GÜÇLERİNE GÖRE SEÇİLECEK”

Konsey bileşenleri ve çalışma yapısı… Etkin sosyal diyalogun sağlanması amacıyla ve uzlaştırıcı bir yaklaşımla Ekonomik ve Sosyal Konsey’in görev alan kesimler hükümete yakınlıklarına ya da politik kaygılara göre değil, temsil güçlerine göre seçilecek. Üyeler arasında temsilde adalet sağlanacaktır. Konsey başkanı, geçiş döneminde Cumhurbaşkanı, parlamenter sisteme geçildiğinde ise başbakan olacak. Başkanların katılamadıkları toplantılara tayin ettikleri yardımcıları başkanlık edecektir. Konseyin, birisi TOBB ile TİSK tarafından, birisi Türkiye İşçi sendikalara Konfederasyonu, Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu ile Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu tarafından; birisi TESK ile Türkiye Ziraat Odaları Birliği tarafından olmak üzere 3 başkan yardımcısı olacaktır. Başkan yardımcıları, bir yıl süreyle ve dönüşümlü olarak görev yapacakladır. Konsey, ilgili bakanlar, müsteşarlar, başkanlar, işçi, işveren ve memur sendikaları konfederasyonlarının başkanları, kamu veya sivil nitelikteki mesleki temsile yetkili veya bu özelliğe haiz oda, borsa, meclis, birlik ve derneklerin başkanları, TESK başkanı, öğretim üyeleri, kadın, gençlik ve dezavantajlı grupların temsilcileri, cumhurbaşkanı ve başbakan tarafından belirlenecek diğer kamu görevlileri ile sivil tolum kuruluşları başkanlarından oluşacaktır. Ekonomik ve Sosyal Konsey, biri bütçe süreci başlamadan önce olmak üzere 6 ayda bir toplanacaktır. Konseyin sekretarya hizmetleri geçici olarak Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından yürütülecek. Bilahare bu görev Strateji ve Planlama Teşkilatı’na devredilecektir. Teşkilat bünyesinde konuyla ilgili özel bir birim oluşturulacaktır. Konsey bünyesinde çalışma hayatı, sanayi ve teknoloji, tarım, çevre, toplumsal yaşam, dezavantajlı gruplar, kadın ve gençlik gibi çeşitli konularda çalışma grupları oluşturularak konuyla ilgili tüm kamu ve sivil tarafların katılımı temin edilecektir. Konsey görüş ve önerileri sunmaları sağlanacaktır. Ayrıca bu çalışmalardan bütçe, yıllık program ve planlara girdi sağlayacak şekilde yararlanılacaktır. Ekonomik ve Sosyal Konsey’in görev alanıyla ilgili konularda tüm katılımcıların görüş ve önerileri, sekretarya tarafından raporlanarak varsa alınmış nihai kararları da içerecek şekilde tüm katılımcı birimler ile TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’na iletilecektir.”