AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘istenmeyen kişi’ ilan edilmesi talimatı verdiğini söylemesi ardından muhatap ülkelerden ABD, ilk kez açıklama yaptı. ABD Büyükelçiliği, Twitter hesabından paylaştığı açıklamada, “ABD, Diplomatik İlişkiler Hakkındaki Viyana Sözleşmesi’nin 41. Maddesine riayet etmeyi teyit eder” ifadelerini kullandı.

ABD Büyükelçiliği'nin atıfta bulunduğu 41. maddede "devletlerin iç işlerine karışmamanın diplomatların görevi olduğu" vurgulanıyor. ABD Büyükelçiliği, 41. maddeye "riayet etmeyi teyit ettiğini" dile getiriyor. Ancak yaşananlar ile ilgili herhangi bir yorumda bulunmuyor. Öte yandan Osman Kavala açıklamasına imza atan Kanada, Finlandiya, Danimarka, Hollanda, İsveç, Norveç ve Yeni Zelanda'nın Ankara büyükelçilikleri de ABD'nin Twitter'da yaptığı açıklamayı paylaştı.

ABD Büyükelçiliği tarafından vurgulanan 41'nci madde şu şekilde:

"Kabul eden Devletin kanunlarına ve nizamlarına riayet etmek, ayrıcalıklarına ve bağımsızlıklarına halel gelmeksizin, bu gibi ayrıcalıklardan ve bağışıklıklardan yararlanan her şahsın görevidir. Anılan Devletin iç işlerine karışmamak da bu şahısların keza görevidir."

DÖRT DEVLET "AÇIKLAMA" YAPTI

ABD ve Kanada büyükelçilikleri resmi hesaplarından "aynı" metinli açıklama yaparken, bazı ülkeler resmi hesaplar yerine büyükelçilerinin hesaplarından açıklama yaptı. Hollanda Büyükelçisi Marjanne de Kwaasteniet, Yeni Zelanda Büyükelçisi Wendy Hinton da kendi kişisel hesaplarından ülkeleri adına aynı açıklamayı paylaştı. 

ALTI ÜLKE RT'LEDİ

Finlandiya, Danimarka, İsveç, Norveç, Almanya ve Fransa büyükelçilikleri ise ABD Büyükelçiliği'nin tweetini resmi hesaplarından RT'lemekle yetindi.

ALMANYA BÜYÜKELÇİSİNİ SAVUNMUŞTU

Almanya hükümet sözcüsü Steffen Seibert. “Türkiye cumhurbaşkanının açıklamalarından dolayı endişeli ve şaşkınız” diyerek, büyükelçisine sahip çıkmıştı.

ERDOĞAN NE DEMİŞTİ?

Erdoğan, tutuklu Osman Kavala ile ilgili serbest bırakılması çağrısıyla bildiri açıklayan 10 büyükelçinin "istenmeyen kişi" ilan edilmesi için Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'na talimat verdiğini açıklamıştı. Erdoğan, "Yatıyorlar kalkıyorlar Kavala Kavala... Kavala dediğin Soros'un Türkiye şubesi. 10 büyükelçi onun için Dışişleri Bakanlığı'na geliyor. Bu nasıl terbiyesizliktir, siz burayı neresi zannediyorsunuz ya? Burası Türkiye, Türkiye. Burası bir kabile devleti değil, anlı şanlı Türkiye. Burada Dışişleri'ne gelip de talimat veremezsiniz. Ben Dışişleri Bakanıma talimatı verdim, ne yapması gerektiğini söyledim. Bunların bir an önce istenmeyen adam ilan edilmesini halledeceksiniz dedim. Bunlar Türkiye'yi anlayacaksınız, bileceksiniz. Anlamadığınız gün terk edeceksiniz" açıklamasında bulunmuştu.

Türkiye daha önce kimleri istenmeyen kişi ilan etti?

Euronews'te yer alan habere göre Türkiye son 50 yılda üç diplomatı resmen “istenmeyen kişi” ilan etti. Bunlar Libya Büyükelçisi Abdülmalik (1986) ve Suriye Büyükelçiliği müsteşarı Baladi (1986) ve sonradan dışişleri bakanı olacak İran Büyükelçisi Mottaki (1989) idi.

Resmen “istenmeyen kişi” ilan edilmese bile son yıllarda İsviçre ve Hollanda ile yaşanan krizlerde de Türkiye söz konusu ülkelerle bu diplomatik yolu izlemeyi tercin etti. 1993’de Bern Büyükelçisi Kaya Toperi, PKK’lı göstericilerin büyükelçiliğe yönelik saldırısı sırasında koruma polisleriyle birlikte silahını ateşlemesiyle iki ülke arasında diplomatik kriz baş gösterdi.

Bir göstericinin öldüğü olayların ardından İsviçre, dokunulmazlığı olmasına karşın Büyükelçi Toperi’yi sorgulamak isterken ortaya çıkan krizin ardından misilleme olarak Türkiye de benzer bir uygulamayı İsviçre’nin Ankara’daki büyükelçisi için isteyince iki ülke diplomatik ilişkileri büyükelçilerin geri çekilmesiyle uzun bir dönem gerginlik yaşadı.